Chimpansees doodschieten zoals in Dierenpark Amersfoort gebeurde: volgens de wet kan het

Het doodschieten van chimpansees Karibuna en Mike in dierenpark Amersfoort zorgt voor veel verontwaardiging. Hoezo niet verdoven en hoe zit dat wettelijk, mag doodschieten überhaupt? Diverse dierenorganisaties beweren van niet.

In een brandbrief aan de Tweede Kamer eisen verschillende dierenorganisaties, waaronder Comité Dierennoodhulp en Diervriendelijk Nederland, een onderzoek naar het doodschieten van de apen. Ze stellen dat het dierenpark de wet heeft overtreden.

Verdoven zou te lang duren

Afgelopen dinsdag ontsnapten Mike en Karibuna uit hun kooi, nadat een medewerker die niet goed had gesloten. Verzorgers zagen dat de twee mannetjes imponerend gedrag vertoonden en besloten ze te doden, omdat mensen in gevaar zouden kunnen komen. Verdoven zou te lang duren, ongeveer een kwartier. In die tijd zouden ze veel schade kunnen doen.

"De wet verplicht je goed voor je dieren te zorgen. Zo mag je je huisdier niet zomaar doodmaken. Maar er kan sprake van noodweer zijn." Erno Eskens is dierfilosoof en bestuurslid bij de organisatie Dier en Recht. Hij trekt een vergelijking met mensen. Ook een inbreker die je bedreigt mag je iets aan doen. "Maar het draait om het begrip proportionaliteit."

Bron: ANP

Redelijk doel

Volgens de dierenorganisaties is Dierenpark Amersfoort in overtreding van de 'Wet dieren artikel 2.1. Dierenmishandeling'. Daarin staat dat je dieren geen letsel of pijn mag aan doen. Dierenjurist Noor Evertsen vraagt zich dan ook af of dit wetsartikel wel van toepassing is, omdat bij snel doodschieten dieren niet lijden.

"Maar in die wet staat ook dat er een redelijk doel moet zijn om een dier letsel toe te brengen en dat is hier wel degelijk de vraag", zegt jurist dierenwelzijn Anne Mulder. De dieren vertoonden volgens de verzorgers imponerend gedrag. Dit kan een voorbode zijn voor wat komen gaat.

Onderzoeken of het echt levensgevaarlijk was

Primatologen en andere gedragsexperts moeten zich erover uitlaten in hoeverre dat in deze situatie echt tot een levensgevaarlijke situatie kan lijden, zegt Mulder.

"Sommigen zullen zeggen dat je na 30 seconden moet ingrijpen, anderen geven het een minuut, weer anderen zeggen 'geen enkel risico nemen'. De rechter moet dat afwegen", legt Mulder uit. Experts verschillen nogal eens van mening over de noodzaak om dierenwelzijn aan te mogen tasten. Bij wrak en ziek vee verschillen deskundigen zo over de vraag wanneer koeien nog vervoerd mogen worden, dat er heel gedetailleerde wetten over zijn.

Winst bij de rechter

Uiteindelijk verwachten de drie experts dat de apen het bij een rechtszaak zullen afleggen tegen de mensen. Dierenjurist Noor Evertsen: "Als de dierentuin aannemelijk kan maken dat er gevaar dreigde, en ze hebben een serieuze afweging gemaakt over het effect van verdoven, dan zullen ze bij de rechter wel 'winnen'."

Wel wijzen ze er op dat de rechter mee kan laten wegen of het instituut dierentuin rechtmatig is. "Voor ons vermaak zitten ze gekooid en worden ze afgeschoten, en dat tast de intrinsieke waarde van het dier aan", zegt Mulder.