Paus Franciscus wil niet reageren op beschuldigingen dat hij misbruikschandalen binnen de Rooms-Katholieke Kerk in de doofpot heeft gestopt. De zware aantijgingen komen van aartsbisschop Carlo Maria Viganò.

Viganò stelt in een document van elf pagina's dat hij Franciscus op 23 juni 2013 heeft ingelicht over het seksueel misbruik waaraan kardinaal Theodore McCarrick, de aartsbisschop van Washington, zich schuldig maakte.

'Verklaring niet te verifiëren'

"Het lastige van zijn verklaring is dat we het niet kunnen verifiëren", zegt Paul Van Geest, hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Tilburg University. Viganò zou volgens hem ook een extra agenda kunnen hebben. "Hij is 77, had gehoopt op promotie en heeft dat nooit gekregen. Hij zou jaloers kunnen zijn op collega's die het wel gemaakt hebben en op deze manier dus willen afrekenen met de paus."

De beschuldiging aan het adres van de paus is zo ernstig, dat er voor Franciscus niets anders op zit dan af te treden, vindt Viganò. Is dat überhaupt een optie? "Volgens het kerkelijk recht kan een paus alleen afgezet worden als hij mentaal niet toerekeningsvatbaar is. Bijvoorbeeld als hij lijdt aan dementie", licht Van Geest toe. Hij verwacht niet dat de paus afgezet zal worden of uit zichzelf zal terugtreden. "De kerk is geen democratie. Dus de paus blijft."

Pamflet van Van Rossum

Openlijke kritiek van een kardinaal kwam eerder voor. Begin vorige eeuw kwam er een pamflet naar buiten met kritiek op de Katholieke Kerk. Er wordt gedacht dat de Nederlandse kardinaal Willem Marinus Van Rossum de afzender zou kunnen zijn. Hij leefde van 1854 tot 1932. "Rond 1920 verscheen een anoniem traktaat waarin werd geklaagd over de luiheid van de pauselijke ambtenaren", vertelt hoogleraar Paul van Geest. Later werd dit traktaat aan Van Rossum toegeschreven.

De ambtenaren deden te weinig, waren te vol van zichzelf en daardoor weinig efficient, zo vat Van Geest de kritiek samen. Volgens van Geest is het een bijzonder traktaat, omdat de kritiek van binnen de Katholieke kerk kwam en publiek werd. "Het is een enorm gesloten cultuur. Het is dus echt heel bijzonder dat wij van het bestaan van dit pamflet afweten."

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.