Het is de nieuwste trend op Facebook en Instagram: de #TenYearChallenge. Je plaatst een foto van jezelf nu, en daarnaast een foto van jezelf tien jaar geleden. Dat klinkt heel onschuldig, maar is dat het ook?

Het doel van de #TenYearChallenge is vermaak: hoe verandert het uiterlijk van iemand door de tand des tijds. Het levert kostelijke plaatjes op van beroemdheden die ondanks de sprong in de tijd nog steeds schitteren van schoonheid en geen jaar ouder lijken te zijn geworden. Ook de natuur krijgt bekijks: opgegroeide kittens zijn aandoenlijk om te zien, de smeltende ijsbergen eerder pijnlijk.

Algoritmes om gezichten te herkennen

Maar het zijn niet alleen beroemdheden die aanslaan op de challenge: sociale media stromen vol met afbeeldingen van mensen en dieren die laten zien hoe hun uiterlijk in tien jaar tijd veranderden. Wat als hier meer achter zit? Dat vraagt tech-expert Kate O'Neill zich af. Volgens haar zouden de foto's door een bedrijf als Facebook gebruikt kunnen worden om gezichtsherkenningsalgoritmen te trainen en moeten we iets bewuster omgaan met het verstrekken van deze gratis data.

Een goudmijn aan data

Facebook ontkent zelf iets te maken te hebben met de #TenYearChallenge, toch is het niet ondenkbaar dat zij inderdaad dankbaar gebruik zullen maken van de foto's die challenge opleveren. Volgens techjournalist Wouter van Noort zijn die miljoenen foto's die nu online worden gezet een goudmijn voor bedrijven als Facebook. "Die kunnen al die data gebruiken om hun algoritmen te trainen om foto's en gezichten vooral nog beter te herkennen. Wat bij de #TenYearChallenge zo interessant is, is vooral de leeftijden. Facebook kan natuurlijk precies zien hoe oud mensen zijn op die foto's en dat is heel waardevolle informatie."

De technologie zou dan zo kunnen worden getraind dat iemand op een foto aan de hand van uiterlijke kenmerken op leeftijd kan worden geschat. En dat brengt geld in het laatje: "Facebook drijft natuurlijk op het op maat maken van advertenties, daar verdienen ze miljarden mee. Met die gezichtsherkenningsdata hopen ze nog beter te kunnen zien wie er op foto's staan om op die manier nog veel specifieker advertenties op maat te maken", zegt Wouter van Noort.

Persoonsgegevens

Mag Facebook zomaar deze data gebruiken? "Op straat mogen niet zomaar alle bedrijven jouw gezicht scannen en opslaan. Gezichten zijn namelijk persoonsgegevens en daarvoor gelden strenge Europese wetten."

Bij sociale media is dat anders. "Daar klikken we massaal allemaal voorwaarden door we klikken allemaal op ja als we toestemming geven en daardoor mogen die bedrijven van alles doen met onze gezichten", zegt Van Noort.

Opsporing van mensen

Niet alleen techbedrijven maken gebruik van gezichtsherkenning. In de gelaatsvergelijkingsdatabase van de Nationale Politie staan honderdduizenden foto's van veroordeelde criminelen, maar ook van verdachten. In dit speciale systeem kan met een druk op de knop een match worden gezocht van een crimineel en iemand uit de database.

De techniek van gezichtsherkenning wordt ook toegepast bij het opsporen van mensen die worden vermist. Een jaar geleden werden er in de Indiase stad New Dehli bijna drie duizend vermiste kinderen geïdentificeerd door de gezichtsherkenningstechnologie. Hierdoor konden families worden herenigd.

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.