tv LIVE
meer NPO start

Als het gas deze winter op is moet het klimaat even wachten, vindt energie-expert: 'Nood breekt wet'

Als het gas deze winter op is moet het klimaat even wachten, vindt energie-expert: 'Nood breekt wet'
Kolencentrale Tweede Maasvlakte
Bron: ANP

Nu Rusland de gaskraan heeft dichtgedraaid liggen opties als het openhouden van kolencentrales weer op tafel. Volgens energie-expert Lucia van Geuns moeten er in een noodsituatie geen taboes zijn. "Het is nu al code oranje."

Kolencentrales langer laten draaien, meer gas boren in Groningen of hele sectoren afsluiten van het gas. Lange tijd waren dit soort maatregelen totaal ondenkbaar, maar de actie van het Russische staatsbedrijf Gazprom om gaslevering aan Nederland te staken, zet alles in een ander daglicht.

Alle opties op tafel

Zelfs klimaatminister Rob Jetten (D66) moest gister toegeven dat in geval van nood alle opties op tafel liggen. En dat is "zeer verstandig", vindt energiedeskundige Lucia van Geuns van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

"De situatie is ernstig en kan zeker in de winter nijpend worden. Dan moet je geen enkele maatregel taboe verklaren. Meer kolenenergie, maar ook Gronings gas kan dan bittere noodzaak zijn."

Code oranje

Volgens Van Geuns is de situatie op dit moment een stuk nijpender dan veel mensen doorhebben. "Minister Jetten wil geen paniek zaaien, en dat is ook goed." Maar de cijfers liegen er volgens haar niet om.

"Er komt nu al 18 procent minder Russisch gas naar Europa. Als straks ook echt grote landen worden afgesloten door Poetin, dan kan het echt hard gaan. Het is nu al code oranje en we kunnen in rood terechtkomen."

Crisissituatie

Jetten vindt dat we ten alle tijden de klimaatdoelen moeten halen. Maar, stelt Van Geuns, in geval van een crisissituatie is het niet altijd mogelijk om voor een milieuvriendelijke optie te kiezen.

"Als de leveringszekerheid echt in het geding is, is er simpelweg geen andere mogelijkheid. Nood breekt wet. Dan kunnen we even geen rekening houden met het klimaat."

Bekijk ook

'Vergelijkbaar met corona'

Volgens de expert is heldere communicatie hierover heel belangrijk. De premier moet zich ook veel meer met dit onderwerp bemoeien, vindt ze. "Dit dossier is echt chefsache, het gaat iedereen aan." Het is vergelijkbaar met corona, zegt ze.

"Leg helder uit wat het stappenplan is als we bijvoorbeeld een strenge winter krijgen. En sluit vooral geen enkele noodmaatregel uit. Dat het boren van extra Gronings gas nooit aan de orde kan komen, kun je helemaal niet zeggen. Daar moet je transparant over zijn."

Zorgen in de samenleving

Nu is er nog voldoende gas, maar onrust over hoge energierekeningen is er al volop, Van Geuns: "Het begint al echt te knagen in de samenleving. En nu gaat het alleen nog maar over de energierekening. Wat zal de reactie zijn als we straks echt te weinig gas hebben?"

We moeten voorbereid zijn, roept ze op. "De gasvoorraad moet zo snel mogelijk op peil worden gebracht, want die ligt nu nog veel te laag. Je ziet ook in landen als het Verenigd Koninkrijk dat kolencentrales in de winter door blijven draaien. Het is echt alle hens aan dek."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Er worden meer Palestijnen dan Israëliërs vrijgelaten, hoe komt dat? 'Israël doet alles om ze terug te krijgen'

De eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is bijna voltooid. De afgelopen maand ruilden de twee partijen gevangenen en gijzelaars uit. Maar tot nu toe komen hierbij meer Palestijnen dan Israëliërs vrij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid
Bron: ANP

Drie buitenlandse islamitische predikers die een inreisverbod kregen, zijn dit weekend toch welkom op de Ramadan Expo. De rechtbank in Den Haag heeft het besluit om de drie te weren, teruggedraaid. Ministers Faber en Van Weel zijn hier niet blij mee.

Het gaat om predikers Ali Hammuda, Mohamed Hijab en Abu Bakr Zoud. De drie staan dit weekend - tot groot ongenoegen van asielminister Marjolein Faber en de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel - op de sprekerslijst van de Ramadan Expo. Een groot islamitisch evenement in Utrecht.

