Het is de nieuwste trend op Facebook en Instagram: de #TenYearChallenge. Je plaatst een foto van jezelf nu, en daarnaast een foto van jezelf tien jaar geleden. Dat klinkt heel onschuldig, maar is dat het ook?

Het doel van de #TenYearChallenge is vermaak: hoe verandert het uiterlijk van iemand door de tand des tijds. Het levert kostelijke plaatjes op van beroemdheden die ondanks de sprong in de tijd nog steeds schitteren van schoonheid en geen jaar ouder lijken te zijn geworden. Ook de natuur krijgt bekijks: opgegroeide kittens zijn aandoenlijk om te zien, de smeltende ijsbergen eerder pijnlijk.

Algoritmes om gezichten te herkennen

Maar het zijn niet alleen beroemdheden die aanslaan op de challenge: sociale media stromen vol met afbeeldingen van mensen en dieren die laten zien hoe hun uiterlijk in tien jaar tijd veranderden. Wat als hier meer achter zit? Dat vraagt tech-expert Kate O'Neill zich af. Volgens haar zouden de foto's door een bedrijf als Facebook gebruikt kunnen worden om gezichtsherkenningsalgoritmen te trainen en moeten we iets bewuster omgaan met het verstrekken van deze gratis data.

Een goudmijn aan data

Facebook ontkent zelf iets te maken te hebben met de #TenYearChallenge, toch is het niet ondenkbaar dat zij inderdaad dankbaar gebruik zullen maken van de foto's die challenge opleveren. Volgens techjournalist Wouter van Noort zijn die miljoenen foto's die nu online worden gezet een goudmijn voor bedrijven als Facebook. "Die kunnen al die data gebruiken om hun algoritmen te trainen om foto's en gezichten vooral nog beter te herkennen. Wat bij de #TenYearChallenge zo interessant is, is vooral de leeftijden. Facebook kan natuurlijk precies zien hoe oud mensen zijn op die foto's en dat is heel waardevolle informatie."

De technologie zou dan zo kunnen worden getraind dat iemand op een foto aan de hand van uiterlijke kenmerken op leeftijd kan worden geschat. En dat brengt geld in het laatje: "Facebook drijft natuurlijk op het op maat maken van advertenties, daar verdienen ze miljarden mee. Met die gezichtsherkenningsdata hopen ze nog beter te kunnen zien wie er op foto's staan om op die manier nog veel specifieker advertenties op maat te maken", zegt Wouter van Noort.

Persoonsgegevens

Mag Facebook zomaar deze data gebruiken? "Op straat mogen niet zomaar alle bedrijven jouw gezicht scannen en opslaan. Gezichten zijn namelijk persoonsgegevens en daarvoor gelden strenge Europese wetten."

Bij sociale media is dat anders. "Daar klikken we massaal allemaal voorwaarden door we klikken allemaal op ja als we toestemming geven en daardoor mogen die bedrijven van alles doen met onze gezichten", zegt Van Noort.

Opsporing van mensen

Niet alleen techbedrijven maken gebruik van gezichtsherkenning. In de gelaatsvergelijkingsdatabase van de Nationale Politie staan honderdduizenden foto's van veroordeelde criminelen, maar ook van verdachten. In dit speciale systeem kan met een druk op de knop een match worden gezocht van een crimineel en iemand uit de database.

De techniek van gezichtsherkenning wordt ook toegepast bij het opsporen van mensen die worden vermist. Een jaar geleden werden er in de Indiase stad New Dehli bijna drie duizend vermiste kinderen geïdentificeerd door de gezichtsherkenningstechnologie. Hierdoor konden families worden herenigd.

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.

Het pgb-systeem is enorm fraudegevoelig. Jaarlijks verdwijnt zo'n 500 miljoen euro belastinggeld in de zakken van mensen met andere belangen. Deskundigen willen dat de politiek ingrijpt: bescherm zorgverleners en patiënten tegen fraudeurs.