Het gaat goed met de economie, maar de publieke sector likt nog steeds zijn wonden na jaren van bezuinigen. Vandaag voeren zorgmedewerkers, leraren, agenten en militairen actie voor meer waardering en minder werkdruk. Vlak voor Prinsjesdag ondervroeg EenVandaag honderden mensen uit de eerste drie groepen via het EenVandaag Opiniepanel. En daarin zie je één gemene deler: het personeelstekort wordt breed gemerkt en de kwaliteit van de zorg, het basisonderwijs en de veiligheid lijdt eronder.
Zorgmedewerkers: ‘Meer onduidelijkheid en spanning door invalkrachten’
Van de 832 zorgmedewerkers die we hebben ondervraagd, zeggen negen op de tien (89%) daar iets van het personeelstekort in hun werkomgeving te merken. Een medewerker van een verzorgingstehuis in ons onderzoek: “Bewoners moeten lang wachten om verschoond te worden of naar de WC te gaan. Hier klagen ze terecht over.”
Acht op de tien (79%) ondervraagde zorgmedewerkers zeggen daarnaast dat het personeelstekort in hun omgeving zo hoog oploopt dat de kwaliteit van de zorg eronder lijdt. Een deelnemer: “Ik ervaar dagelijks dat ik achter de feiten aanloop, weinig of geen tijd heb voor psychosociale begeleiding van patiënten en naasten. Het is een schrale bedoening en oogt onprofessioneel.” En een ander zegt: "Door het haastwerk loopt de communicatie niet goed: er wordt niets opgeschreven of gelezen."
Omdat zorginstanties kampen met personeelstekorten zetten ze op korte termijn invalkrachten in. Zowel gekwalificeerd personeel als patiënten dragen daar de gevolgen van: “Cliënten ervaren meer onduidelijkheid en spanning als er steeds invalkrachten aan het werk zijn, hoe hard ze ook werken en hun best doen.”
De oplossing? Natuurlijk vragen mensen in de zorgsector om meer geld omdat de lonen laag liggen. De bureaucratie en de werkdruk moet volgens velen ook omlaag, hierdoor worden er te veel fouten gemaakt. Daarnaast hopen ze ook op positieve media-aandacht: er is veel negativiteit over de zorg, waardoor nieuw en goed personeel wegblijft.
Basisschoolleraren: 'Om de haverklap een klas opvangen'
Bij het onderwijspersoneel op basisscholen zien we geen andere cijfers: ook daar spreken negen op de tien (90%) van een tekort aan personeel in hun omgeving. Een onderwijsassistent in het onderzoek: “Ik moet om de haverklap een klas een dag opvangen omdat er een leerkracht ziek is en er geen vervanger meer is te vinden.”
Ook in deze sector veel mensen die zeggen dat de kwaliteit eronder lijdt: ongeveer tweederde (68%). “Onbevoegde mensen voor de klas, kinderen kriigen niet de aandacht die ze verdienen, soms lijkt het onderwijs door vele ziekteverzuim meer op opvang”, zegt een deelnemer. Het percentage dat denkt dat de kwaliteit eronder lijdt, is wel iets lager dan in andere sectoren. In sommige gevallen kunnen vrijwilligers op korte termijn voorkomen dat het onderwijs eronder lijdt: “Dankzij vrijwilligers als ik, lijdt de onderwijskwaliteit er binnen deze school niet onder, maar dat zou eigenlijk natuurlijk niet zo moeten zijn.”
Op langere termijn zien leraren de oplossing in het vermeerderen van het salaris voor meer gekwalificeerde mensen en het verminderen van de werkdruk. Daarnaast vragen leraren om kleinere klassen.
Agenten: ‘Dingen die mensen belangrijk vinden, blijven liggen’
Bij de politie is dat beeld niet anders. Negen op de tien (91%) van de ondervraagde politiemedewerkers bemerken een personeelstekort in hun directe werkomgeving. 86 procent is er ook van overtuigd dat het politiewerk eronder lijdt. Door het tekort blijft er veel liggen, zeggen agenten zelf: “Alles moet snel-sneller-snelst. Er wordt bij meldingen soms niet eens gehoor gegeven door gebrek aan capaciteit. Alleen het hoogst noodzakelijke wordt gedaan.” En een ander: “Alleen de grote zaken worden gedaan, maar dingen die mensen misschien nog wel belangrijker vinden woninginbraken, diefstallen, mishandeling, straatroof en overvallen blijven liggen”.
Ook betekent het personeelstekort voor veel agenten meer werkdruk en minder werkplezier: “Meer nachtdiensten en onmogelijke opdrachten brengen de werkdruk hoog en de motivatie maar beneden. Na een actie of staking worden we weer de straat op gestuurd om het bonnenquota weer op peil te brengen. Niet goed voor het imago van de politie”. Een agent merkt op dat er rigoureuze maatregelen zijn genomen: “We kunnen de burger niet meer bedienen, zoals wij willen. Inmiddels is mijn bureau in het weekend voor publiek gesloten.”
Hoe kan de politiek helpen volgens agenten? Meer goed opgeleide agenten en minder bureaucratie, dat is prioriteit volgens politiepersoneel. Agenten moeten de wijken weer in kunnen, echt mensen kunnen helpen. Dit is goed voor agenten en hun imago onder burgers.
Over dit onderzoek
Aan het onderzoek deden 1.172 zorgmedewerkers, 318 basisschoolleraren en 225 agenten mee. Deze medewerkers zijn geworven via een onderzoek onder leden van het EenVandaag Opiniepanel, waar bijna 25.000 mensen aan deelnamen. De resultaten van de drie beroepsgroepen zijn ongewogen. Daardoor zijn de uitslagen indicatief voor die beroepsgroepen. Het onderzoek vond plaats van 11 tot en met 15 september 2018.
*Het aantal militairen in het EenVandaag Opiniepanel is te laag om daar uitspraken over te doen.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.