radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Burgemeester Schiermonnikoog over containerramp: 'We hebben nog tonnen tegoed van de rederij'

Burgemeester Schiermonnikoog over containerramp: 'We hebben nog tonnen tegoed van de rederij'
Ineke van Gent
Bron: EenVandaag

Het eiland van burgemeester Ineke van Gent werd begin dit jaar overspoeld met rotzooi, afkomstig van containerschip MSC Zoe. Ineke van Gent blikt terug op deze periode: "Met boosheid schiet je niet zo veel op. Stap voor stap gaan we dit veranderen."

"Het was een beetje surrealistisch. Ik kwam het strand op, het was nog niet helemaal licht en ik zag die enorme rotzooi liggen. Kilometers lang. In eerste instantie geloofde ik het helemaal niet. Er waren auto's, kruiwagens en mensen. Die waren gewoon aan het jutten", vertelt Ineke van Gent. De burgemeester kan zich de ochtend aan het begin van 2019 nog goed herinneren.

Tienduizenden zeeppompjes

Op haar werkkamer staan twee krukjes van het strand. Van Gent pakt een zakje uit een bureaula en stalt de inhoud uit, ook afkomstig van het strand. "Hier, van die halffabrikaat zeeppompjes, tienduizenden daarvan waren aangespoeld. Het zand zit er nog in. Hier, plastic handvatten voor dozen, ik weet niet hoeveel. En hier plastic wegwerp-operatiekleding. Tienduizenden pakketten..." Ze toont een zakje met minuscule plastic korreltjes.

info

In de nacht van 1 op 2 januari 2019 verloor containerschip MSC Zoe tijdens een zware storm 342 containers ten noorden van de Wadden. Een flink aantal brak open en de inhoud spoelde aan op de Waddenstranden. Schiermonnikoog kreeg de volle laag. In de containers zaten zakken van 25 kilo met plastic korreltjes. Miljoenen zijn er inmiddels opgezogen en uit de broedgebieden van vogels gehaald. Maar er zijn nog veel korrels achtergebleven of in de magen van vogels terechtgekomen. Die vormen een groot probleem.

Terugkijkend op de ramp is Van Gent trots dat zoveel mensen meehielpen met opruimen. "Ik ben officieel de strandvonder, dus je moet wat je vindt bij mij melden. Maar handhaven is natuurlijk niet te doen. Ik maakte me wel zorgen om gevaarlijke stoffen. Ik heb een check gedaan daarop, maar verder heb ik het laten gebeuren. De meeste spullen waren waardeloos door het zoute water. Overigens zijn er heel veel schoenen gesorteerd, schoongemaakt en naar de kledingbank gebracht. Dus er zijn ook goede dingen mee gebeurd."

'Nog tonnen te innen'

De rederij van het schip heeft een half jaar na de ramp toegezegd om 3 miljoen euro schadevergoeding uit te keren. "Ze hebben voor een deel betaald: de berging van de containers," vertelt Van Gent. "Maar de Waddeneilanden hebben dingen voorgeschoten: mensen die hier werkten, buitendiensten die ander werk hebben laten liggen, militairen die hier verbleven en aten. Die rekeningen zijn nog niet betaald. We hebben nog tonnen te innen."

Lees ook

"Ik ben van de strijdbaarheid. Het strand is opgeruimd, maar nog niet schoon. We hebben die plastic bolletjes nog." Geld loskrijgen van een van de grootste scheepsbedrijven ter wereld, dat beschikt over goede advocaten, kan een kwestie van lange adem zijn. "Met boosheid schiet je niet zo veel op," zegt Van Gent. "We moeten beter met dit gebied omgaan. Dat is misschien de oud-politica in mij, dat ik denk: stap voor stap gaan we dit veranderen."

