Nederland ligt dwars bij invoering bijenverdrag

Nederland ligt dwars bij de invoering van een bijenverdrag dat bijen moet beschermen tegen bestrijdingsmiddelen. Om over de schadelijke effecten nog maar te zwijgen. "Nog even en we hebben lege supermarkten."

Deze week wordt in Nederland massaal bijen geteld. Belangrijk, want het gaat niet goed met de bij. Bijna de helft van de 360 soorten die ons land rijk is, wordt bedreigd. Om de bijensterfte tegen te gaan is gewerkt aan een Europese handleiding die bijen tegen schadelijke bestrijdingsmiddelen in de landbouw moet beschermen, de zogenoemde Bee Guidance.

Maar Nederland ligt dwars met een tegenstem, waardoor de invoering wordt vertraagd. Dat blijkt uit een gelekte stemming van het Europees Comité dat zich bezighoudt met planten, dieren, voeding en veevoer (SCoPaff).

40 procent van de insecten bedreigd met uitsterven

Onderzoeksjournalist Vincent Harmsen van Follow the Money kwam achter dit opmerkelijke stemgedrag van Nederland. "Het maakt de invoering van een krachtige Bee Guidance onzeker, terwijl het probleem heel ernstig is. Veel bijensoorten gaan in aantallen achteruit."

Wetenschappers luiden de noodklok over de bijensterfte. Uit onderzoek van Australische en Chinese wetenschappers, die 73 insectenstudies van de afgelopen 30 jaar bestudeerden, blijkt dat 40 procent van de insecten op aarde met uitsterven wordt bedreigd door verlies aan leefgebied en gebruik van bestrijdingsmiddelen.

Bron: EenVandaag

De bij zorgt ervoor dat appels, kersen en courgettes groeien

Als de bij uitsterft, is de aarde haar bestuivers kwijt. Gewassen zoals appels, kersen en courgettes kunnen dan niet meer groeien. Daarom werd in 2013 de Bee Guidance opgesteld. Er staan testmethodes in om de risico's van bestrijdingsmiddelen voor bijen mee te bepalen.

"Nederland vindt deze testen te streng en wil een flink aantal testmethodes uit het verdrag schrappen, uit angst dat middelen onterecht het stempel 'riskant' krijgen", zegt Harmsen.

Nederlandse tegenstem

Daarom stemde Nederland tegen, net als Bulgarije, Roemenië, Polen, Groot-Brittannië en Tsjechië. Negen landen hebben wel voor het bijenverdrag gestemd, waaronder België, Denemarken, Frankrijk, Zweden en Finland.

"In de argumenten die Nederland gebruikt als onderbouwing van de tegenstem zie je de standpunten terug van de agrochemische bedrijven zoals Bayer, BASF en Syngenta. Zij spelen een grote rol in de voedselvoorziening en hun bestrijdingsmiddelen gebruiken we op grote schaal om in de voedselbehoefte te kunnen voorzien. Uit lobbybrieven blijkt dat de Nederlandse standpunten overeen komen met de belangen van deze bedrijven", zegt Harmsen.

Iets positiefs

Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is minder somber. "Een gefaseerde invoering van het bijenverdrag zie ik als iets positiefs en gewenst. Zo komt er een einde aan de Europese patstelling. De niet-problematische onderdelen kunnen nu snel worden ingevoerd. De problematische onderdelen kunnen verder worden uitgewerkt en in lijn met de wetenschap worden gebracht."

Dit is hoe de verschillende landen stemden over de bijenrichtlijn.

De branche-organisatie voor gewasbeschermingsmiddelen, Nefyto, vreest oogst- en voedselproblemen als de Bee Guidance niet wordt aangepast. "Hoe moeten de boeren dan hun gewassen tegen schimmels, plaaginsecten en onkruiden beschermen? Ze raken belangrijke gereedschappen in hun gereedschapskist kwijt. Wij vinden de focus op bestrijdingsmiddelen eenzijdig en onterecht. Deze worden bijzonder goed beoordeeld door instanties zoals het Ctgb. Het zou mooi zijn als de politiek wat meer vertrouwen heeft in de instanties die zij zelf in het leven heeft geroepen."

'360 bijensoorten in gevaar'

Jaap Molenaar van de Bijenstichting heeft ook geen goed woord over voor de gang van zaken in Brussel. "Ik voel me bedonderd. Er ligt nu een voorstel om twintig testen te schrappen. Als dat wordt aangenomen komen de 360 Nederlandse bijensoorten nog verder in gevaar.

"De agrochemische bedrijven proberen de schuld van de bijensterfte op de varroa-mijt te schuiven. Maar die speelt alleen een rol bij honingbijen en niet bij de 358 andere bijensoorten. We moeten nu niet gaan doen alsof bestrijdingsmiddelen geen hele kwalijke rol spelen."

'Nog even en we hebben lege supermarkten'

De bijen zo in de kou laten staan, ziet Molenaar ook als verraad aan onszelf. "Het verdwijnen van de wilde bestuivers is een jaarlijkse schadepost van 15 miljard euro voor Europa", zegt Molenaar.

"80 procent van al onze eetbare gewassen groeit dankzij de bestuiving door bijen. Nog even en we hebben lege supermarkten. Waarom begrijpen landen als Denemarken, Zweden en Frankrijk dit wel en Nederland niet?"

Bron: EenVandaag

Als wetenschappers leiden, zullen politici volgen

Tjeerd de Groot van D66 betreurt de gang van zaken in Brussel, maar begrijpt wel waarom het zo is gelopen. "Wat je in Brussel ziet is een vermenging van politieke en wetenschappelijke besluitvorming. Zolang de wetenschappers het onderling niet met elkaar eens zijn, kan de politiek ook niet verder."

"Want wij politici zijn geen toxicologen, wij volgen de wetenschap. Ik geloof niet dat de bijen gediend zijn bij boosheid en moties van wantrouwen. Ik vertrouw erop dat minister Schouten de wetenschappers zal aanmoedigen om het eens te worden", zegt De Groot.

Volgende maand, in mei, neemt de Europese Commissie een besluit over het bijenverdrag Bee Guidance.