Koeien en paarden worden er doodziek van en insecten zijn er dol op. Jacobskruiskruid kleurt Nederland geel. En boeren zien dat als een risico voor hun veestapel, terwijl landschapsbeheerders het juist een kans vinden voor de biodiversiteit.

"Voor ons boeren is biodiversiteit ook ontzettend belangrijk, maar Jacobskruiskruid is hartstikke giftig voor onze dieren", zegt melkveehouder Dirk Bruins. Naast boer is hij voorzitter van LTO Noord en flink bezorgd over het oprukkende plantje.

'Intelligent' maaien

De belangenvereniging voor boeren en tuinders roept daarom provincies, Rijkswaterstaat en waterschappen op om 'intelligent' te maaien. Bruins: "Sinds enkele jaren geldt er een ecologisch maaibeleid in Nederland. Dat betekent dat het maaien van bermen, taluds en natuurgebieden later in het seizoen gebeurt, zodat planten de kans krijgen volledig tot bloei te komen."

LTO Noord vindt dat prima beleid, "want het is goed voor insecten en die hebben we hard nodig." Maar op plekken waar het Jacobskruiskruid groeit zou de belangenvereniging graag zien dat er eerder wordt gemaaid. "Dan kan de plant haar zaadjes niet verspreiden en kunnen we verspreiding van het kruid tegengaan."

info

Mooi maar giftig

Jacobskruiskruid is een inheemse plant. Vroeger kwam de soort vooral in de wat drogere duingebieden voor. Maar door een vergissing is de plant ingezaaid op bermen, dijken en taluds. Door de droge zomers van de afgelopen jaren breidde het gele kruid zich snel uit.

Melkveehouders en paardenliefhebbers zijn daar niet blij mee. De plant bevat Pyrrolizidine Alkaloïden, plantgifstoffen. In de wei laat vee de plant staan, maar eenmaal gedroogd als hooi zijn dieren niet meer in staat onderscheid te maken en wordt de giftige plant wel gegeten. Het kan koeien en paarden onomkeerbare leverschade bezorgen.

Blij met de plant

Natuurbeheerders willen in elk geval niet van de plant af. Zo zegt een woordvoerder van Staatsbosbeheer erg blij te zijn met het Jacobskruiskruid, omdat de plant veel insecten aantrekt.

Ook Natuurmonumenten is niet van plan het maaibeleid aan te passen om de plant terug te dringen. "Het is een inheemse plant, die hoort dus gewoon thuis in Nederland. We hebben al veel te weinig insecten en dan zouden we juist de plant die zorgt voor veel voeding, weghalen. Dat lijkt ons niet de bedoeling", zegt een woordvoerder.

Bekijk ook

Maaibeleid wel aanpassen

Waterschap Scheldestromen in Zeeland wil het maaibeleid eventueel wel aanpassen. In die provincie rukt het Jacobskruiskruid ook snel op.

De plant werd daar ooit ingezaaid om de dijken steviger te maken. In september zal het waterschap heroverwegen of het maaibeleid anders kan en moet.

Bloeiend Jacobskruiskruid
Bron: EenVandaag
Bloeiend Jacobskruiskruid

Betaald plukken

Waterschap Rivierenland heeft een andere oplossing gevonden dan het aanpassen van het maaibeleid. Zij betalen iemand voor het vrijhouden van de dijken bij Nijmegen. Het gaat om Robert van Alphen.

Hij hoorde 30 jaar geleden dat Jacobskruiskruid, naast dat het giftig is voor paarden en koeien, ook terecht kan komen in honing. Zelf hield hij op dat moment veel bijenvolken. Sindsdien haalt hij Jacobskruiskruid weg.

Ook eigen verantwoordelijkheid

Van Alphen is niet anti-Jacobskruiskruid, zegt hij. Maar hij snapt de frustratie van boeren. "Als je als boer vier zieke koeien hebt door een plant, dan raakt dat je direct in het inkomen." Hij begrijpt wel dat boeren dan zeggen: weg ermee.

"Maar daar hebben ze zelf ook wel een verantwoordelijkheid in. Sommige trekken het er niet zelf uit. Dat begrijp ik niet, we moeten het samen doen." Van Alphen begrijpt ook dat natuurbeheerders de plant niet kwijt willen. "Er komt bijvoorbeeld een specifieke vlindersoort af op deze plant. Haal je alles weg, dan ben je die vlinder ook kwijt. Dat is zonde."

Bekijk ook

Jacobskruidaardvlo

Het Jacobskruiskruid heeft maar één natuurlijke vijand en dat is de Jacobskruidaardvlo. Een piepkleine vlo die de plant via de wortels aanvreet. "Ik las laatst dat een boer hiermee bezig was. Hij heeft een bos planten uit de duinen meegenomen en bij hem thuis neergezet", vertelt Van Alphen.

"Die vlo zit in de duinen op die plant. Het is nu de vraag of dit beestje het ook goed doet op nattere gronden. Maar dat zou natuurlijk wel echt een goede oplossing zijn. Dan krijg je de balans misschien weer terug."

Bekijk hier de tv-reportage.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.