Een kwart (25 procent) is in de afgelopen 5 jaar negatiever gaan aankijken tegen het drinken van alcohol. Dat komt vooral omdat mensen zich bewuster worden van de gezondheidsrisico's. Maar vier op de tien zien een drankje vooral als iets positiefs.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag over gezondheid en preventie. Bij nog eens een kwart (23 procent) van de deelnemers was het imago van drank al negatief en is dat niet veranderd. Opgeteld ziet de helft (48 procent) nu vooral de negatieve kanten van alcohol.

Meer oog voor gezondheidsrisico's

Waar de ene groep vooral geniet van het gezellige imago van alcohol vinden anderen juist dat dit wat minder aanwezig mag zijn in de samenleving.

De belangrijkste reden dat mensen de laatste jaren negatiever zijn gaan denken is dat ze meer oog hebben gekregen voor de risico's voor hun gezondheid. Ze zijn meer gaan nadenken over zaken als overgewicht, schade aan de hersenen, verslaving en een verhoogde kans op kanker.

Gedrag aangepast

"Ik ben me er nog niet zo lang van bewust dat alcohol niet zo goed is. Zelfs die paar glaasjes in het weekend blijken ongezond", zegt iemand. Sommige drinkers hebben hun gedrag daarom aangepast: "Door de voorlichting over de gevaren van alcohol heb ik onlangs 3 maanden geen alcohol gedronken. Nu af en toe één glas, maar niet meer dagelijks."

Ook de gevolgen voor de samenleving zijn een reden voor het negatieve imago. Agressie, huiselijk geweld en auto ongelukken waarbij de bestuurder dronken is worden regelmatig genoemd.

Ontspanning en gezelligheid

Een andere groep waardeert vooral de positieve kanten van een biertje of een wijntje (37 procent). Voor hen staat alcohol in de eerste plaats voor ontspanning, genieten en gezelligheid.

"Ik drink altijd een biertje na mijn werkdag. Even relaxen", schrijft iemand daarover. Een ander: "Zo gezellig om met mijn vrienden een drankje te doen op een terrasje. Daar kan ik echt naar uitkijken."

Zelf bepalen

EenVandaag vroeg aan de drinkers die het onderzoek invulden of er redenen zijn waardoor ze zouden willen minderen of stoppen. Vier van de tien (38 procent) zien geen reden om het glas wat vaker te laten staan. Een deel van hen zegt nu al met mate te drinken en ziet geen noodzaak om dat te veranderen.

"Van een glas wijn bij een mooi diner wil ik graag blijven genieten. Ik zorg zelf wel dat ik maat houd", zegt een liefhebber. Voor veel anderen geeft de positieve beleving de doorslag. Zij willen graag zelf blijven bepalen met wie en wanneer ze dat doen. "Ik ben nu 71 jaar, niemand pakt mij mijn dagelijkse borreltje af", schrijft een deelnemer.

Geld speelt ook een rol

Een deel van de drinkers staat wel open om te minderen. Ook hier speelt de eigen gezondheid de hoofdrol. Eén op de zes (18 procent) zegt wel te willen matigen als ze zich niet goed voelen of ziek worden. Sommigen hebben dit al in de praktijk gebracht. "Ik drink bijna niet meer. Voor corona deed ik een biertje per avond, dat leverde me een flinke bierbuik op. Nu ben ik na 3 weken al 4 kilo afgevallen."

Voor één op de tien zijn de kosten een belangrijke factor: 11 procent wil minderen of stoppen als alcohol te duur wordt. Voor 8 procent van de drinkers in het onderzoek geldt dat ze hier voor open staan als ze minder stress zouden hebben.

Minder alcohol in samenleving

Uit de open antwoorden komt nog een belangrijke motivatie naar voren. Veel ondervraagden vinden dat alcohol een beetje té prominent aanwezig is in de samenleving en pleiten ervoor dat te beperken. "Op tv wordt aan de lopende band alcohol genuttigd, en zelfs bij sportwedstrijden zijn alcoholreclames, dat stoort me echt. We hebben het hier wel over een verslavende drug", motiveert een deelnemer.

Volgens hen is alcohol te normaal geworden en lijkt het erop dat je er niet bij hoort als je niet een glaasje mee drinkt. "Bij elke viering, zelfs bij het kampioensfeestje van mijn 5-jarige zoontje staat er champagne en word je geacht te proosten. Dat kan allemaal best wat minder." Een beetje minder sociale dwang en een beetje minder alcohol in het zicht zou veel mensen wel helpen om vaker een glas te laten staan.

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.