Ook mantelzorgers zijn toe aan vakantie. Maar dan moeten de mensen voor wie ze zorgen tijdelijk in een zorginstelling kunnen verblijven: de zogenoemde logeerzorg. In theorie werkt dat prima, maar in de praktijk blijk het ingewikkeld voor mantelzorgers.

Joke de Vroom kan erover meepraten. Toen ze haar partner Stef - voor wie ze ook mantelzorger is - een paar dagen bij een zorginstelling wilde onderbrengen, kreeg ze te maken met bureaucratie en onvoorziene kosten.

24 uur per dag zorg

Stef heeft de ziekte van Parkinson, waardoor zijn bloeddrukregulatie niet meer werkt. Zijn bloeddruk kan plotseling dalen, waardoor hij omvalt. Joke is altijd alert en draagt 24 uur per dag zorg voor hem.

Als Joke er een paar dagen tussenuit wil om op adem te komen, 'logeert' Stef bij een zorginstelling. Daar krijgt hij 'logeerzorg', zoals dat heet. "Als ik 's zomers een paar dagen op pad kan met mijn wandelclubje, hoef ik heel even niet te zorgen. Dat levert mij de energie op die ik nodig heb om daarna de zorg weer uitgerust op te pakken", vertelt Joke.

Van het kastje naar de muur

In Gouda, waar Joke en Stef wonen, zijn maar twee plekken waar logeerzorg mogelijk is. Te weinig voor de hoeveelheid mensen die er gebruik van willen maken.

"En als je al een plek kunt vinden, moet je de financiering via twee kanalen regelen. Dat is lastig. Je wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Terwijl de thuiszorg normaal ook vergoed wordt. Waarom dan niet als Stef een paar dagen ergens anders verblijft?"

Aankloppen bij verschillende loketten

Kamers bij zorginstellingen die gebruikt worden voor logeerzorg worden vergoed uit de wet maatschappelijke ondersteuning (wmo). Via de ziektekostenverzekering wordt vaak de daadwerkelijke zorg, zoals personeelskosten en het eten, vergoed.

Om de kosten voor logeerzorg vergoed te krijgen, moet je dus bij meerdere loketten aankloppen. Dat geeft veel gedoe. En als het niet lukt om de zorg vergoed te krijgen, draai je dus zelf voor de extra kosten op.

Door mantelzorg minder druk op de zorg

Ook de politiek ziet dat het systeem van logeerzorg op deze manier niet goed werkt. Onder andere PvdA-Kamerlid Attje Kuiken maakte zich hard voor betere logeerzorg. Ondanks het indienen van meerdere moties om mantelzorgers te ontlasten, komen de plannen niet van de grond.

"Mantelzorg loont namelijk. Het is niet alleen fijn voor de mensen die zorg krijgen dat zij in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven, maar deze mensen blijven ook daadwerkelijk langer thuis wonen doordat ze daar zorg krijgen en niet al eerder naar een verzorgingstehuis gaan", zegt Kuiken. Mantelzorg zorgt dus voor minder druk op verzorgingshuizen en het is uiteindelijk goedkoper voor onze hele samenleving.

Breder probleem

Maar dan moeten de mantelzorgers ook af en toe ontlast kunnen worden door bijvoorbeeld een vakantie. "Als mensen als Joke en Stef zoveel last hebben met het vinden van een plek, geldt dit voor veel meer mensen", zegt directeur van Mantelzorg NL Liesbeth Hoogendijk. Zij pleit al jaren voor een makkelijker mantelzorgsysteem.

"Veel mantelzorgers zijn niet eens op de hoogte van de mogelijkheid van respijtzorg (hier valt logeerzorg onder, red.). Het belangrijkste is dat de overheid actief opties aanbiedt."

'Door logeerzorg goed te regelen, tonen we waardering'

"Mensen moeten niet van het kastje naar de muur worden gestuurd, bijvoorbeeld als het gaat om de vergoeding van de kosten en het aanvragen van plekken. Laat de overheid alle regelzaken achter het loket uitvogelen, en niet voor het loket."

Volgens Hoogendijk is het waardevol om te investeren in goede respijtzorg. "We zijn zo trots op al die mensen die 24 uur per dag zorg dragen voor een familielid of kennis. Door de logeerzorg goed te regelen, tonen we onze waardering voor hen. Zij kunnen er even op uit en dan houden ze op de lange termijn de zorg langer vol."

'We zijn allebei blij als ik terug ben'

Joke en Stef hebben, na heel wat zoeken, inmiddels in een andere gemeente een fijne logeerplek gevonden waar Stef terecht kan als Joke op wandelvakantie gaat. "We hopen dat er meer van dit soort plekken komen, dat ook andere mantelzorgers hier gebruik van kunnen maken."

Daarnaast moet de logeerzorg volgens Joke op maat zijn. "Ik ga met een fijner gevoel weg als ik weet dat er goed voor hem wordt gezorgd en het ook gewoon een gezellige plek is. Stef gunt me echt een vakantie, maar we zijn natuurlijk allebei heel blij als ik weer terug ben."

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.