'Politie duikt nu al 1000 keer per jaar in zwarte doos personenauto'

Onderzoek in autocomputers naar de toedracht van een ongeluk heeft een hoge vlucht genomen. Tussen 2013 en 2016 experimenteerde de politie er nog mee. Toen werden in totaal 21 auto's onderzocht. Inmiddels zet de politie dit middel zo'n 1000 keer per jaar in.

Dat laat een woordvoerder van de Korpsleiding weten aan Eenvandaag-radio. De politie reageerde vanmorgen instemmend op een pleidooi van het Verbond van Verzekeraars om in elke auto een voorziening aan te brengen die de laatste seconden voor een ongeluk opslaat.

Niet toegankelijk voor de politie

Joos Spätjens van Meuwissen Verkeersongevallen Analyse vertelt dat het ook zonder EDR mogelijk is data terug te vinden. Spätjens: "Als een auto nog geen blackbox-functie heeft, kun je het airbagsysteem gebruiken. Dat registreert de aanrijding ook, inclusief snelheidsgerelateerde informatie. Maar dat is informatie over het moment waarop de crash plaatsvindt, je weet dan nog niet wat de bestuurder in de laatste seconden vooraf heeft gedaan". De voertuigsnelheid, het gebruik van het rem- en gaspedaal en de stand van het stuur zijn bij sommige auto's die wel al een EDR hebben, prima te reconstrueren. Ligt een auto helemaal in de prak en is het communicatienetwerk in de auto vernield, dan kunnen sommige modules nog apart worden uitgelezen, vertelt Spätjens.

Straatrace of niet

Onlangs was hij betrokken bij twee automobilisten die in Duitsland verdacht werden van het houden van een straatrace in de bebouwde kom. Uit dataonderzoek bleek dat een van de auto's zich keurig aan de geldende maximumsnelheid hield, terwijl de ander harder dan 100 kilometer per uur reed. Spätjens: "In zo'n geval wordt je vrijgepleit als je te maken hebt met een getuige die zegt: volgens mij waren ze allebei bezig met een straatrace".

Netjes gedragen

Volgens Ragnhild Davidse van de stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid is een blackbox die de laatste seconden voor een ongeluk registreert van groot belang voor zowel politie als verzekeraars. Een blackbox die permanent informatie registreert en ook terugkoppelt aan de automobilist heeft nog meer effect, vooral op de verkeersveiligheid. "Bijvoorbeeld als verzekeraars die informatie kunnen inzien en er een goedkopere verzekering aan koppelen voor mensen die zich netjes gedragen. Leasemaatschappijen werken hier ook mee. Het leidt tot lagere snelheden, minder ongevallen en lager brandstofverbruik", aldus Davidse.

Geen remsporen door ABS

"Een EDR vergemakkelijkt het onderzoek, maar de data is niet doorslaggevend", zegt Davidse. "De politie kijkt niet uitsluitend naar deze voertuiggegevens, het is een aanvulling. Agenten onderzoeken zoveel mogelijk. In het verleden gebruikten ze remsporen om te achterhalen hoe lang iemand geremd had. Dat gaf ook informatie over de gereden snelheid. Het grootste deel van de auto's heeft nu een anti-blokkeersysteem op de remmen. Hartstikke mooi, maar dat geeft geen remsporen meer. Het EDR is een mooie bron om deze informatie terug te vinden. Maar de politie doet ook altijd getuigenverhoren".

'Privacy is een afweging'

Automobilisten zijn beducht voor hun privacy, blijkt uit de reacties op de wens van de verzekeraars. Volgens Davidse is dat een dilemma. "Enerzijds gaat het over je eigen privacy. Als je niks fout hebt gedaan, is het niet erg. Anderzijds: als iemand anders te snel rijdt en je komt ermee in botsing, dan wil je ook graag dat de informatie van die andere auto gebruikt kan worden. Maar dit is niet meer dan mijn persoonlijke mening, ik ben geen jurist".