Wereldwijd gebruiken vrouwen de hashtag #MeToo om te vertellen over hun ervaringen met seksuele intimidatie. Dit naar aanleiding van beschuldigingen aan het adres van de Amerikaanse filmproducent Harvey Weinstein over seksuele intimidatie, aanranding en verkrachting. Ook in Nederland hebben veel vrouwen de laatste dagen hun ervaringen gedeeld.

Het probleem met seksuele intimidatie is niet nieuw, toch krijgt het nu extra aandacht op sociale media. Volgens Iva Bicanic komt dat met name omdat slachtoffers via sociale media het gevoel hebben dat ze er niet alleen voor staan. Bicanic is coördinator bij het Centrum Seksueel Geweld en als psycholoog doet ze al jaren onderzoek naar slachtoffers van seksueel geweld. Bicanic: “Daarnaast is het ook makkelijker om anoniem te blijven op sociale media en dus makkelijker om ervaringen te delen.”

Praten is lastig

Praten over de problematiek met vrienden en familie is nog steeds lastig volgens Bicanic. “Dat komt deels omdat er nog veel vooroordelen zijn. Mensen geloven niet dat het zo vaak voorkomt en weten niet hoe erover te praten.” Een nieuwe campagne van het Centrum Seksueel Geweld die laatst is begonnen richt zich daarom ook op niet-slachtoffers. 

Cijfers

De omvang van seksueel geweld in Nederland is niet gering. De laatste cijfers van de Rutgers Stichting (2012) laten zien dat eenderde van de vrouwen en bijna 8% van de mannen tussen de 19 en 71 jaar aangeven ooit slachtoffer te zijn geweest van seksueel geweld. 14% van de vrouwen geeft zelfs aan ooit te zijn verkracht, tegenover 1,7% van de mannen.

Of de cijfers betrouwbaar zijn is lastig te zeggen, zegt Bicanic zelf ook: “Het zijn vragenlijsten die online worden ingevuld. Mensen kunnen verschillende interpretaties hebben van wat zij ervaren als seksueel geweld en verkrachting.” Doordat mensen de cijfers niet vertrouwen worden slachtoffers vaak ook niet serieus genomen.

Verder gaan?

Hoe moeilijk het is om over seksueel geweld te praten weet Sonja Graansma. In 2003 werd zij op 20-jarige leeftijd verkracht door een onbekende man. 13 jaar later schreef ze hier een boek over. “Mensen komen heel snel met goedbedoelde ideeën en adviezen die de plank compleet mis slaan.” Na haar verkrachting schreef ze een artikel over wat haar was overkomen. “Volgens de mensen in mijn omgeving had ik dat niet moeten doen. Of ik had het anoniem moeten doen maar zeker niet met naam en foto erbij. Dat vond zelfs mijn moeder.”

“Familie en vrienden zeiden dat ik het nu maar een keer achter me moest laten en verder moest gaan met mijn leven.” Maar zomaar verdergaan is helemaal niet makkelijk zegt Sonja. “Een paar keer per jaar heb ik er nog wel echt last van. Je moet heel sterk in je schoenen staan om er na zulke reacties nog open over te willen praten.”

Begrip

Sonja las een boek van een Amerikaanse vrouw die hetzelfde heeft meegemaakt. “Ik voelde mij zo begrepen door haar.” Daarom besloot ze na 13 jaar alsnog een boek te schrijven. “Dat wilde ik doen om andere slachtoffers te helpen.” Maar vooral schreef ze haar boek om haar vrienden en familie duidelijk te maken wat ze had meegemaakt. “In de 13 jaar hebben zij nooit het complete verhaal begrepen van wat mij is overkomen en de impact die het nu nog op mij heeft. Nu begrijpen ze dat wel.”

Sonja is blij dat er aandacht is ontstaan op sociale media voor dit beladen onderwerp. “Slachtoffers moeten meer open kunnen praten over seksueel geweld. Niet alleen voor zichzelf, maar ook zodat vrienden en familie er beter mee om kunnen gaan. En uiteindelijk om ook aan de daders te laten zien dat hoewel het heel vaak voorkomt, het niet normaal is.”

Tienerjongens

Hoe gaan we ervoor zorgen dat dit in de toekomst minder gebeurt? “De nadruk ligt normaal vooral op de  slachtoffers maar minder bij de groep jongeren waar op latere leeftijd veel van de daders vandaan komen.” Daar valt volgens Gijs Hablous nog veel te winnen. Hij voor de organisatie Emancipator geeft workshops seksualiteit aan tienerjongens. Daarbij gaat hij in gesprek over seksualiteit, gendergelijkheid en het aangeven en begrijpen van grenzen. “Er zijn heel rigide stereotyperingen die doorbroken moeten worden: mannen hebben een bewijsdrang en kunnen niet tegen afwijzing, ze kunnen er niet tegen als een vrouw nee zegt.”

EenVandaag sprak met Tarana Burke, de vrouw die tien jaar geleden de beweging Me Too startte:

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.