Paus Franciscus wil niet reageren op beschuldigingen dat hij misbruikschandalen binnen de Rooms-Katholieke Kerk in de doofpot heeft gestopt. De zware aantijgingen komen van aartsbisschop Carlo Maria Viganò.

Viganò stelt in een document van elf pagina's dat hij Franciscus op 23 juni 2013 heeft ingelicht over het seksueel misbruik waaraan kardinaal Theodore McCarrick, de aartsbisschop van Washington, zich schuldig maakte.

'Verklaring niet te verifiëren'

"Het lastige van zijn verklaring is dat we het niet kunnen verifiëren", zegt Paul Van Geest, hoogleraar kerkgeschiedenis aan de Tilburg University. Viganò zou volgens hem ook een extra agenda kunnen hebben. "Hij is 77, had gehoopt op promotie en heeft dat nooit gekregen. Hij zou jaloers kunnen zijn op collega's die het wel gemaakt hebben en op deze manier dus willen afrekenen met de paus."

De beschuldiging aan het adres van de paus is zo ernstig, dat er voor Franciscus niets anders op zit dan af te treden, vindt Viganò. Is dat überhaupt een optie? "Volgens het kerkelijk recht kan een paus alleen afgezet worden als hij mentaal niet toerekeningsvatbaar is. Bijvoorbeeld als hij lijdt aan dementie", licht Van Geest toe. Hij verwacht niet dat de paus afgezet zal worden of uit zichzelf zal terugtreden. "De kerk is geen democratie. Dus de paus blijft."

Pamflet van Van Rossum

Openlijke kritiek van een kardinaal kwam eerder voor. Begin vorige eeuw kwam er een pamflet naar buiten met kritiek op de Katholieke Kerk. Er wordt gedacht dat de Nederlandse kardinaal Willem Marinus Van Rossum de afzender zou kunnen zijn. Hij leefde van 1854 tot 1932. "Rond 1920 verscheen een anoniem traktaat waarin werd geklaagd over de luiheid van de pauselijke ambtenaren", vertelt hoogleraar Paul van Geest. Later werd dit traktaat aan Van Rossum toegeschreven.

De ambtenaren deden te weinig, waren te vol van zichzelf en daardoor weinig efficient, zo vat Van Geest de kritiek samen. Volgens van Geest is het een bijzonder traktaat, omdat de kritiek van binnen de Katholieke kerk kwam en publiek werd. "Het is een enorm gesloten cultuur. Het is dus echt heel bijzonder dat wij van het bestaan van dit pamflet afweten."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.