De computersystemen van het OM staan uit vanwege een hack. Mogelijk is Rusland betrokken. Volgens Ruslandkenner Helga Salemon zou die betrokkenheid bedoeld zijn 'om het Westen te intimideren, te ondermijnen en de steun aan Oekraïne te laten opgeven'.
Sinds 17 juli is het Openbaar Ministerie (OM) niet meer digitaal bereikbaar. Advocaten krijgen hun mails retour en processtukken worden niet meer online uitgewisseld maar per papieren post. Het OM is offline vanwege een hack in het Citrix-systeem, waarmee medewerkers op afstand toegang kunnen krijgen tot de digitale werkomgeving.
Het belang van Rusland
Zulke systemen zijn een favoriet doelwit van hackers, omdat ze dienen als een soort 'voordeur': eenmaal binnen kun je rondkijken. Dat er binnen is gekeken bij het OM staat inmiddels vast, en volgens het AD zou Rusland betrokken zijn bij de hack.
Het duurt altijd even voordat zo'n hack wordt toegekend aan een bepaalde groep, maar stel dat dit klopt, wat is dan het Russische belang?
Hybride oorlogsvoering
Na de annexatie van de Krim en de bezetting van Oost-Oekraïne door Rusland in 2014 is er volgens Ruslandkenner Helga Salemon een serie van Russische cyberaanvallen begonnen. "Toen is Rusland naast de oorlog in Oekraïne begonnen met een hybride oorlog in Europa en de VS." Zo'n hybride oorlog wordt gevoerd met andere middelen dan fysieke aanvallen, zoals het verspreiden van nep-informatie, inmenging in verkiezingen en hacks.
Salemon legt uit dat Rusland niet verwachtte dat het Westen Oekraïne zou gaan steunen. "Ze dachten: 'Oekraïne, daar kijkt het Westen niet naar om'. Toen dat wel gebeurde, ging Rusland het Westen intimideren en ondermijnen om de steun te laten opgeven. Dat is het doel van deze hybride oorlog."
Dossiers kraken
In september 2024 was er een hack bij de Nederlandse politie, die later door de AIVD en MIVD werd toegekend aan een Russische hackersgroep. Daarbij werden mailadressen en andere contactgegevens gestolen. Televisiezender BabyTV werd in april 2024 twee keer gehackt: baby's kregen een kwartier lang Russische oorlogsbeelden en muziekvideo's te zien.
Salemon: "Wat de mededeling is van die 'BabyTV-hack'? 'Pas maar op, wij komen eraan'. Dat is het. En voor die politiehack is het doel: informatie krijgen. Wie weet is iemand bij de politie chantabel, misschien kun je ze omkopen. Dat is een tweede doel. En het derde doel is natuurlijk spionage-informatie krijgen. Er zijn in Nederland vast Russen die worden vervolgd door het OM. Voor een hacker is het natuurlijk mooi als je zo'n dossier kunt kraken."
Einde niet in zicht
Volgens Salemon zal het hacken van systemen nog wel even doorgaan: "Zolang de oorlog met Oekraïne aan de gang is en zolang Poetin niet kan winnen op de grond, zal hij proberen de hybride oorlog met Europa voort te zetten."
"Om Europa te verzwakken en om ze toch zo mogelijk te dwingen de steun aan Oekraïne op te geven. Het zal eerder meer worden dan minder."