De Europese Unie keurt, distribueert en koopt gezamenlijk vaccins in. Maar over het tijdelijk stoppen met het AstraZeneca-vaccin, bepalen Europese landen nu zelf. Dat komt vooral omdat niet alle landen zitten te wacht op meer EU-bemoeienis.

Na onder meer Noorwegen, Denemarken en Ierland stopt ook Nederland tijdelijk met het inenten met het AstraZeneca-vaccin, vanwege een mogelijk verband met trombose. Ook Duitsland besloot vanmiddag het vaccin tijdelijk links te laten liggen.

Bescherming

"Elk land kan zelf bepalen of een medicijn of vaccin wordt gebruikt. Het Europees Medicijnagentschap (EMA) heeft de vaccins op uitzonderingsbasis goedgekeurd, extra snel, vanwege de pandemie", zegt arts en onderzoeker Remco van de Pas, verbonden aan de Maastricht University en Clingendael Instituut.

"Landen hebben dan zelf de autoriteit om iets te doen, ter bescherming van de volksgezondheid. Daar gaat bijvoorbeeld geen Europese commissie over", zegt hij. Dat er een EU-strategie is voor het kopen en uitdelen van het vaccin is eigenlijk uniek. "Voor corona er was, deden landen dit zelf."

Lees ook

Onderzoek doen

Het gebeurt niet vaak dat een medicijn of vaccin dat al wordt gebruikt, tijdelijk stil komt te liggen. "We hebben weleens bepaalde operatietechnieken geschorst, omdat die bijvoorbeeld niet steriel genoeg waren, maar deze beslissing is wel uniek voor Nederland", zegt Van de Pas. Volgens Van de Pas is deze beslissing puur uit voorzorg genomen en hoeven we ons tot nu toe nog niet veel zorgen te maken.

De komende twee weken wordt er veel aanvullend onderzoek gedaan. "Wetenschappers en bedrijven gaan alle bestaande onderzoeken nu naast elkaar leggen. Vervolgens gaan ze zoeken of er echt een link is met het vaccin, want het kan natuurlijk ook dat onder de gevaccineerden gewoon veel mensen zitten die al trombose hadden."

Wantrouwen

"Als later naar voren komt dat er problemen zijn ontstaan die voorkomen hadden kunnen worden, zorgt dat voor minder draagvlak op lange termijn", vertelt Van de Pas over de andere vaccins. Maar zorgt de willekeur van de lidstaten niet juist voor wantrouwen? "Het zou beter zijn als je een Europese boodschap hebt, met een eenduidige aansturing. Maar niet alle lidstaten staan te springen om die autoriteit in te leveren, denk aan landen die minder EU-gezind zijn."

Van de Pas vindt dat er moet worden opgeschoten met de onderzoeken. "Onderzoekers zien nu ook wel dat ze niet te lang kunnen wachten, want niet vaccineren brengt een risico met zich mee, omdat de pandemie dan doorgaat."

Lees ook

Een deuk

EMA heeft het vaccin goedgekeurd en blijft daar tot op heden ook bij. Wel verwacht het agentschap deze week met een nieuw wetenschappelijk advies te komen, waarin staat of er sprake is van nieuwe bijwerkingen.

Van de Pas denkt als straks alles opnieuw veilig is bevonden, communicatie heel belangrijk is zodat mensen dit vaccin weer willen nemen. "Het is natuurlijk wel een deuk in het vertrouwen in dit vaccin. Daar moet ook duidelijk over gecommuniceerd worden. Dat als het eenmaal veilig blijkt, dat ook goed wordt uitgelegd. Maar voor het merk AstraZeneca is dit natuurlijk niet goed."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.