tv LIVE
meer NPO start

Hebben Russische dienstweigeraars in andere landen recht op bescherming? Europa is verdeeld over opvang

Hebben Russische dienstweigeraars in andere landen recht op bescherming? Europa is verdeeld over opvang
Russische mannen vluchten de grens over
Bron: EPA

Tienduizenden Russen hebben sinds de aankondiging van de gedeeltelijke mobilisatie het land verlaten. Hoeveel Russen zich in Nederland hebben gemeld, is nog niet bekend. Ze kunnen hier asiel aanvragen, maar belanden onderop de stapel.

In Europa is er verdeeldheid over hoe er wordt omgegaan met Russen die asiel aanvragen. Vooral Polen, Estland, Letland en Litouwen willen Russische dienstweigeraars buiten de deur houden. Duitsland en Nederland geven aan dat alle vluchtelingen volgens de internationale afspraken asiel mogen aanvragen. De Belgische premier vindt het niet de bedoeling dat Europa de deur openzet, en deelt bijna geen visa uit.

Russen opgehaald in Georgië

Volgens Helga Salemon, Ruslanddeskundige bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS), proberen op dit moment veel Russen weg te komen, en zijn er ontzettend lange wachtrijen bij de grenzen.

"Er zijn twee problemen: visums worden niet verstrekt en er is geen vervoer. Russen zijn nu bezig met een aanmeldpunt bij de grens bij Georgië. Russen die daar aankomen, worden gelijk gemobiliseerd."

Bekijk ook

Asielaanvragen in Nederland

Russische deserteurs en dienstweigeraars kunnen asiel in Nederland aanvragen, zegt staatssecretaris Eric van der Burg. "Maar dat is een toezegging die verder niets om het lijf heeft", zegt onderzoeker migratierecht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, Carolus Grütters.

"Elke aanvraag kan afgewezen worden. Bovendien belanden hun dossiers nu onderaan de stapel." In juni 2022 kondigde Van der Burg namelijk een 'moratorium' af. Dat houdt in dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) voorlopig geen beslissingen neemt over de aanvragen, en daarom worden Russen tot zeker het einde van dit jaar niet uitgezet.

Afwachten

"Dat moratorium zegt eigenlijk: in een onzekere situatie wachten we even af wat er gebeurt", zegt hoogleraar Grütters. "Dat komt Van der Burg wel goed uit, zeker met wat er nu in Ter Apel speelt."

Grütters verwacht niet dat veel Russen deze kant op komen. "Ik denk niet dat dat zo hard van stapel loopt. Het gaat sowieso om mensen die het geld hebben. Mensen die Rusland ontvluchten, hebben drie opties: ze kunnen binnen Rusland vluchten, vlak over de grens, of ver over de grens. Nederland pakt 4 procent asielzoekers die naar Europa komen. Mensen zijn zo wanhopig, dat ze de trein nemen naar Belarus waar het nog onderdrukkender is dan in Rusland."

Bekijk ook

Europees beleid

Europa is sterk verdeeld over of Russische dienstweigeraars wel als vluchteling opgevangen moeten worden, of niet. "In de Baltische staten is in principe iedereen welkom die tegen Rusland is. Mensen die nu Rusland willen ontvluchten, omdat ze gemobiliseerd worden, worden 'bankstrijders' genoemd. Daar willen de Baltische staten wel streng op controleren", zegt Ruslandkenner Salemon. De zogenoemde 'bankzitters' zijn niet per se anti-Rusland, maar willen niet gemobiliseerd worden.

De Europese Commissie is gisteren gevraagd om zich te buigen over richtlijnen over hoe om te gaan met visa-aanvragen. Volgens Grütters hebben mensen die dienst weigeren uit angst te worden vervolgd, recht op internationale bescherming: "Dat is de essentie van vluchtelingenwetgeving. Verschil in bescherming moeten we niet afhankelijk maken van een politieke inschatting of afweging."

Luisteren

Onderzoeker migratierecht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, Carolus Grütters en Rusland-kenner Helga Salemon over de Russische dienstweigeraars die het land ontvluchten

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Stadsboerin Ellen bereidde een Achterhoeks maal voor de koninklijke familie: 'Bijzonder dat we dit mochten doen'

Dit jaar vierde de koning zijn verjaardag in Doetinchem in de Achterhoek. Een streek waar 'lokaal, eerlijk en lekker eten' centraal straat, volgens de burgemeester. Stadsboerin Ellen Willems serveerde een Achterhoeks maal aan de koninklijke familie.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe gaat het verder met de Katholieke Kerk, na uitvaart paus Franciscus? 'Opvolger mag diplomatieker zijn'

Hoe gaat het verder met de Katholieke Kerk, na uitvaart paus Franciscus? 'Opvolger mag diplomatieker zijn'
De uitvaart van Paus Franciscus
Bron: ANP/AFP

Met de dood van de door velen geliefde paus Franciscus kwam een einde aan een tijdperk. Wie volgt hem op en wat betekent die wisseling van de wacht voor de toekomst van de Katholieke Kerk? "De nieuwe paus mag zeker behoudender zijn."

Vandaag neemt de wereld afscheid van paus Franciscus. Met de uitvaart komt er niet alleen een einde aan zijn pontificaat van bijna 12 jaar, ook begint de zoektocht naar zijn opvolger.

'Kerk heeft diplomatieke paus nodig'

Franciscus heeft de Rooms-Katholieke Kerk veranderd. Hij brak met tradities en liet een laagdrempelige en menselijke kant van de kerk zien. Hij bleef bewust bij zijn eenvoudige levensstijl en pleitte voor meer rechtvaardigheid in de wereld. Voor het beschermen van aarde en klimaat. De vraag is nu of die koers wordt voortgezet.

Hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest verwacht inderdaad dat een nieuwe paus de naar buiten gerichte koers van Franciscus zal aanhouden: "De kerk kan niet om het charisma en om de richting heen, die hij is ingeslagen. We krijgen nu niet opeens een naar binnen gekeerde paus."

Hoe moet het verder met de Katholieke Kerk na Paus Fransiscus?

Bekijk ook

Grotere onrust in de wereld

Maar, vervolgt hij: "Gezien de veranderingen in de wereld, de grotere onrust, zou het goed zijn dat de nieuwe paus diplomatiek sterk is op politiek vlak."

"Een stuk diplomatieker dan Franciscus in ieder geval."

Niet iedereen blij met koers

Franciscus probeerde de kerk menselijker en toegankelijker te maken, maar dat leidde soms ook tot spanningen met conservatieve stromingen binnen de kerk.

Want niet iedereen binnen de Katholieke Kerk was blij met de koers van de overleden paus. Zijn open houding tegenover homoseksuelen en gescheiden gelovigen, en zijn plannen om het Vaticaan te hervormen, vielen in conservatieve kringen behoorlijk slecht.

'Nieuwe paus mag wat meer een theoloog zijn'

Veel jonge gelovigen staan achter vernieuwing, maar dat geldt niet voor iedereen: "De nieuwe paus mag van mij wel wat meer een theoloog worden, die de klassieke leer naar buiten brengt", zegt Nino Hoffmans, die samen met andere jonge katholieken naar de uitvaart kijkt. "Conservatiever? Nou, ik zou zeggen: zeker behoudender."

Medegelovige Chris van der Voort hoopt op een jonger iemand: "Een persoon die vol in het leven staat en kracht heeft om te strijden, want de nieuwe paus gaat geen makkelijke tijd tegemoet. Ik hoop dat het iemand is die op dezelfde lijn staat en het werk van Franciscus kan voortzetten. Liefde voor mensen, naastenliefde, dat is belangrijk in deze tijd."

Bekijk ook

'Sede Vacante'

Nu het Vaticaan officieel 'Sede Vacante' is, wat betekent dat de pauselijke zetel leeg is, bereiden de kardinalen zich voor op het conclaaf. De komende periode zullen zij achter gesloten deuren stemmen over wie de nieuwe leider van de Katholieke Kerk moet worden.

Wordt het iemand die de koers van Franciscus voortzet? Of kiest men voor een meer traditionele paus die de teugels weer strakker aantrekt? De gesprekken zijn in ieder geval al begonnen

'Er wordt al flink genetwerkt'

"Er zijn nu al veel van de 135 kardinalen in Rome, en de meesten blijven ook hangen om over de nieuwe Paus te praten", vertelt Paul van Geest.

"De vergaderingen zijn al begonnen, er wordt stevig genetwerkt. Zo'n conclaaf is best heel prozaïsch, er worden al veel verkennende gesprekken gevoerd en gekeken of men het eens kan worden over een kandidaat."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant