tv LIVE radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Nieuwe techniek van TNO kan sabotage op Noordzee door Rusland onderscheppen: 'We moeten niet naïef zijn'

Nieuwe techniek van TNO kan sabotage op Noordzee door Rusland onderscheppen: 'We moeten niet naïef zijn'
Bron: ANP

Russische spionageschepen varen steeds vaker in onze wateren, en zijn gespot in de buurt van belangrijke onderzeese datakabels. Een nieuwe Nederlandse techniek moet ons land hier beter tegen beschermen. "We hebben geen idee hoe kwetsbaar we hier zijn."

Kennisinstituut TNO heeft een nieuwe manier ontwikkeld om scheepsverkeer in de buurt van onderzeese pijpleidingen of kabels automatisch te detecteren. Dat kan door glasvezels in de kabels te gebruiken die wel zijn aangelegd, maar nog niet worden ingezet.

Dark fibers

Deze ongebruikte glasvezels worden ook wel 'dark fibers' genoemd en kunnen door een slimme techniek van TNO als kilometerslange sensor gebruikt worden.

Dat werkt zo: als je laserlicht door de glasvezel stuurt, komt er een reflectie van dat licht terug. Als er een geluidsbron dicht bij de kabel komt, vervormt de kabel een klein beetje. Hierdoor verandert de reflectie van het laserlicht. Die verandering kan worden opgepikt door een speciaal apparaat uit de olie- en gassector, de zogenaamde 'DAS Interrogator'.

Bekijk ook

Onderzeeër of walvis?

Met deze nieuwe techniek is de locatie en de richting van de geluidsbron heel precies op te sporen. Zo kan snel worden vastgesteld of de geluidsbron een dreiging is of niet.

Geofysicus en geoloog Vincent Vandeweijer van TNO is enthousiast over deze methode, die inmiddels succesvol is getest. "Het is ongelooflijk wat er allemaal te horen is. Er is natuurlijk veel lawaai op de Noordzee, maar een walvis die langszwemt kunnen we gewoon onderscheiden", vertelt hij.

'Niet naïef zijn'

De sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen in de zomer van 2022 maakt 'pijnlijk duidelijk' dat de installaties op de bodem van de Noordzee kwetsbaar zijn, zegt Casper Bosschaart, specialist in oorlogsvoering op de zeebodem bij TNO. "We moeten niet naïef zijn."

"Het is voor Rusland heel interessant om nu al voorbereidingen te treffen om in geval van oorlog ons direct hard te treffen. Vallen er hier een paar windparken uit, dan hebben we direct een probleem met de stroomvoorziening", legt hij uit. Volgens hem zijn de 'dark fibers' een extra stuk gereedschap om sneller in kaart te brengen wat zich op de zeebodem afspeelt.

Bekijk ook

'Binnen 5 jaar onderwaterdrones'

De laatste jaren is er meer aandacht voor de kwetsbaarheid van de Noordzeebodem. Een aanval op energie- en data-installaties op en in de Noordzee kan desastreuze gevolgen hebben voor landen daaromheen. De beveiliging moet daarom beter, maar volgens de TNO-onderzoeker moet ook de afschrikking groter worden.

"Nu zijn de Russen nog aan het aftasten waar wat zit en waar ze wat mee kunnen", zegt hij. Toch voorspelt Bosschaart dat Rusland binnen 5 jaar in staat is om onderwaterdrones in te zetten. "Drones kunnen dan een veel grotere afstand overbruggen en doelgericht zijn. Ook daar moeten we ons op voorbereiden."

Een week geen stroom

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis zag eerder al hoe reëel de dreiging op de zeebodem is. "We hebben geen idee hoe kwetsbaar we hier zijn. Als er een paar grote datakabels of energieleidingen doorgaan is het raak", waarschuwt hij.

Groothuis spreekt van 'grote ellende' als dat gebeurt: "Met weinig of slechte communicatie krijg je een informatieachterstand. Dat is 'killing' voor de stabiliteit van je land. Een week geen stroom is ook niet best. Mensen worden daar niet gezelliger van."