GPS-trackers op containers

"Ik zeg niet dat we het containervervoer moeten gaan stoppen, maar we moeten wel nadenken. Wil je nutteloze goederen nog van hot naar her vervoeren in een gebied dat kwetsbaar is als het misgaat? Worden containers wel goed vastgemaakt? Kiest men wel de goeie route? Een lage route, dicht langs de eilanden, is minder diep waardoor er meer risico is dat het schip de bodem aantikt, waardoor eerder ongelukken kunnen gebeuren", legt Van Gent uit.

"En áls er dan iets gebeurt, is het vreemd dat vrachtbrieven niet openbaar zijn. Containers zijn niet gechipt, zodat je niet weet wat er in zit. We moeten eerder weten wat er in die containers zit en welke risico's we lopen wanneer het misgaat. En je zou ook aan GPS-trackers kunnen denken, want van de ramp met de MSC Zoe zijn tientallen containers nog steeds niet gevonden."

Ineke van Gent vertelt in de ZomerKever over de turbulente periode op 'haar' eiland Schiermonnikoog.

Tv-reportage EenVandaag: Ineke van Gent

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Grootste dolfinarium van Europa is definitief gesloten, wat betekent dit voor Harderwijk? 'Publiek wordt steeds kritischer'

Het grootste dolfinarium van Europa, Marineland in Frankrijk, sloot vandaag definitief de deuren. Er is al lang discussie over dit soort parken en de shows die daar opgevoerd worden, omdat ze niet goed zijn voor het welzijn van de dieren.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dodelijke steekpartij Den Dolder gebeurde tijdens verlof verdachte, 'maar systeem zonder incidenten bestaat niet'

Dodelijke steekpartij Den Dolder gebeurde tijdens verlof verdachte, 'maar systeem zonder incidenten bestaat niet'
Voor het 76-jarige slachtoffer is een gedenkteken opgezet.
Bron: EenVandaag

Het is opnieuw vreselijk misgegaan in Den Dolder: een inwoner is vorige week doodgestoken. De verdachte komt uit de psychiatrische kliniek. Het dorp is er klaar mee: de instelling moet weg. Want veilig op verlof: kan dat? "Snap dat men zich zorgen maakt."

Het slachtoffer (76) werd donderdag in Den Dolder op straat gevonden door voorbijgangers. Die belden de hulpdiensten, maar de hulp kwam te laat: de vrouw was al overleden aan haar verwondingen. Die nacht werd een 27-jarige verdachte opgepakt voor de dodelijke steekpartij. Hij zat in de psychiatrische kliniek van zorginstelling Fivoor, die in het Utrechtse dorp zit.

'Dit opent oude wonden'

De onrust in Den Dolder is groot: na de moord op Anne Faber in 2017 is nu opnieuw iemand vermoord door een patiënt van de psychiatrische kliniek. "Voor Den Dolder opent dit oude wonden", zegt burgemeester Joyce Langenacker. De steekpartij van vorige week maakt volgens haar dat 'herinneringen herleven'.

"De pijn, het verdriet en het ongeloof onder de inwoners van Den Dolder is groot", ziet Langenacker. "Ik begrijp dat dit voor onze inwoners gevoelens van onveiligheid en bezorgdheid met zich meebrengt." Afgelopen vrijdag was er een bewonersbijeenkomst, waar volgens de gemeente veel vragen werden gesteld over onder meer de verdachte en de genomen veiligheidsmaatregelen.

Onrust in Den Dolder na nieuw dodelijk incident met patiënt uit psychiatrische kliniek

Verdachte was op verlof

Fivoor laat maandag weten dat de verdachte in een gesloten kliniek zat en dat de zorg die hij daar kreeg 'niet onderdeel is van een strafrechtelijke maatregel of voorwaarde'. Op zijn afdeling mogen patiënten niet zonder toestemming weg maar ze mogen af en toe wel met verlof, bijvoorbeeld om een rondje te lopen. De verdachte had toestemming om naar buiten te gaan.

