‘Meedogenloze zelfkritiek’. Ik hoorde de woorden tijdens een interview over Marco van Basten, hoofdtrainer van Ajax, die ontslag nam omdat hij zijn doelstellingen niet heeft gehaald en omdat hij niet verwacht volgend seizoen beter te presteren. Sportief! Met de wereldwijde crisis in mijn hoofd dacht ik aan de bankdirecteuren van ‘FC Monopoly’.

Ik heb niets met voetbal, maar wat mij betreft mogen de hoofdrolspelers van de kredietcrisis direct het voetbalveld op. Rollende ballen, rollende koppen: de associatie is een schot voor open doel. Geen gezeur: direct afrekenen met gele en rode kaarten. Presteren op korte termijn en sportief verliezen. De eer aan jezelf houden en opstappen bij wanprestatie. Wie slecht presteert verliest en wie hard werkt krijgt de beker en de miljoenen. Zelfs het grote voetbalpubliek heeft bij deze sport een doorslaggevende stem: om massaal mee te zingen of te joelen. De publiekslievelingen schitteren – ook in de media – en de mindere goden worden afgemaakt. Aan duidelijkheid geen gebrek.

Het voetbalspel staat in schril contrast met de bankwereld. Daar worden falende directeuren niet of met een gouden handdruk afgerekend voor ‘bewezen diensten’. Het grote publiek – gedupeerde beleggers, huizenbezitters - kunnen schreeuwen wat ze willen: de spelers van ‘FC Monopoly’ bepalen hun eigen regels. Geen verlenging volgens het boekje of een snoeiharde doeltrap, maar stroperige verklaringen en omtrekkende bewegingen om aan het eind van de wedstrijd met stille trom van het veld te verdwijnen: mét de bonus.

Einde carrière? Meestal niet, want uitgerangeerde ‘spelers’ duiken voor veel geld weer op bij een andere ploeg, om zonder enige vorm van zelfkritiek – laat staan meedogenloze zelfkritiek – door te spelen.

Met de gebeurtenissen van Koninginnedag nog vers in het geheugen denk ik aan de dader van de aanslag. De eenling uit het publiek, kennelijk tot wanhoop gedreven door financiële problemen, werkloosheid en uitzichtloosheid, lapt alle regels aan zijn laars. Hij gooit ‘vuurwerk’ op het voetbalveld van onze nationale feestdag. Zijn slachtoffers zijn onschuldige toeschouwers en het koningshuis. Over de bankdirecteuren van ‘FC Monopoly’ heeft de dader waarschijnlijk niet eens gedacht. Zij zijn onzichtbaar, met stille trom verdwenen naar het volgende spel; de nieuwe ronde in de kredietcrisis, waar consumenten en bedrijven nog steeds geen leningen of hypotheek kunnen krijgen en waardoor de economie nog steeds stagneert. En ook daar hoeven ze niet te vrezen voor een gele of een rode kaart. Er zijn nieuwe regels gemaakt. De gemeenten ondersteunen de ondernemers via het Bbz: het Besluit bijstandverlening zelfstandigen. Ook in IJsselstein biedt deze gemeentelijke kredietregeling enig soelaas aan ondernemers die in het zware economische weer ten onder dreigen te gaan. De gemeente als reservespeler om de bal in het spel te houden? Sportief bankieren? Tijd voor een wissel! Waar is de scheidsrechter eigenlijk?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.