Inreisverbod teruggedraaid

Faber (PVV) en Van Weel (VVD) wilden een inreisverbod voor de omstreden predikers vanwege 'verwerpelijke uitspraken in het verleden over onder meer vrouwen en homo's'. Ze zouden 'haatpredikers' zijn.

Maar afgelopen donderdag bleek dat de rechter vond dat de ministers onvoldoende duidelijk hebben gemaakt waarom de sprekers toegang moet worden geweigerd. Het inreisverbod werd daarom, twee dagen voor het evenement, teruggedraaid.

Bekijk ook

Ministers waren niet duidelijk

Deze beslissing werd niet genomen omdat de rechter ervan overtuigd is dat de drie mannen geen haatpredikers zouden zijn, maar omdat de ministers onvoldoende kunnen onderbouwen waarom toegang moet worden geweigerd.

"Dus misschien zijn het haatpredikers, misschien zijn het zeer radicale types, maar daar ging de uitspraak niet over", legt Maurits Berger uit. Hij is arabist en hoogleraar Islam en het Westen, aan de universiteit Leiden. "De ministers hadden duidelijker moet zijn over waarom een inreisverbod nodig is."

'Voor het eerst zo'n rechtszaak'

Het verzoek om een verbod voor islam-predikers is niks nieuws. Opeenvolgende kabinetten doen dat al zo'n 30 jaar, weet de hoogleraar. Maar deze keer heeft de stichting die de Ramadan Expo organiseert het inreisverbod voorgelegd aan de rechter. En dat is nieuw.

"Voor zover ik weet is dit voor het eerst, dat een moslimorganisatie een rechtszaak heeft aangespannen tegen deze beslissing. En de rechter heeft ze in het gelijk gesteld."

Onder een vergrootglas

De vraag is of we ons in Nederland net zo druk maken bij een orthodox christelijk of joods evenement. "Nee", zegt de hoogleraar. "Dat ligt anders. Omdat dat op de een of andere manier bekend of vertrouwd voelt. Een islamitisch event ligt snel onder het vergrootglas."

"Als moslims orthodox zijn worden ze vrij snel bestempeld als radicaal. De gedachte is dat een radicale moslim kan afglijden naar extremisme. Iemand die bommen kan gaan gooien." Daar zijn mensen bang voor. "Maar inmiddels is uit onderzoek wel duidelijk dat die glijdende schaal er niet is", vertelt Berger.

Waarom het inreisverbod voor islamitische predikers werd teruggedraaid

Geen theologische elite in Nederland

De drie islamitische predikers, die nu dus wel welkom zijn in Nederland, komen uit Engeland en Australië. Waarom is het nodig om sprekers uit het buitenland te halen als het zoveel 'juridisch gedoe' veroorzaakt? "Omdat Nederland nog weinig theologisch geschoolde islamistische deskundigen heeft", antwoordt de hoogleraar.

"We hebben het nu over de tweede en derde generatie moslims. De eerste generatie waren gastarbeiders, daar zat geen theologische elite bij", zegt Berger. "Deze huidige generatie is veel religieuzer. Jongeren van nu vinden geen antwoorden in Nederland en nodigen daarom sprekers uit de VS, Engeland en Australië uit. Daar zijn in een vroeg stadium al hoger opgeleiden naar toe gegaan, inclusief theologen. Hier kwamen vooral mensen met weinig opleiding."

Nederlandse imams

Inmiddels zijn er wel Nederlandse jonge imams die de maatschappij goed kennen en verbonden zijn met de samenleving. "Theologisch zijn ze goed onderlegd. Ze hebben hun opleiding in het buitenland gehad bij gerenommeerde islamitische instellingen", weet Berger. Maar de organisatie achter Ramadan Expo noemt zich orthodox en nodigt dus vooral orthodoxe types uit.

"Er zijn zeker ook liberale stromingen in de islam. Bij alle religies zitten mensen in elkaars vaarwater en zijn ze het oneens", vertelt Berger hierover. "Dan beginnen ze een eigen kerk of synagoge. Bij moslims zie je dat ook. In die zin zijn ze perfect geïntegreerd in Nederland. Er is veel verschil van mening."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant