Hoe Nieuwkoop het typische voorbeeld werd van een gemeente die verlamd is door het stikstofprobleem

'Natuurhoofdstad' Nieuwkoop kijkt met angst en beven naar het besluit over het stikstofbeleid. De gemeente in het Groene Hart zit met de beperkingen van het beleid: mogen ze nog bouwen? Zijn boeren straks de klos? "Er ligt heel veel stil."

Midden in het Groene Hart, met uitzicht over de Nieuwkoopse plassen, is het heerlijk toeven voor natuurliefhebbers. Maar in de gemeente Nieuwkoop is die natuur de laatste maanden juist ook het probleem.

Uitbreiden kan niet

De uitspraak van de rechter dat er veel minder stikstof mag worden uitgestoten, is in dit Zuid-Hollandse dorp als geen ander voelbaar. Wethouder Guus Elkhuizen waarschuwt al lange tijd voor de gevolgen van het verklaren tot beschermde natuurgebieden. "Ik zei het 15 jaar geleden al, toen de lijst van Natura 2000-gebieden werd aangewezen. Als je te veel natuur aanwijst, zet je ook de boel op slot."

"Zuid-Holland is niet alleen prachtig groen gebied, maar ook een plek waar een hoop geld verdiend wordt en gebouwd wordt. Die balans moet je in de gaten houden." Elkhuizen ziet nu al dat er een hoop wordt stil gelegd vanwege de uitstoot van de hoeveelheid stikstof. "Dat gaat van een agrarisch bedrijf dat niet kan uitbreiden tot een woningproject dat opeens onzeker is geworden. De gevolgen zijn echt voelbaar hier."

Vliegtuigen steken de boer

Ook melkveehouder Theo Kemp ziet dat de gevolgen van het nieuwe stikstofbeleid groot zijn. Kemp heeft 70 koeien en kijkt met spanning uit naar het stikstof-advies dat de commissie Remkes deze week presenteert. "Alles is onzeker op dit moment. Kunnen we straks nog wel een vergunning krijgen als we willen uitbreiden? Wat voor maatregelen komen eraan en hoe moeten wij als boeren ons werk doen de komende jaren?"

Bovendien doet de agrarische sector al een hoop om steeds duurzamer te zijn. "Wij zijn al jaren bezig om de hoeveelheid stikstof omlaag te brengen. Met speciale apparatuur om het af te vangen, bijvoorbeeld. Dus we doen als sector al een hoop. Vervolgens zie ik wel steeds meer vliegtuigen overstijgen, dat steekt dat wel een beetje ja."

32 en nog thuiswonend

Directeur van Woningstichting Nieuwkoop Caroline Nolet is erg benieuwd met wat voor adviezen de commissie Remkes komt. "Het besluit van het kabinet heeft enorme gevolgen of wij nog wel door kunnen gaan met bouwen of niet. Dit is een gebied met veel bedrijven aan de rand van de natuur, dus dat levert meteen spanning op. Door die uitspraak over stikstof van de Raad van State kwamen wij meteen in de problemen."

Nolet vindt dat er snel duidelijkheid moet komen van het kabinet welke kant het uitgaat. "De wachtlijsten zijn al heel hoog in de sociale sector. Ik hoor soms verhalen van jongeren van 32 die nog thuiswonen bij hun ouders omdat ze geen woning kunnen vonden."

'Er moet snel duidelijkheid komen'

Daarnaast levert impasse van dit moment ook schrijnende situaties op. "Het gaat in mijn sector ook vaak om hele kwetsbare mensen zoals psychiatrische patiënten die hun instelling uit moeten, maar voor wie op dit moment dus geen woning beschikbaar is omdat er niet verder gebouw kan worden", vertelt de corporatiedirecteur. "Daar moet echt snel duidelijkheid over komen dus."