COA ontloopt 90.000 euro aan boetes door asielzoekers 's nachts tijdelijk over te plaatsen: 'Niet volgens afspraak'

De bezetting van het aanmeldcentrum in Ter Apel is al dagen boven de 2.000 mensen, terwijl het COA anders communiceert. Dit komt doordat een groep asielzoekers 's avonds wordt overgeplaatst naar de nachtopvang, blijkt uit stukken ingezien door EenVandaag.

Waarnemend burgemeester Leendert Klaassen van de gemeente Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, reageert stevig. "Je moet elkaar op dit punt kunnen vertrouwen", reageert hij. "2.000 is het afgesproken maximum, maar de interpretatie van het COA is kennelijk: 'We kijken alleen naar overnachting.' Maar dat is niet wat in het vonnis staat."

Naar de nachtopvang

Door asielzoekers 's avonds over te plaatsen naar de nachtopvang in 2e Exloërmond en 's ochtends weer terug te brengen, zijn er overdag meer mensen in Ter Apel dan het COA communiceert, blijkt uit stukken die zijn ingezien door EenVandaag. Hierdoor wist het COA de afgelopen dagen meerdere boetes te ontlopen, in totaal goed voor zo'n 90.000 euro.

De rechter oordeelde eind januari dat er vanaf 23 februari maximaal 2.000 asielzoekers in Ter Apel mogen verblijven. Voor iedere dag waarop deze limiet wordt overschreden moet het COA een dwangsom van 15.000 euro betalen aan de gemeente Westerwolde. De dwangsom kan oplopen tot maximaal 1,5 miljoen euro.

Niet als oplossing genoemd

Het COA heeft de nachtopvang in 2e Exloërmond eerder nooit als oplossing aangedragen, ook niet toen de aantallen in Ter Apel ver boven de 2.000 waren.

Ook tijdens de rechtszaak die Westerwolde tegen het COA had aangespannen is dit door de opvangdienst niet aangedragen als oplossing voor het overvolle aanmeldcentrum. Dat het COA dit nu wel doet, wekt verbazing bij de gemeente.

Appje van COA-directeur

Klaassen vervangt sinds deze week Jaap Velema als burgemeester, die met ziekteverlof is. Hij zegt dat het COA het vonnis anders interpreteert dan de uitspraak van de rechter: "Het gaat om de opvangcapaciteit van de locatie in zijn totaliteit, niet alleen de bedden. De afspraak is maximaal 2.000 en wij willen dat het COA zich daaraan gaat houden. Dat is ook de uitspraak van de rechter. Wat dat betreft is er eigenlijk geen onduidelijkheid, zou je zeggen."

Een WhatsApp-bericht van COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker aan locoburgemeester Giny Luth bevestigt zijn vermoeden. "Daaruit kon ik opmaken dat het COA vooral kijkt naar overnachtingen. Wij als gemeente kijken ook naar het aantal verblijven overdag", legt Klaassen uit. Het is opvallend dat Schoenmaker kiest voor communicatie via WhatsApp, waar dit soort mededelingen normaal gesproken per mail of brief lopen. Naast het appje zijn er ook gesprekken en een briefwisseling geweest tussen het COA en de gemeente Westerwolde, zegt een woordvoerder van het COA.

'Houden ons aan vonnis'

Een woordvoerder van het COA bevestigt dat zij sinds 1 februari 2024 mensen in de nacht verplaatsen naar de nachtopvang in 2e Exloërmond. Het COA is van mening dat het op correcte wijze uitvoering geeft aan het vonnis van de rechter. "Bezettingscijfers hebben betrekking op aantal het beslapen bedden in Ter Apel", zegt een woordvoerder.

Het COA zegt zich daarmee te houden aan het vonnis van de rechter. De dienst zegt dat het inderdaad kan voorkomen dat de dagbezetting op het terrein in dat geval boven de 2000 is. "Er melden zich dagelijks vreemdelingen voor een asielaanvraag", zegt hij.

'Goede grenzen hanteren'

Het gaat Westerwolde niet zozeer om de dwangsommen die de gemeente hierdoor mogelijk is misgelopen, benadrukt de waarnemend burgemeester. "De problematiek die in Ter Apel leeft, heeft te maken met de mensen die in de opvang zijn. Ook overdag, dan vindt er ook de meeste overlast plaats."

Klaassen hoopt met COA in gesprek te blijven over de gemaakte afspraken, om ervoor te zorgen dat ze niet weer in de rechtbank tegenover elkaar komen te staan.