Historica: 'Koningsdag is keihard werken voor de Oranjes'

De koninklijke familie is dit jaar te gast in Amersfoort. Wie denkt dat dat vooral draait om spelletjes en gezelligheid heeft het mis. Het is een keiharde werkdag voor de Oranjes.

Ze zien er ontspannen uit, koning Willem-Alexander en zijn familie. Ze vieren Koningsdag in een stad die voor de gelegenheid helemaal oranje kleurt. "Ik denk ook dat ze het heel erg leuk vinden wat er die dag voor ze georganiseerd is. Zo houdt koningin Máxima bijvoorbeeld heel erg van muziek, je ziet haar ook altijd meeswingen", zegt historica Dorine Hermans.

'Belangrijkste dag voor de pr van het koningshuis'

Hermans schreef meerdere boeken over het koningshuis. Volgens Hermans is het, los van de gezelligheid, de belangrijkste werkdag van het jaar voor de koninklijke familie. "Ze vertrekken een beetje gespannen naar Amersfoort omdat het een cruciale dag is voor de pr van het koningshuis. Het is de enige dag per jaar dat ze contact hebben met de burgers en dat ze hen kunnen bedanken."

Dat contact met de gewone Nederlanders gaat ze goed af, vindt Hermans. "Ik denk dat ze op Koningsdag in staat zijn om al hun sociale vaardigheden goed tot hun recht te laten komen. Je ziet ook dat hun interesse in anderen heel oprecht is en niet geveinsd."

'Zwaaien, aardig zijn, en niet brutaal doen'

Degene die daar echt in uitblinkt, is Máxima. "Zij geeft je het gevoel dat ze met iedereen persoonlijk communiceert", zegt Hermans. Maar ook de drie prinsessen Amalia, Alexia en Ariane bewegen zich soepel door de mensenmassa.

"Ze hebben daar ook les in gekregen, zowel van hun ouders als van anderen, hoe je je op zo'n dag gedraagt. Ze moeten zwaaien, aardig zijn, niet ad rem en brutaal zijn. Je kunt kinderen ook niet zomaar in de menigte gooien, daar is het te moeilijk voor."

'De koning is meer van het knuffelen'

Hermans ziet dat Willem-Alexander het anders aanpakt dan zijn moeder Beatrix. "Beatrix hield altijd meer afstand, ze liet zich bijvoorbeeld niet aanraken. Ze hing meer de traditionele school van het koningsschap aan." De huidige koning pakt dat heel anders aan. "Hij is zelf meer van het knuffelen, hij hugt erop los en dat werkt in deze tijd veel beter", zegt Hermans.

Waar Koningsdag gevierd wordt, bepaalt de koning zelf. "Gemeenten die het feest willen organiseren melden zich aan en na overleg met de regering hakt Willem-Alexander de knoop door."

'Als ze dit niet meer doen is het afgelopen met de monarchie'

Koningsdag in zijn huidige vorm werd overigens niet vanaf het begin van de monarchie gevierd. Het was Wilhelmina die voor het eerst publiekelijk haar verjaardag vierde, eerst toen ze nog prinses was, later toen ze koningin werd.

Wat Hermans betreft zorgt het vieren van deze dag anno nu ervoor dat het koningshuis überhaupt nog bestaat. "Als ze dit niet meer doen, is het afgelopen met de monarchie. Als ze de firma Van Oranje willen laten voortbestaan dan moeten ze wel verschijnen in het openbaar zoals op deze dag."

Je kennis over het koningshuis testen? Doe de quiz op ons Instagram-kanaal: