Volgens hoogleraar bestuurskunde Paul Frissen kan burgerparticipatie alleen slagen als de overheid zich er niet mee bemoeit. "Als het te groot groeit, kom je terecht in een oerwoud van regels en vergunningen."

Burgerinitiatieven worden vaak van alle kanten toegejuicht. Eenzame ouderen helpen, afval opruimen of armoede bestrijden: 'dit moeten meer mensen gaan doen!', wordt dan geroepen. Maar, volgens hoogleraar bestuurskunde Paul Frissen is het juist beter om de initiatieven klein te houden, wil je niet vastlopen in bureaucratie.

De overheid moet het loslaten

"Het idee 'wat ik hier doe, kan ook in heel Nederland', daar zou ik voorzichtig mee zijn," zegt Frissen. Volgens hem zorgt de aanpak van de overheid er nu niet voor dat burgers makkelijk iets op kunnen zetten en ook kunnen laten groeien. Ze bemoeit zich er namelijk te veel mee. Er zijn te veel regels en controles om in vast te lopen.

"Denk aan ouders die op andermans kinderen passen, dat kan allemaal, maar als het gaat plaatsvinden in iets dat op een crèche lijkt, dan moeten er allemaal regels en procedures komen die op een normale crèche ook gelden." Voor een avondje koken in een buurthuis is een horecavergunning verplicht en alle vrijwilligers moeten het certificaat 'sociale hygiëne' behalen.

Hoogleraar Bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg Paul Frissen
Bron: EenVandaag
Hoogleraar Paul Frissen

Ook risico's

Frissen erkent dat er ook risico's ontstaan als de overheid de burger meer zijn gang laat gaan. "Het kan misgaan en dan staan de media voor de deur en komen er Kamervragen: waarom zijn er geen vergunningen verstrekt?"

Daarnaast zorgt de overheid ervoor dat iedereen gelijk wordt behandeld en iedereen in elke regio bijvoorbeeld evenveel financiering krijgt. Als dit wegvalt kan ongelijkheid ontstaan. "Burgerinitiatieven zijn er juist om het verschil te maken. Als je vindt dat iedereen in heel Nederland hetzelfde moet krijgen, dan moet de overheid er zijn. Maar als je wil dat er heel veel variëteit is, dan moet je het aan de burgers overlaten."

Lees ook

Overheid als restvoorziening

In een ideale wereld is de overheid volgens Frissen een 'restvoorziening.' "Zelfredzaamheid is iets wat je wel zelf moet kunnen opbrengen. Sommige burgers kunnen niet voor zichzelf zorgen door bijvoorbeeld hun achtergrond." Als er burgers zijn waar geen enkele burger voor wil zorgen dán moet de overheid ingrijpen."

Frissen zelf heeft in ieder geval alle vertrouwen in de zelfredzaamheid van onze samenleving. "Als je naar de geschiedenis kijkt hebben we altijd al vanuit burgers dingen gedaan om de wereld een beetje beter te maken. In de loop van de eeuw is het om de een of andere reden meer in de handen van de overheid gekomen."

Radio-interview: volgens hoogleraar Bestuurskunde Paul Frissen moeten burgerinitiatieven niet te snel bij de overheid terechtkomen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.