Het was afwachten voor de Nederlandse arts Erik Wehrens in Sierra Leone, hoe corona zich daar zou ontwikkelen. Maar ondanks dat besmettingen nu toenemen, daalt de angst. Want het West-Afrikaanse land heeft problemen die groter zijn dan het coronavirus.

Het is half april als tropenarts Erik Wehrens beschrijft hoe hij wacht in de stilte voor de storm in Masanga, waar hij in een kliniek werkt, 4 uur rijden van de hoofdstad Freetown. In het land is geen intensive care en er zijn 3 beademingsapparaten. Nu, tegen het einde van juli, kan Wehrens terugblikken op een periode die lijkt te zijn meegevallen.

Ziekenhuis niet overspoeld met patiënten

Het aantal coronabesmettingen in Sierra Leone is langzaam toegenomen. "Er zijn nu bijna 1700 gevallen in het hele land, 1668 op precies te zijn", vertelt hij. In de ziekenhuizen is dat niet 1 op 1 terug te zien. "Het ziekenhuis is helemaal niet overspoeld met covid-patiënten en ik hoop dat dat ook zo blijft", vertelt Wehrens. De verspreiding van het coronavirus lijkt daarin niet op hoe het er in Europa aan toeging. "En we weten eigenlijk niet waardoor dat komt."

"Ik heb zelf het idee dat, omdat hier heel veel jonge mensen wonen, dat het hier minder grote gevolgen zou hebben dan in Europa", legt hij uit. 40 procent van de bevolking is jonger dan 14 jaar. Slechts 5 procent is ouder dan 65 jaar. Daarentegen komen HIV, tuberculose en ondervoeding weer veel voor, waardoor de mensen toch weer kwetsbaarder zouden zijn.

Lees ook

Ebola niet te vergelijken met corona

Ondanks het stijgende aantal besmettingen, heerst ook het gevoel onder de bevolking dat het wel meevalt. Maatregelen worden weer teruggedraaid. Zo mogen mensen weer reizen tussen districten en zijn kerken en moskeeën weer open. "Zoals de president zei: 'We hebben niet de apocalyptische taferelen zoals in Noord-Italië, dus kunnen we weer wat terugschroeven in de maatregelen'. En ik denk dat dat is wat de bevolking ook heeft", vertelt Wehrens.

De ebola-epidemie waaraan 4000 mensen overleden heeft daar grote invloed op, denkt Wehrens. "Mensen hadden die epidemie in hun achterhoofd. En dat is misschien moeilijk voor te stellen als je net covid hebt gehad, maar ik denk nog steeds dat covid niet te vergelijken is met ebola. Als je ebola krijgt heb je 50 procent kans om dood te gaan. En dat is veel lager als jij gewoon een gezonde jongen bent en covid krijgt. Dan ligt dat onder de 1 procent. Dat is een groot verschil. Mensen beseffen dat meer, nu ze mensen kennen die het hebben gehad."

Erik met zijn collega's aan het werk
Bron: Erik Wehrens
Erik met zijn collega's aan het werk

Angst voor het ziekenhuis door ebola

Vanwege corona blijven mensen met andere ziekten wel weg uit de kliniek. Tijdens ebola zag de bevolking te vaak zieke mensen de kliniek in gaan, zonder er ooit levend uit te komen.

Erik en zijn collega's doen er daarom alles aan om mensen nu wel naar het ziekenhuis te krijgen. "We hebben het via de radio geprobeerd, om zo mensen te informeren. En we gaan nu ook kijken of we dorpen kunnen bezoeken om met name zwangere vrouwen en kinderen te informeren dat ze gewoon naar het ziekenhuis moeten komen als ze ziek zijn." En dat is belangrijk, want Sierra Leone is het land met de hoogste moedersterfte ter wereld.

Ebola en zwanger raken dodelijker

Wrang is dan ook dat er nu meer geld beschikbaar is voor corona dan voor andere zaken die dodelijker zijn, zoals zwanger worden. "Dat is helaas de realiteit. Er is meer geld voor covid dan voor malaria en moedersterfte." Een op de tien kinderen haalt de vijfde verjaardag niet. "Dat is voor iemand zoals ik, die daar dagelijks mee te maken heeft, soms wel lastig om te zien."

De arts hoopt natuurlijk wel dat er een vaccin beschikbaar komt voor het coronavirus, maar is naar eigen zeggen realistisch over of dat in Sierra Leone beschikbaar zal zijn. "Ik denk dat het eerder beschikbaar is in landen waar er geld is, dan in landen waar er geen geld is. Als je realistisch bent en dat word je hier wel, dan signaleer ik dat vaccinaties tegen mazelen of tegen polio soms al problemen opleveren in deze context. En daarom denk ik ook niet dat het realistisch is dat we een wereldwijd of een nationaal vaccinatieschema kunnen invoeren voor covid."

Amputaties

Morgen gaat Wehrens aan de slag met mensen met amputaties. "Je ziet hier veel mensen die grote wonden hebben. Door slecht eten, suikerziekte of bijvoorbeeld roken. Dus we doen morgen een amputatie. En we moeten ook nog een amputatiestomp herzien. En we moeten nog een huidtransplantatie doen."

Wehrens legt uit dat er in Sierra Leone geen middelen zijn om bijvoorbeeld te dotteren. "En infecties lopen dus gewoon helemaal uit de hand, omdat mensen pas heel laat naar het ziekenhuis komen."

Verslaggever Laura Kors in gesprek met tropenarts Erik Wehrens.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.