Vanwege de steekpartij mogen patiënten tijdelijk alleen nog onder begeleiding Den Dolder in en alleen als een bezoek aan het dorp noodzakelijk is, meldt Fivoor verder. Ook zet de zorginstelling extra buurtcoaches in. Daarnaast doet de intern onderzoek naar de dodelijke steekpartij waar een van de patiënten dus verdacht van wordt.

Bekijk ook

'Systeem werkt goed'

Dorpsbewoners vragen zich nu vertwijfeld af of het systeem rond het proefverlof van psychiatrisch patiënten wel veilig is. "In een relatief korte tijd is Den Dolder natuurlijk geconfronteerd met een aantal ernstige incidenten. Dus ik kan me ook voorstellen dat de mensen die daar wonen zich zorgen maken", reageert docent rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit Groningen Ester Post.

Post doet onder meer onderzoek naar de forensische zorg in Nederland, het soort zorg waarvoor de verdachte in de kliniek zat. "Ik denk in het algemeen dat ons stelsel van forensische zorg goed werkt", zegt de expert. "Maar ik realiseer ook dat je daar weinig boodschap aan hebt als je daar woont."

'Fouten niet uit te sluiten'

Het systeem werkt dus goed, benadrukt Post. "Alleen ontkomen we er niet aan dat er van tijd tot tijd een incident plaatsvindt, omdat we fouten niet helemaal kunnen uitsluiten. Een systeem waarin geen incidenten gebeuren, dat bestaat niet."

Daarom is het belangrijk om nu goed onderzoek te doen naar de dodelijke steekpartij in Den Dolder, gaat ze verder. "Hoe heeft dit kunnen gebeuren? En wat kunnen we ervan leren?" Dat is volgens haar 'heel belangrijk' om in de toekomst betere risico-inschattingen te maken.

Bekijk ook

0,15 procent

Want hoe droevig dit soort incidenten ook zijn, het is belangrijk dat patiënten op (proef)verlof gaan, zegt de expert. "Verlof is een heel belangrijk onderdeel van de behandeling. Want op die manier kunnen instellingen kijken hoe iemand zich gedraagt als je diegene iets meer vrijheid geeft."

Het doel van de behandeling is namelijk om patiënten uiteindelijk weer terug te laten keren in de maatschappij. En daarvoor werkt het huidige systeem eigenlijk best wel goed, vervolgt Post. Jaarlijks zijn er tienduizenden 'verlofbewegingen', uit cijfers blijkt dat tussen 2009 en 2020 in 0,15 procent van de gevallen een incident plaatsvond. "Er gaat zelden iets mis, in 99,85 procent gaat het goed."

Dalend draagvlak

Toch halen (dodelijke) incidenten zoals die in Den Dolder vaak het nieuws. "Vergeleken met vroeger besteden we er nu veel meer aandacht aan", ziet de onderzoeker ook. De keerzijde is dat het draagvlak voor dit soort klinieken hierdoor kan afnemen. Zo wil Den Dolder al langer af van de psychiatrische kliniek, maar het lukt zorginstelling Fivoor maar niet om een nieuwe locatie te vinden.

Terwijl er wel ergens plek moet zijn om deze patiënten te helpen met hun psychiatrische problemen, waarschuwt Post. "We moeten mensen die zorg nodig hebben en mogelijk een gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen wel een vorm van behandeling bieden."

'Niet behandelen groter risico'

Want als deze mensen op straat belanden zonder enige vorm van behandeling, dan is volgens haar 'het risico op recidive groter dan als je ze behandeld zou hebben en gefaseerd weer terug zou laten keren in de maatschappij'. Al snapt de expert dat omwonenden hier misschien ook geen boodschap aan hebben.

"Maar toch moeten we met elkaar in gesprek blijven, want het alternatief is dat je die klinieken niet hebt", zegt ze tot slot. "En ik denk dat daar juist ook een opdracht ligt voor de politiek en voor beleidsmakers, om uit te leggen wat het belang is van het bestaan van zulke klinieken."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant