Nederland doet niet mee aan Eurovisie Songfestival vanwege deelname Israël: 'Geen gemakkelijk besluit'

AVROTROS liet eerder al weten dat het niet zal meedoen aan het Songfestival als Israël ook meedoet. Vandaag kwamen alle deelnemende landen samen bij organisator EBU en daar werd besloten dat Israël niet wordt uitgesloten. Israël heeft al aangegeven dat het volgend jaar wil meedoen. Daarom heeft AVROTROS nu besloten om zich terug te trekken.

'Niet over één nacht ijs'

"Dit is geen gemakkelijk besluit geweest, waarbij we niet over één nacht ijs zijn gegaan", benadrukt algemeen directeur Taco Zimmerman van AVROTROS. "Het Songfestival is heel waardevol voor ons. Cultuur verbindt, maar niet ten koste van alles. Dat wat er het afgelopen jaar is gebeurd, raakt aan onze grenzen."

"Universele waarden als menselijkheid en vrije pers zijn ernstig geschonden", zegt Zimmerman. En die zijn voor zijn omroep 'niet onderhandelbaar'. Hij wijst ook naar de politieke inmenging door Israël waardoor volgens hem 'de onafhankelijkheid en het verbindende karakter van het Songfestival niet langer vanzelfsprekend is'.

Inmiddels wapenstilstand

AVROTROS maakte de mogelijke boycot van het Songfestival in september bekend. Begin oktober sloten Israël en Hamas een wapenstilstand. Toch vallen er nog altijd burgerslachtoffers, onder meer door Israëlische bombardementen. Volgens Israël zijn die gericht op Hamas-strijders en zijn ze een reactie op vermeende schendingen van het bestand.

En vorige maand kondigde de EBU aan dat de regels op het Songfestival rond het stemmen veranderen. Zo keren de vakjury's terug in de halve finales. Ook mogen kijkers straks nog maximaal tien stemmen uitbrengen in plaats van twintig. Verder zijn deelnemende omroepen en artiesten aan strengere regels gebonden en mogen ze niet aan promotiecampagnes meewerken.

Overleg met verschillende partijen

AVROTROS heeft met al deze ontwikkelingen de afgelopen maanden naar eigen zeggen veel gesprekken gevoerd over de kwestie rond Israël. Zowel binnen de omroep als met de EBU en andere omroepen in Europa. Ook is bijvoorbeeld gesproken met Amnesty International, de Israëlische ambassadeur in Nederland en bezorgde fans.

'Alles meegewogen' concludeert de omroep nu dat 'deelname onder de huidige omstandigheden niet te verenigen is met de publieke waarden die voor ons essentieel zijn'. AVROTROS zegt dat de situatie in Gaza 'uiterst zorgelijk en kwetsbaar' blijft en er 'geen wezenlijke, stabiele verbetering is die deelname aan het Songfestival vanuit onze waarden rechtvaardigt'.

'Vasthouden aan kernwaarden'

Door niet mee te doen aan het Songfestival kiest AVROTROS volgens directeur Zimmerman 'voor de kernwaarden' van de omroep. "En als publieke omroep hebben we de verantwoordelijkheid om aan deze waarden trouw te blijven, ook wanneer dat ingewikkeld of kwetsbaar is."

De omroep zal de liedjeswedstrijd volgend jaar ook niet uitzenden. Het besluit is in 'nauwe afstemming' met de NPO genomen. Die laatste zal ervoor zorgen dat het Songfestival 'beschikbaar blijft voor Nederlandse kijkers en fans'. Op welke manier is op dit moment nog niet bekend.

Ook Spanje doet niet mee

Volgens AVROTROS bleek vandaag tijdens de EBU-vergadering dat 'de zorgen over de neutraliteit en het apolitieke karakter van het Songfestival bij meerdere Europese omroepen onverminderd groot zijn'. Uiteindelijk hebben ook de publieke omroepen van Spanje, Ierland en Slovenië besloten om zich terug te trekken omdat Israël mag meedoen. IJsland hakt volgende week de knoop door.

Tegelijkertijd hebben de publieke omroepen van Roemenië, Bulgarije en Moldavië laten weten dat ze juist terugkeren. Daarmee doen er straks zeker dertig landen mee aan het Songfestival, waaronder Israël. De 70ste editie van de liedjeswedstrijd wordt in mei gehouden in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen, onder het motto 'United by Music'.