Deze week is de eerste klimaattop die focust op de Noord- en Zuidpool. Poolonderzoeker Maarten Loonen is bij deze top en hoopt dat het bericht aan politici duidelijk is. "Wij kunnen wel praten, maar zij moeten de beslissingen nemen."

Tijdens de klimaattop, die One Planet - Polar Summit heet, komen wetenschappers van over de hele wereld samen in Parijs. Hier vertellen ze wereldleiders over de problemen in de poolgebieden om ze te overtuigen dat er aan oplossingen gewerkt moeten worden.

Klimaatverandering op de kaart

Poolonderzoeker Maarten Loonen is een van de wetenschappers die namens Nederland in Parijs is. Hij vindt het geweldig om met zijn collega's te zijn. "We hebben op de eerste dag alleen over wetenschap gepraat." Maar hij weet ook hoe belangrijk deze top is. "We hebben een statement geschreven, want er komen allerlei regeringsleiders."

Volgens Loonen waren vorige bijeenkomsten vooral voor de wetenschap en niet voor politici. Hij en zijn collega's brengen hun bevindingen om politici te overtuigen van de ernst van klimaatverandering. "Macron komt ook en hoopt dat hij samen met andere leiders klimaatverandering op de kaart kan brengen."

'Schiereilanden zijn eilanden geworden'

Loonen gaat al 35 jaar elke zomer naar de eilandengroep Spitsbergen om onderzoek te doen. Hier heeft hij het klimaat enorm zien veranderen: "De gletsjers zijn drie kilometer teruggetrokken, schiereilanden zijn eilanden geworden en de temperatuur is met zes graden gestegen." Hij heeft deze zomer voor het eerst geen handschoenen aangehad.

Ook ziet de poolonderzoeker de planten en dieren veranderen. "Het gras is nu langer waardoor er meer ganzen zijn. En omdat de winter korter is zie je rendieren veel langer, ze verhongeren veel minder snel."

Bekijk ook

'Duidelijk naar de politiek gericht'

"Deze top is heel duidelijk naar de politiek gericht", zegt Loonen, "dat maakt deze top ook uniek. We kunnen het naar zo'n hoog niveau tillen." Hij is er zeker van dat dit de beste manier is om klimaatverandering op de agenda te zetten. "Wij kunnen wel praten maar zij moeten de beslissingen nemen."

De poolonderzoeker hoopt dat deze top politici kan helpen om knopen door te hakken. "Ik blijf positief," zegt hij. "Maar het gaat in de toekomst wel lastig worden, onze kinderen en kleinkinderen moeten de lasten dragen."

Claims in de Noordelijke Ijszee

Volgens klimaatdeskundige Louise van Schaik van Instituut Clingendael is de politieke situatie in de Noordpool veel complexer dan de Zuidpool: "Omdat je onder de Noordelijke IJszee land hebt dat geclaimd wordt door bepaalde landen." Onder andere Rusland, Canada en Denemarken claims leggen op die gebieden. "Dan wordt het een twist van wie het is."

"De landen zeggen dan allemaal dat er bijvoorbeeld een berg in de zee zit die bij hun continent hoort," volgens Van Schaik. Als gevolg daarvan kunnen de landen dan ook de wateren opeisen. Ook speelt volgens Van Schaik de relatie met Rusland een rol. "Het pijnpunt is groot omdat Rusland alleen maar NAVO-landen treft."

Bekijk ook

De Noordpool als goudmijn

Een ander politiek obstakel zijn de grondstoffen die rond de Noordpool te vinden zijn. Van Schaik: "Rusland ziet het echt als een gebied waar nog veel olie en gas gewonnen kan worden." Ook landen als de Verenigde Staten hebben volgens Van Schaik nog steeds interesse in de olie en gas in het gebied, waardoor ze niet hun controle kwijt willen.

Door klimaatverandering is ook een andere inkomstenbron in trek: de visserij. "Omdat het water warmer wordt worden de vissen groter en zijn ze hoger te vinden", zegt Van Schaik. "Dat is dan voor landen als Denemarken en IJsland heel belangrijk." Zo heeft elk land wel belangen bij de Noordpool, wat compromissen lastig maakt.

'We weten al langer dat het niet goed gaat'

Hoogleraar Michiel van den Broeke heeft zijn leven gewijd aan het klimaat in de polen. Het is volgens hem belangrijk dat deze top nu bestaat: "Al is het maar om beleidsmakers en politici direct in contact te brengen met de wetenschap." Hij vindt dat het belangrijkste doel van de top, met de hoop dat er meer gedaan wordt om klimaatverandering tegen te gaan. "Liever gisteren dan vandaag."

"We weten al langer dat het niet goed gaat met de polen", zegt de hoogleraar, "We hebben al decennialang rapporten gemaakt over de poolgebieden, het smeltende ijs en de smeltende permafrost." Hij weet dan ook nog niet zeker of deze top veel effect gaat hebben, want de informatie weten politici al. "Maar het is wel een goed teken."

Bekijk ook

Niet alleen de polen

De hoogleraar denkt dat de polen een goed voorbeeld zijn voor de gevolgen van klimaatverandering en actie kunnen aanmoedigen. "Het kan een wake-up call zijn voor politici. We kunnen niet achteroverleunen en wachten tot de zeespiegel 3 meter is gestegen, dan is het te laat."

Van den Broeke benadrukt wel dat er niet alleen naar de polen gekeken moet worden. "Het klimaatprobleem is wereldwijd, al maken de polen daar een belangrijk deel van uit." Hij vindt dat er niet alleen gekeken moet worden naar een gebied. "Je kunt niet het ene probleem oplossen door het andere te negeren."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.