Natuurorganisaties zijn blij met de uitspraak van de Raad van State, waardoor de uitstoot van stikstof bij bouwprojecten direct gecompenseerd moet worden. "Dat is voor de natuur van levensbelang." Toch zijn de zorgen niet weg.
"De natuur lijdt onder de grote hoeveelheden stikstof. Eiken sterven af en vogels gaan dood in hun nest", vertelt Toine Cooijmans. Hij is gids bij Natuurmonumenten en laat de huidige stand van zaken zien in natuurgebied de Kampina in Noord-Brabant
Een drama in de bodem
Het gebied heeft zwaar te lijden onder stikstofvervuiling. "Je zou hier paarse heide moeten zien, maar het lijkt wel een steppe. Stikstof is net junkfood. Gewone grassen doen het fantastisch goed, maar alle zeldzame planten verdwijnen", zegt Cooijmans. "Hier in de bodem speelt zich een drama af." In kwetsbare natuurgebieden hebben ook eikenbomen het erg zwaar: ze dragen minder blad en kunnen zelfs doodgaan.
Hoe kon het zover komen? Het Nederlandse plan van aanpak regelde dat bedrijven en boeren mochten uitbreiden, waarbij ze op een later tijdstip hun stikstof moesten compenseren. In de praktijk gebeurde dat niet. De hoeveelheid is alleen maar toegenomen. Natuurorganisaties vochten jaren tegen het beleid en hebben nu gelijk gekregen. De Raad van State is helder en ziet het Nederlandse beleid als een truc om niet op te hoeven treden tegen de stikstofuitstoot.
Direct compenseren
De Raad van State bepaalde dat de toezegging om 'ergens stikstof te compenseren' bij bouwprojecten in strijd is met Europese regels. De uitstoot van stikstof moet direct gecompenseerd worden om schade aan de natuur tegen te gaan.
De grootste natuurorganisaties van Nederland zoals Natuurmonumenten en de Vogelbescherrming, hopen dat de regering nu dan eindelijk werk maakt van het terugdringen van de vervuiling. Maar de vooruitzichten zijn niet goed: volgens het kabinet dreigt Nederland stil te vallen en mag er door de uitspraak nog nauwelijks gebouwd worden in ons land. Onder andere de VVD koos de aanval: volgens de partij gaat ons land op slot door doorgeslagen natuurbescherming.
Gebroken pootjes
De Vogelbescherming noemt het jammer dat in deze opvatting niet gekeken wordt naar het risico dat eerdere kabinetten hebben genomen. Met alle gevolgen van dien: Nederland ligt onder een vieze deken van stikstof en is, naar verhouding, een van de grootste stikstofproducenten ter wereld. Voor vogels en voor de natuur in het algemeen heeft dat verstrekkende gevolgen, zegt de natuurorganisatie.
Jonge koolmezen liggen met gebroken pootjes in het nest
Kees de Pater, woordvoerder Vogelbescherming, over de gevolgen van stikstof
Kees de Pater, woordvoerder van de Vogelbescherming, vertelt hoe vogels lijden onder de vervuiling. "In gebieden met veel stikstof verdwijnt kalk uit de grond. Dat hebben vogels als koolmezen nodig voor sterke botjes en hun eierschalen. Hebben ze dat niet, dan liggen in het ergste geval jongen in het nest met gebroken pootjes."
Niet afgeloste hypotheek
Volgens Teo Wams, directeur van Natuurmonumenten, is er in het verleden iets goed misgegaan. "De hoeveelheid stikstof is niet naar beneden gegaan. Met het stikstofbeleid namen we een hypotheek op de toekomst die nooit werd afgelost."
Met het huidige stikstofbeleid neem je een hypotheek op de toekomst die je niet aflost
Teo Wams, directeur Natuurmonumenten
Natuurorganisaties waarschuwen dat met de plannen voor bijvoorbeeld Lelystad Airport, de uitstoot van stikstof alleen maar enorm zal toenemen. Er zal dus echt dringend iets moeten gebeuren. "De natuur trekt aan de bel en als we nu niet ingrijpen, is die natuur er straks niet meer."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.