De Tweede Kamer liet onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor een goederenspoor door de Achterhoek. Alles wijst erop dat het er moet komen, zo blijkt uit het conceptrapport, in onze handen. De Achterhoekers voelen zich gepasseerd.

In november gaf de Tweede Kamer met 148 van de 150 stemmen voor, vrijwel unaniem opdracht om een Noordtak van de Betuwelijn te onderzoeken. De treinroute door de Achterhoek moet ervoor zorgen dat Nederland niet volledig vastloopt in 2030. Achterhoekers zijn fel tegen, het Havenbedrijf Rotterdam, maar ook mensen die langs het bestaande spoor wonen, zijn sterk voor.

'Onvermijdelijk'

De conclusie van het conceptrapport is duidelijk: een Noordtak van de Betuwelijn moet zorgen voor meer goederentransport per spoor. Daarnaast moet de Noordtak tracés in sterk verstedelijkt gebied ontlasten: 'Het doorontwikkelen van deze spoorgoederencorridor naar het Europese achterland biedt ruimte voor verstedelijking en kan de groei van vervoer op het spoor voor zowel personen als goederen verder faciliteren', zo staat in het ambtelijke stuk te lezen.

Een spoorlijn dwars door de Achterhoek en Twente lijkt daarmee de laatste serieuze optie. Die optie wordt door de belangrijkste betrokkenen van het onderzoek gedeeld. Het lijkt daarmee haast onvermijdelijk dat er straks een nieuw stuk spoor wordt gelegd tussen Zevenaar, waar de Betuweroute nu stopt en Bad Bentheim vlak over de Duitse grens."

Ronald Willering
Bron: EenVandaag
Ronald Willering

'Wij zijn de deurmat van Nederland'

Bewoners van de Achterhoek voelen zich overvallen. Achterhoeker Ronald Willering en gemeenteraadslid van de lokale politieke partij Onafhankelijken Oost Gelre (OOG) is boos. "Weet je wat hier gebeurt? Wij zijn de deurmat van Nederland. Het komt hier langs en we hebben er niks aan. We moeten eens nadenken over hoe we ons verhouden tot de natuur."

Hij vraagt zich af waarom groei het belangrijkste is. "Dat is een principiële vraag die niet gesteld wordt. Denk aan al die containers uit China. Moet je dat wel willen? En als je dat wilt, dan kun je ze ook door laten varen tot Hamburg of Eemshaven. Er zij genoeg andere manieren om transport naar Duitsland te regelen."

Jaap Jelle Feenstra
Bron: EenVandaag
Jaap Jelle Feenstra

Personen- en goederenvervoer 'zit elkaar in de weg'

Het Havenbedrijf Rotterdam is één van de geconsulteerde partijen bij het onderzoek. Voor Jaap Jelle Feenstra van het Havenbedrijf is het helder: als Rotterdam een mainport wil blijven, moet de Noordtak van de Betuwelijn er komen. "Het personenvervoer groeit èn het goederenvervoer groeit, maar het Nederlandse spoornet blijft hetzelfde."

"Door de jaren heen tonen berekeningen van ProRail aan dat personen- en goederenvervoer op datzelfde spoorwegnetje elkaar in de weg gaat zitten", legt hij uit.

In de berm van de N18

"Er moet dus capaciteit bij. Dat betekent óf heel duur investeren op het bestaande spoor - dan heb je al snel 10 miljard euro nodig - óf een nieuw spoor, een noordtak van zo'n 2 miljard.

Ook heeft Feenstra een voorkeur voor waar die spoorlijn moet komen: "Leg hem dan aan in de berm van de N18, dan heeft het minst aantal mensen er last van." De N18 is de weg die via Doetinchem via de Achterhoek naar Enschede loopt.

Bewoners langs bestaande spoorlijnen zijn vóór

Er zijn niet alleen commerciële belangen. Ook bewoners die langs bestaande spoorlijnen in het oosten van het land wonen spreken zich uit vóór de Noordtak van de Betuwelijn door de Achterhoek en Twente. Het Regionaal Overleg Noordelijke Aftakking (RONA) zet zich al sinds bijna 30 jaar in voor de belangen van bewoners die langs het spoor van de IJssellijn (tussen Elst en Deventer) en de Twentelijn (tussen Deventer en Oldenzaal) wonen.

Omdat de Noordtak van de Betuweroute nooit is gerealiseerd, ervaren zij veel hinder van goederentreinen die gebruik maken van het toch al drukke spoor. Het gaat om trillingen, scheuren in huizen, geluidsoverlast en het gevoel van onveiligheid vanwege het transport van gevaarlijke stoffen.

Eline van den Brink van RONA
Bron: EenVandaag
Eline van den Brink van RONA

Overlast in bottleneck Deventer

Woordvoerder Eline van den Brink van RONA omschrijft de overlast in Deventer: "Het is vastgesteld dat dit een bottleneck is. Als we met z'n allen vinden dat we naar spoor moeten dan lijkt het logisch de Betuwelijn te gebruiken, maar dan moet er wel iets gebeuren tussen Elst en Oldenzaal."

"Op dit moment worden alle normen die zijn afgesproken voor geluid en gevaarlijke stoffen regelmatig overschreden", vertelt ze. "Ook RONA heeft in het lopende onderzoek te kennen gegeven voorstander te zijn van de Noordtak door de Achterhoek en Twente."

Geen enkel moment contact

Het feit dat de onderzoeksuitkomsten in de richting gaan van een Noordtak door de Achterhoek en Twente, laat volgens gemeenteraadslid Ronald Willering (OOG) zien hoe er wordt gedacht door de beleidsvormer.

"Er is op geen enkel moment contact geweest en dat stoort ons enorm. Het is een beetje Randstedelijke arrogantie. Eigenlijk komt het er op neer dat het Oosten de deurmat is naar Nederland", benadrukt hij nogmaals. "Ze vegen hun voeten af en denken: 'ze zoeken het maar uit'. Dat is wat de havenbaronnen uitstralen."

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.