Oekraïense vluchtelingen in Nederland mogen vanaf dag één aan het werk en velen doen dat ook. Onderzoeker Jaco Dagevos van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) vindt dat dit ook voor andere vluchtelingen mogelijk moet worden.

Het is beter voor de integratie en het welzijn van vluchtelingen als ze snel aan de slag kunnen, vindt bijzonder hoogleraar integratie en migratie Dagevos. Ook als ze nog in de asielprocedure zitten en het dus nog niet zeker is of ze een verblijfsvergunning krijgen.

Baat bij activiteiten

"We hebben de afgelopen jaren uitvoerig onderzoek gedaan naar Syrische en Eritrese vluchtelingen die nog in de opvang zaten. Dan zie je dat de mensen die weinig hebben gedaan, bijvoorbeeld weinig taallessen of vrijwilligerswerk, een minder goede start van de integratie hebben."

Mensen die wel actief zijn, hebben daar duidelijk baat bij. "Ze leren sneller de Nederlandse taal, hebben minder psychische problemen en hun arbeidsparticipatie verloopt beter", zegt de SCP-onderzoeker.

Schaf de werkvergunning af

Vluchtelingen mogen nu aan het werk als ze een half jaar in de asielprocedure zitten. Ze mogen dan maximaal 24 weken per jaar werken en hebben een werkvergunning nodig. Dat zorgt er volgens Dagevos voor dat er maar heel weinig mensen aan de slag gaan, want voor werkgevers levert die werkvergunning veel administratie op. Dagevos pleit ervoor die vergunning af te schaffen, net zoals dat ook voor Oekraïense vluchtelingen is gebeurd.

"De discussie over de werkvergunning loopt al heel lang", vertelt Dagevos. "Bij de Oekraïners is die heel snel weggenomen, wat ik overigens een heel goede zaak vind. Maar dan rijst wel de vraag waarom we dat niet ook bij andere vluchtelingengroepen zouden kunnen doen."

Advies aan de politiek

Dagevos heeft wel een advies aan de politiek. "Ga het gewoon doen. Ik zou bijna willen zeggen: 'never waste a good crisis'. Waarom zou je dit soort maatregelen ook niet gaan toepassen bij de reguliere asielmigranten. En dan kijken hoe het gaat."

Er zullen vast knelpunten ontstaan, denkt Dagevos. Maar die kun je op een bepaalde manier ook wel weer wegnemen. "Dus ga het vooral doen."

Krappe arbeidsmarkt

Dat er op de krappe Nederlandse arbeidsmarkt behoefte is aan vluchtelingen die aan de slag gaan, blijkt wel uit het feit dat zoveel Oekraïners al aan het werk zijn. Volgens cijfers van het UWV gaat het om bijna zesduizend mensen.

"Als duidelijk is dat mensen mogen werken, ontstaat er een soort infrastructuur van werkgevers en uitzendbureaus. Die gaan zich op die groep richten. Er ontstaan dan ook allerlei vormen van beleid en hulp om mensen aan het werk te helpen", zegt Dagevos.

Investeren in kansrijke asielzoekers

Volgens de SCP-onderzoeker kan er een onderscheid gemaakt worden tussen asielzoekers die kansrijk zijn om een verblijfsvergunning te krijgen, zoals bijvoorbeeld Syriërs, en de 'veilige-landers' uit onder andere Marokko.

Die laatste groep maakt niet of nauwelijks kans op een verblijfsvergunning en daar hoef je dan ook niet in te investeren, aldus Dagevos.