Russische kernonderzeeër
Bron: Andrei Luzik
De Russische nucleaire onderzeeboot Belgorod K-329 is speciaal gebouwd om kleinere onderzeeërs mee te nemen voor activiteiten op de zeebodem

Russische strategie

Volgens hem is het een serieuze strategie van het Russische leger om juist onder water toe te kunnen slaan. "Het is echt een militair programma van de Russen om hiermee bezig te zijn", zegt de Europarlementariër.

"De militaire inlichtingendienst van Rusland heeft het 'GUGI Diepzeewater Onderzoeksinstituut' opgericht", vervolgt hij. "Die wetenschappers zitten daar echt niet om Nobelprijzen te winnen, die zijn er om af te luisteren en om sabotageopdrachten te plannen op onze onderzeese infrastructuur. En daar maak ik mij al heel veel jaren heel ernstig zorgen om."

Nieuwe onderzeeboot

Een duidelijk voorbeeld van die strategie is de onderzeeboot Belgorod K-329. Het is de grootste kernonderzeeër ter wereld en kan 4 maanden onafgebroken onder water blijven. De Belgorod is gebouwd om kleinere automatische torpedo's of onderwaterdrones te vervoeren. Zo kan de veel kleinere Paltus-onderzeeboot onder de Belgorod mee worden genomen.

Deze duikboot kan een diepte van 1.000 meter bereiken en is ontworpen om op de zeebodem met kabels en leidingen te werken. Ook heeft ze een automatische kerntorpedo, de Poseidon, in haar arsenaal. Die wordt aangedreven door kernenergie, heeft een bereik van 10.000 kilometer en kan een kernkop van 2 megaton vervoeren.

Nieuw alarmsysteem van TNO moet sabotage uit Rusland onderscheppen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze landen steunen Rusland in de oorlog tegen Oekraïne

Na 3 jaar oorlog in Oekraïne heeft Rusland te maken met westerse sancties, maar komt er nog wel steun uit andere landen. Waarom en van wie? In deze video zetten we de militaire en economische hulp die president Poetin krijgt op een rij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'

Ook in West-Duitse Gelsenkirchen wordt links verdrongen door AfD: 'Voel me in de steek gelaten'
SPD-lijsttrekker Markus Töns en AfD-politica Enxhi Seli-Zacharias
Bron: EenVandaag

Aanstaande zondag zijn er landelijke verkiezingen in Duitsland. Gelsenkirchen, een stad in het Ruhrgebied, was decennialang een links bolwerk maar kan nu een van de eerste steden in West-Duitsland worden met de radicaal rechtse AfD als grootste partij.

Onze verslaggevers waren in Gelsenkirchen, en spraken naast lokale bewoners ook met de lokale lijsttrekkers van de sociaaldemocratische partij SPD en de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD).

Voormalig industriegebied

Gelsenkirchen, een stad met 250.000 inwoners, staat bekend als de armste van Duitsland met hoge criminaliteitscijfers. De verloedering is overal zichtbaar: talloze leegstaande huizen zijn dichtgetimmerd of bedekt met graffiti, terwijl afvalbergen met matrassen en koelkasten op vrijwel elke straathoek te vinden zijn.

De SPD was de afgelopen 75 jaar onafgebroken de grootste partij in Gelsenkirchen. Ze kwamen op voor de vele arbeiders in de staalindustrie en de mijnbouw. Maar die tijden zijn door het sluiten van de mijnen allang voorbij. De partij lijkt haar greep te verliezen wat kiezers écht bezighoudt.

Bekijk ook

Verloedering

In Ückendorf, een wijk in het zuiden van Gelsenkirchen, ontmoeten we SPD-lijsttrekker Markus Töns. Volgens hem is het grootste probleem van Gelsenkirchen dat de gemeente te weinig geld ter beschikking heeft.

Hij legt uit: "Straten worden niet opgeknapt, afval wordt te laat opgehaald, we hebben te weinig plekken in de kinderopvang en niet genoeg sociaal werkers. Dat zorgt voor onvrede onder de bevolking."

Oost-Europese migranten

Als tweede punt noemt hij migratie. "Gelsenkirchen kampt met de uitdaging van economische migratie uit Zuidoost-Europa." Lopend door de wijk vertelt hij dat de goedkope arbeiderswoningen in dit stadsdeel vooral Roemenen en Bulgaren aantrekken. Sinds 10 jaar mogen zij zonder vergunning in Duitsland komen werken.

"In de praktijk maken ze vooral gebruik van uitkeringen omdat ze vaak geen opleiding en diploma's hebben", voegt hij toe. "En dat zorgt voor veel problemen."

Bekijk ook

Aanslagen

De solidariteit van de mijnwerkers heeft in Gelsenkirchen plaatsgemaakt voor wantrouwen richting migranten en asielzoekers. De jonge partij AfD voelt deze onvrede feilloos aan.

Enxhi Seli-Zacharias heeft een Albanese achtergrond en is sinds 5 jaar lid van de AfD. In een koffietentje haalt ze de recente aanslagen in Duitsland aan. "Mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen land. Ik vind het onwijs zorgwekkend dat politici hier geen oog voor lijken te hebben."

'Remigration'

Het doel van de AfD is helder. Enxhi Seli-Zacharias: "We moeten de grenzen sluiten, met de 'remigration' beginnen en migranten met een strafblad die hier illegaal wonen terug naar hun land van herkomst sturen." Deze boodschap slaat ook bij mensen met een migratieachtergrond aan. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig, maar volgens Exhi, die dus zelf een migratieachtergrond heeft, is het dat niet.

De naturalisatie in Duitsland verloopt op dit moment veel te makkelijk, beargumenteert ze: "Ik vind het oneerlijk tegenover migranten die jaren geleden wel aan alle eisen hebben voldaan. Ook ik voel me ongelijk behandeld."

Bekijk ook

'We zijn allemaal Europees'

Het sluiten van de grenzen is volgens SPD'er Markus Töns geen oplossing. "Wij moeten deze groep mensen juist helpen om aan werk te komen door ze op te leiden." Ook de uitvoering is een probleem: er zijn in Duitsland, net als in Nederland, niet genoeg politie-agenten om de grensposten weer te bemensen.

Het plan van de AfD om migranten terug te sturen slaat volgens hem nergens op. "Wie moet er dan terug? Hoe maak je een onderscheid tussen Roemenen, Bulgaren, Fransen en Nederlanders? Wij zijn allemaal Europees."

Debat over partijverbod

De Duitse rechter heeft sommige afdelingen van de AfD als 'rechts-extremistisch' en 'antidemocratisch' bestempeld. Onzin, zegt Enxhi. Zij vindt dat het debat over een verbod op de partij juist ondemocratisch is. Volgens de na-oorlogse Duitse grondwet kan een partij die een bedreiging vormt voor de democratie worden verboden.

Töns ziet ook dat de AfD steeds sterker wordt in West-Duitsland. In het Oosten is het al hard op weg de grootste te worden. Maar hij heeft de strijd nog niet opgegeven. "Ik blijf me samen met de demokraten inzetten voor een betere toekomst in Gelsenkirchen."

Bekijk ook

'Durf 's avonds niet alleen over straat'

Ook op straat horen we het telkens weer: de onvrede is groot. Gelsenkirchen was ooit een fijne plek om te wonen, maar dat is het niet meer. Veel inwoners voelen zich onveilig, maar ze zijn ook teleurgesteld in de politiek.

Een vrouw van in de 60 legt op de lokale markt haar onvrede tegen ons uit. "Ik durf 's avonds niet alleen op straat te lopen. Ik heb echt het gevoel dat politici in een andere wereld leven. Ik voel me echt in de steek gelaten." Ze weet nog niet zeker op wie ze gaat stemmen. "Sowieso geen SPD. Ik ben nog aan het twijfelen, maar het zou zomaar AfD kunnen worden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant