Haar moeder koos voor een 'bekende' donor, maar toch weet Maria niet wie haar vader is

"Contact kan ik niet afdwingen, maar ik vind wel dat ik recht heb om te weten wie hij is." Via een rechtszaak wil Maria informatie over de identiteit van haar donorvader krijgen.

Toen haar moeder Hedda in 1997 in het Rijnstate Ziekenhuis met het zaad van een 'bekende' donor werd geïnsemineerd, koos ze daar heel bewust voor. De optie van een anonieme donor koos ze bewust niet. De vader was dat bij donatie dan ook niet, maar bedacht zich een aantal jaar later alsnog.

B-donoren

"Het ziekenhuis en ik zaten daar helemaal op een lijn. Zij wilden alleenstaande moeders alleen helpen met zogenoemde B-donoren", zegt Hedda. Een B-donor is een donor waarover veel informatie beschikbaar is en waarvan het kind na haar 16de jaar ook de gegevens van kan verkrijgen.

"Het was een stabiele, intelligente man. Het feit dat hij zelf drie kinderen had en dat zijn vrouw ermee instemde, vond ik heel geruststellend."

Van bekend naar anoniem

Een kind dat opgroeit zonder de kennis over een van haar ouders, kan daar in de toekomst psychologisch nadelige effecten van ervaren. Het is een van de redenen waarom de overheid in 2004 een wet invoert die voorkomt dat zaaddonoren in Nederland nog anoniem kunnen doneren.

De overgangsregeling van die wet zorgt er alleen wel voor dat donoren die voor 2004 als 'bekende' hebben gedoneerd, zich met terugwerkende kracht als anoniem kunnen laten registreren. Het Rijnstate ziekenhuis besluit de donoren in hun bestand op de hoogte stellen van deze regeling. De vader van Maria, op dat moment nog onbekend voor haar, besluit terug te komen op zijn eerdere openheid en laat zich registreren als anonieme donor.

'Ik heb er nu wel genoeg van'

Als Maria in 2017 de gegevens van haar vader opvraagt, wordt ze verrast met de weigering van het ziekenhuis. "Ik was best wel overstuur", zegt ze. "Ik dacht dat er een fout was gemaakt. Er was toch duidelijk gezegd dat er een bekende donor was." In een reactie laat het Rijnstate Ziekenhuis weten dat het bij de wetswijziging verzuimd heeft ouders en kinderen van deze wijziging op de hoogte te stellen.

Maria probeert later op andere manieren naar vader te zoeken. Ze googlet zich naar eigen zeggen gek. "Ik heb colleges gemist omdat ik te druk was. Daar heb ik nu wel genoeg van."

Recht om te weten wie hij is

Maria wil vooral meer informatie hebben. "Ik weet zijn redenen niet en daar ben ik heel benieuwd naar." Ze vindt dat ze er recht op heeft om te weten wie haar vader is. "Een ontmoeting zou ik hartstikke leuk vinden, maar dat kan ik niet afdwingen. We kunnen ook als twee volwassen mensen afspraken maken dat ik bijvoorbeeld geen contact met hem zoek."

Het Rijnstate Ziekenhuis laat weten ook nu geen informatie aan Maria te kunnen gaan. "Wij hebben een behandelrelatie met de donor en daar afspraken mee gemaakt, net zoals met de moeder. We zijn dus niet gerechtigd die gegevens vrij te geven", zegt Desiree Creemers van het ziekenhuis. Moeder Hedda is niet te spreken over de werkwijze van het ziekenhuis. Ze noemt die 'te productiegericht'. "Er wordt niet over het belang van de kinderen gesproken. We maken een vrouw zwanger en dan is het doel bereikt. Punt."

Afspraak nakomen

Volgens Mark de Hek, advocaat van moeder en dochter, heeft het ziekenhuis een fout gemaakt door in 2004 bestaande donoren te wijzen op de mogelijkheid om van 'bekend' naar anoniem te schakelen.

Door middel van de rechtszaak hoopt hij nu het nakomen van de oorspronkelijke afspraak af te dwingen. "Hedda is een overeenkomst aangegaan wat betreft het zaad van een bekende donor", zegt De Hek. "Die afspraak moeten ze nu nakomen."