Steeds meer Nederlandse musea willen afstand doen van omstreden 'roofkunst'-stukken uit de collectie. In nog geen week tijd presenteren twee van de grootste musea van ons land concrete plannen voor het teruggeven van koloniaal erfgoed.

Vorige week publiceerde het Nationaal Museum van Wereldculturen (de koepelorganisatie van onder andere het Museum Volkenkunde en het Tropenmuseum) een richtlijn voor de teruggave van koloniaal erfgoed. Het Rijksmuseum laat vandaag weten in gesprek te gaan met Sri Lanka en Indonesië over omstreden stukken uit de collectie.

Het kanon van Kandy

Bovendien komt het museum met verder onderzoek naar de herkomst van sommige omstreden stukken uit de collectie. Het gaat dan niet om alle stukken uit het koloniale tijdperk, maar alleen om die stukken waar het vermoeden van bestaat dat die destijds op een omstreden manier in het bezit van het museum zijn gekomen.

Naar schatting gaat het om zo'n duizend kunstobjecten, waaronder een antiek kanon versierd met zilver en robijnen. Sri Lanka vroeg in 1980 al om de teruggave van dit kanon, dat Nederland in 1765 buit wist te maken.

Lees ook

'Eerst zien, dan geloven'

Volgens historicus Jos van Beurden is het in ieder geval een stap in de goede richting. Hij promoveerde met onderzoek naar kunstschatten met een dubieuze herkomst in Europese musea.

Toch is hij ook kritisch. "Nederland is natuurlijk veel te laat in deze hele discussie, in het geval van het kanon lag er al bijna veertig jaar geleden een verzoek van de Sri Lankaanse autoriteiten en al die tijd is daar niks mee gedaan. Voor mij is het dan nu ook wel 'eerst zien, dan geloven'."

Wie beslist?

Uiteindelijk is het niet aan de musea zelf om te beslissen of een kunststuk teruggaat naar de rechtmatige eigenaar. In alle gevallen is het uiteindelijk aan de de minister van Cultuur om een definitief oordeel te vellen. Dit komt omdat de kunst eigendom is van de Staat.

In een reactie aan EenVandaag laat een woordvoerder van de minister weten: "De teruggave van voorwerpen is rijksbeleid, waarin musea een belangrijke rol hebben. De musea voeren op dit moment een aantal pilots uit. Die pilots geven input voor de ontwikkeling van het huidige beleid. Binnenkort zal de minister de Tweede Kamer hierover inlichten."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.