EenVandaag deed onderzoek onder 2000 mensen van kleur, een jaar na de grote anti-racisme demonstraties. Bijna de helft van de ondervraagden (45 procent) is door de huidige discussie over racisme trotser geworden op zijn of haar achtergrond of huidskleur.
Veel deelnemers vertellen dat ze blij zijn dat er nu een groot openbaar debat over racisme en diversiteit gevoerd wordt. Zij zien het als erkenning voor de problemen waar ze zelf tegenaan lopen. "Ik ben er zo trots op dat mensen nu massaal durven opkomen voor hun rechten en dat er eindelijk meer aandacht voor is in de media", schrijft iemand.
Meer zelfbewustzijn
Tegelijk worden ze zich bewuster van hun eigen achtergrond en zijn die meer gaan waarderen. De meeste ondervraagden zijn zich dit jaar meer gaan verdiepen in hun roots door er bijvoorbeeld over te gaan lezen en praten met hun omgeving.
Een deelnemer zegt daarover: "Ik ben mijn eigen geschiedenis gaan begrijpen en de kracht van de mensen waarvan ik afstam." Een ander: "Ik voel me nu meer verbonden met mijn afkomst. Het geeft me een nieuw zelfbewustzijn."
Mensen met Surinaamse en Antilliaanse achtergrond het meest trots
De vragenlijst is verspreid onder de leden van het EenVandaag Opiniepanel en via netwerken waar mensen van kleur zich begeven, zoals De Community Top 100, Stichting MCNW en Stichting Ocan. Vooral deelnemers met een Surinaamse of Antilliaanse migratieachtergrond zijn trotser geworden hun roots.
Eén van hen zegt: "Er is steeds meer info beschikbaar over zwarte mensen van voor de slavernij. En meer aandacht voor de successen van zwarte mensen door de jaren heen. Dat is fijn, want het laat zien dat zwarte mensen in de héle geschiedenis veel meer zijn dan alleen de slavernijgeschiedenis."
Lees ook
Oma stapt in de schijnwerpers
De ondervraagden waarderen het dat er meer aandacht is gekomen voor kleur en diversiteit in de media, de politiek en de maatschappij. Het Songfestivallied van Jeangu wordt vaak genoemd: "Het Songfestivallied is niet mijn favoriet, maar waar het voor staat is wel heel sterk", zegt een deelnemer.
Sommigen zorgen er zelf voor dat hun achtergrond meer in de publiciteit komt: "Mijn oma is geportretteerd in een tentoonstelling over 1001 vrouwen in het Amsterdam museum. Daar ben ik trots op en ik ben meer te weten gekomen van haar bijzondere leven als dochter van een vrijgemaakte slaaf en hoe zijn zich heeft ontwikkeld tot een succesvol zakenvrouw."
Geen verschil
Niet voor alle deelnemers aan het onderzoek heeft het afgelopen jaar verschil gemaakt. Vier van de tien (42 procent) zeggen dat ze niet trotser op hun achtergrond of huidskleur zijn geworden. In deze groep zitten relatief veel deelnemers met een Indische achtergrond.
Sommigen zeggen dat ze al trots waren. "Ik heb altijd positief naar mezelf gekeken. Ik vind het een probleem van de ander die niet ziet wat ik in huis heb." Anderen zeggen dat ze hun zelfbewustzijn niet ontlenen aan hun uiterlijk. "Op mijn huidskleur heb ik geen invloed dus ben ik niet trots. Op wie ik ben, gebaseerd op mijn karakter, heb ik wel Ik wel invloed, daar gaat het voor mij om."
Lees ook
Debat heeft ook negatief effect
Weer anderen vinden dat de manier waarop het debat gevoerd wordt eerder negatief afstraalt op mensen van kleur. Eén van hen zegt: "Nee, ik kijk niet anders naar mijzelf. Ik kijk wel anders naar al die mensen die iets roepen over racisme. Soms vraag ik mij dan wel eens af of zij aandacht tekort komen. Uiteraard is dit mijn eigen bescheiden mening."
Een ander zegt hierover: "Ik schaam me voor de toon/houding in het debat en zou graag meer zelfspot terugzien, want pas dan kom je echt nader tot elkaar."
Over het onderzoek
De resultaten van het onderzoek (pdf) zijn onderdeel van een groter onderzoek over racisme, een jaar na de grote anti-racisme demonstraties in Nederland. Het onderzoek is gehouden tussen 20 en 28 mei 2021. Aan het onderzoek deden in totaal 30.991 deelnemers mee, waaronder 2.141 deelnemers van kleur. Zij vulden in dat zij een licht of donker getinte huid hebben. Ook vulden 28.774 deelnemers in dat ze een witte huidskleur hebben. Sommigen gaven hierbij aan dat ze hun huidskleur zelf liever blank noemen. Een kleine groep wilde hun huidskleur niet vermelden.
De vragenlijst is verspreid onder de leden van het EenVandaag Opiniepanel. Ook is een open link is verspreid via netwerken, organisaties, stichtingen en sociale mediagroepen waar mensen van kleur zich begeven, zoals De Community Top 100, Stichting MCNW, Stichting Ocan, Trauma's van Nora en Stichting Vriendschapbanden Nederland-Suriname.
Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.