Burgemeesters van gemeenten met een regionaal ziekenhuis maken zich grote zorgen over de concentratie van de spoedeisende hulp. Uit een enquête die EenVandaag heeft ingezien, blijkt dat gemeenten niet worden gehoord bij de plannen voor de acute zorg.

Burgemeesters en wethouders van kleinere steden zijn zeer bezorgd over de voorgenomen concentratie van de acute zorg. Ze vrezen de negatieve impact op hun gemeenten als spoedeisende hulpposten moeten sluiten en verzetten zich tegen verdere afschaling van lokale ziekenhuiszorg.

'We hebben nu belangrijke zorg dichtbij'

"Tot nu toe hadden we een volwaardig ziekenhuis", vertelt burgemeester Wimar Jaeger over het Gelre Ziekenhuis in Zutphen. "De spoedeisende hulp was volledig bezet, hetzelfde geldt voor de afdeling verloskunde en de intensive care."

"Als je een arm breekt, kun je hier snel op de spoedeisende hulp terecht. Als een bevalling niet goed verloopt of iemand acuut hartklachten krijgt, dan staat er zo een professional klaar in het ziekenhuis. Dat is allemaal belangrijke zorg dichtbij", benadrukt hij.

Verregaande gevolgen voor Zutphen

Maar het Gelre Ziekenhuis kampte afgelopen jaar met grote verliezen en inmiddels is er een manager aangetrokken die orde op zaken moet stellen, weet Jaeger. En dat heeft verregaande gevolgen voor de stad, ziet de burgemeester.

"Voor Zutphen betekent dat straks waarschijnlijk: spoedeisende hulp weg, verloskunde weg, kindergeneeskunde weg. Daarmee creëer je een domino-effect en verdwijnen straks mogelijk ook het ziekenhuislaboratorium, de afdeling radiologie en andere belangrijke voorzieningen", waarschuwt hij.

'Van een koude kermis thuis'

De burgemeester vindt het onbegrijpelijk dat niemand van de gemeente betrokken is bij de afschalingsplannen van het Gelre Ziekenhuis, terwijl het ziekenhuis erg belangrijk is voor Zutphen en de omliggende regio.

"Als je denkt dat de gemeente een partij is om mee te praten over dit soort belangrijke beslissingen, dan kom je van een koude kermis thuis", zegt hij. "We zijn pas op de hoogte gesteld van al deze plannen op ons eigen verzoek."

Enquête: gemeenten worden niet betrokken

Jaeger is niet de enige die zich aan de kant gezet voelt bij de discussie rond de concentratie van acute zorg. Uit intern onderzoek onder 28 gemeenten met een regionaal ziekenhuis blijkt dat lokale bestuurders niet of nauwelijks betrokken worden bij de besluitvorming over het sluiten van spoedeisende hulpposten.

En dat terwijl gemeenten een wettelijke rol hebben bij elke verandering in het acute zorgaanbod en een verantwoordelijkheid hebben richting hun inwoners, benadrukt Joris Bengevoord. Hij is burgemeester van Winterswijk en woordvoerder namens de 28 gemeenten.

'Veranderingen in de krant lezen'

"Deze wettelijke taken van gemeenten blijken op deze manier lastig tot niet uitvoerbaar", zegt Bengevoord. "Wij moeten de veranderingen in het zorgaanbod nu vaak in de krant lezen. Het is tekenend dat de verzekeraars wel lid zijn van het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) en wij niet."

Volgens burgemeester Reinie Melissant-Briene van Gorinchem gaat het bij verreweg het grootste deel van de zorg om basiszorg. "Die zorg gedijt uitstekend in de nabijheid van patiënt, personeel en naasten", zegt ze. "En mensen die geen auto hebben kunnen nu al vaak moeilijk het ziekenhuis bereiken, dat wordt bij concentratie alleen maar erger."

'Niet technocratisch regelen'

"Het is prima om complexe zorg te concentreren, maar wij hebben het hier over basiszorg", valt burgemeester Jaeger van Zutphen haar bij. "Dat moet niet technocratisch geregeld worden."

"Minister Kuipers en zijn medewerkers moeten eens komen kijken. En dat zeg ik als mede-D66'er", roept hij de minister van Volksgezondheid op. "Een ziekenhuis is geen fabriek, het gaat om mensen van vlees en bloed. Voor hen wil ik mee aan tafel zitten en de discussie voeren."

'Niet ieder ziekenhuis kan zijn eigen ding doen'

Minister Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zegt in een reactie aan EenVandaag dat regionale ziekenhuizen intensiever moeten gaan samenwerken: "Niet ieder ziekenhuis kan 'zijn eigen ding doen'. Er is nou eenmaal te weinig zorgpersoneel."

Met als gevolg dat de kwaliteit van SEH-zorg niet overal even goed is, aldus de minister. "We moeten inzetten op meer samenwerking, de zorg is te lang te versnipperd geweest."

'Geef als gemeente input, mogelijkheden zijn er'

Wat de inspraakmogelijkheden voor gemeenten bij de concentratie van zorg betreft, verwijst de minister naar samenwerking met de regionale GGD'en en de mogelijkheid om in veiligheidsregio's ook de voorzitters van het ROAZ (Regionaal Overleg Acute Zorgketen) uit te nodigen en om toelichting te vragen.

"Geef als gemeente zeker input in deze discussie. Die mogelijkheden zijn er. Dus ga uit van je kracht in plaats van de angst dat er wat verdwijnt", geeft minister Kuipers de burgermeesters mee.

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.