De ramp met vlucht MH17 was het gevolg van een concurrentiestrijd tussen het separatistenleger in de regio Donetsk en de Wagnergroep. Dat zegt de Russische ex-officier Igor Salikov tegen EenVandaag. "De separatisten wilden ook een vliegtuig neerhalen."

Salikov was kolonel in het Russische leger en later officier bij de Wagnergroep. Hij is vandaag aangekomen in Nederland om een getuigenis over oorlogsmisdaden af te leggen bij het Internationaal Strafhof in Den Haag. Tijdens de MH17-ramp zat hij in Donetsk, toen separatisten de provincie probeerden af te scheiden van de rest van Oekraïne.

MH17-ramp in separatistengebied

Vlucht MH17 was op 17 juli 2014 vanuit Schiphol onderweg naar de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Boven het oosten van Oekraïne werd het vliegtuig op zo'n 10 kilometer hoogte geraakt door een Buk-raket en stortte neer bij het Oekraïense dorp Hrabove. Alle 283 passagiers en 15 bemanningsleden kwamen om bij de ramp, waaronder 196 Nederlanders.

Salikov was in die periode voor de Wagnergroep in het gebied. Separatisten onder leiding van Igor Girkin hadden de 'volksrepubliek Donetsk' uitgeroepen en voerden - gesteund door de Russen - oorlog met het Oekraïense leger. Tegelijkertijd voerden militaire groeperingen ook een strijd met elkaar, vertelt Salikov nu.

EenVandaag heeft Igor Salikov gesproken via een videoverbinding
Bron: EenVandaag
EenVandaag heeft Igor Salikov gesproken via een videoverbinding

Russische groepen in Oost-Oekraïne

De voormalige Wagner-officier benadrukt dat hij er destijds niet op een hoog niveau betrokken was, maar hij weet wel dat er een soort wedstrijd gaande was tussen verschillende Russische groepen in het oosten van Oekraïne.

Een paar weken voor de MH17-ramp, in juni 2014, werd al een Oekraïens legervliegtuig neergehaald boven de provincie Loehansk. De Wagnergroep zat achter die aanval, vertelt Salikov En daarvoor kregen de huurlingen volgens hem 'heel veel lof', ook vanuit Moskou.

'Kremlin 100 procent achter operatie'

Daarna werd volgens hem een 'parallelle' operatie opgezet door het separatistenleger van Girkin, die een voormalige officier van de Russische veiligheidsdienst FSB is. De operatie was er puur op gericht om in de kijker te komen bij het Kremlin, zegt Salikov: "Zij wilden ook een legervliegtuig neerhalen."

Hij is er '100 procent zeker van' dat de operatie door het Kremlin gepland werd. De Buk-installatie werd geleverd door het Russische ministerie van Defensie en ook werd er vanuit Moskou een datum gepland, zegt Salikov Ze wilden een militair vliegtuig neerhalen, maar er is ergens een fout gemaakt", stelt de ex-officier vast over het neerhalen van vlucht MH17.

Bekijk ook

Onderzoekers: Poetin was betrokken

Het Joint Investigation Team (JIT), waarin Nederland samenwerkt met enkele andere landen, concludeerde begin vorig jaar al dat de Russische president Vladimir Poetin een grote rol had in het leveren van wapens naar Oost-Oekraïne, waaronder de Buk-raket die uiteindelijk vlucht MH17 neerhaalde.

"Er zijn sterke aanwijzingen dat in Rusland door de president is beslist over de verstrekking van de Buk-TELAR aan de separatisten", stelde het internationale onderzoeksteam vast. Er is volgens het JIT concrete informatie dat het verzoek van de separatisten aan Poetin is voorgelegd en dat daar vervolgens positief op is beslist.

Drie Russen veroordeeld voor MH17

Voor de MH17-ramp zijn eind vorig jaar drie mensen veroordeeld door de rechtbank in Den Haag: separatistenleider Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko. Ze kregen alledrie een levenslange gevangenisstraf opgelegd voor hun rol in het neerhalen van het vliegtuig.

Girkin, Doebinski en Chartsjenko waren eerder door het JIT al aangemerkt als verdachten. De vierde verdachte, Oleg Poelatov, werd vrijgesproken. Ook de rechtbank is tot de conclusie gekomen dat het neerhalen van het passagiersvliegtuig een vergissing was van de separatisten en dat zij het doel hadden om een Oekraïens militair vliegtuig uit de lucht te schieten.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.