Natuurlijk gaat het op Prinsjesdag over onze portemonnee. Alsof het kabinet daar al niet druk genoeg mee is, speelt er nog veel meer: denk aan de woningmarkt, het stikstofbesluit en de gaswinning. Hoe denken mensen over deze thema's?
Uit onderzoek van EenVandaag blijkt dat het kabinet er een stuk beter op staat dan vorig jaar. Toch blijken er nog genoeg uitdagingen als we het Opiniepanel vragen naar verschillende moeilijke dossiers. Mensen zijn pessimistisch over de woningmarkt, het stikstofbesluit, de gaswinning en het klimaat.
Woningmarkt: kabinetsplannen hebben weinig effect
De stemming over de woningmarkt is in een jaar tijd niet veranderd: een ruime meerderheid (72 procent) vindt dat het ronduit slecht gaat. Starters zijn nog somberder: 93 procent van die groep vindt het niet goed gaan. "Huizen van minder dan 3 ton zijn er haast niet. En als je iets ziet, komen er rustig zestig man kijken. Er wordt 25.000 euro en zelfs een keer een ton meer geboden."
Anderen hebben geen schijn van kans door de opkoopwoede van beleggers: "Woningen worden bijna allemaal opgekocht door pandjesmelkers. Ze kopen de woning, knappen deze op en verkopen de woning weer voor een absurde prijs." Het kabinet heeft een aantal plannen om de woningmarkt aan te pakken. Er komen subsidies voor gemeenten die nieuwbouwprojecten beginnen, woningcorporaties krijgen geld voor nieuwbouw en het kabinet wil de overdrachtsbelasting voor starters afschaffen. 13 procent denkt dat deze maatregelen echt helpen.
De meesten (52 procent) verwachten maar een beperkt effect. "Je kunt miljarden investeren in nieuwbouw, maar het duurt nog jaren voordat dat af is", schrijft een panellid. Anderen vinden de maatregelen 'een druppel op de gloeiende plaat' door een recente uitspraak van de rechter: "Zolang het stikstofbesluit er ligt, kunnen we toch niet bouwen?"
Stikstofbesluit: verkeer inkrimpen om minder uit te stoten
Ondanks de impact van het stikstofbesluit op bijvoorbeeld de woningmarkt heeft 40 procent van de ondervraagden begrip voor de uitspraak van de rechter. Zij vinden dat de rechterlijke macht moet ingrijpen als de politiek te weinig doet tegen de uitstoot. De stemming is wel behoorlijk verdeeld: 49 procent kan er geen begrip voor opbrengen. Deze groep vraagt zich af of de invloed ervan effect heeft op een wereldwijd probleem en vrezen de gevolgen voor de woningbouw.
We legden enkele maatregelen om stikstof te beperken. Dan zien we de meeste steun (42 procent) voor het beperken van verkeer (42 procent). Eenderde (36 procent) kiest het inkrimpen van de veehouderij, zoals D66 voorstelde. Nog eens een derde (35 procent) vindt dat de uitstoot helemaal niet terug hoeft. Vooral FVD-, PVV- en VVD-kiezers vinden dit. Voor het minder bouwen van woningen (7 procent) en het inkrimpen van natuurgebieden (2 procent) is nauwelijks draagvlak.
Gaswinning: eerder stoppen toegejuicht, wantrouwen blijft
Minister Wiebes van Economische Zaken kwam vlak voor Prinsjesdag met een opmerkelijke belofte: de gaskraan gaat in 2022 helemaal dicht, 8 jaar eerder dan verwacht. Tweederde (64 procent) vindt dat een goede zaak; een kwart (23 procent) niet. Onder Groningers is de blijdschap nog groter: 79 procent is tevreden.
Toch heerst er veel wantrouwen in de politiek op dit thema. Slechts eenderde (32 procent) vertrouwt erop dat minister Wiebes het beste doet voor mensen die schade hebben door de gaswinning. Groningers zijn het meest sceptisch: 76 procent denkt niet dat Wiebes hun belangen voorop stelt. "Shell en Exxon hebben duidelijk een te grote vinger in de pap. Het kabinet is niet in staat om tegengas te geven", zegt een Groninger in het onderzoek.
Ook is er onbegrip over de compensatie van 90 miljoen euro voor de gasbedrijven: "Het bedrag waarmee de bedrijven worden gecompenseerd vind ik absurd. Dat verdienen ze niet na alles wat ze hebben aangericht en het weinige dat ze doen om het goed te maken."
Klimaat: zorgen over Akkoord blijven
Met het terugschroeven van de gaswinning moeten Nederlandse huishoudens op een andere manier verwarmd worden. Nederlandse huishoudens moeten daarom van het gas af en over op elektriciteit, vindt het kabinet. 41 procent vindt dit een goed plan; 48 procent niet. De steun hiervoor is nagenoeg onveranderd sinds januari: toen was 45 procent voor dit plan.
Wat het kabinet verder wil doen tegen klimaatverandering staat in het Klimaatakkoord. Een groot deel van de ondervraagden (50 procent) is en blijft zorgen houden over de gevolgen voor hen. De andere helft (45 procent) maakt zich geen zorgen. Sinds januari dit jaar blijven die zorgen min of meer constant.
Aan dit onderzoek, gehouden van 11 tot en met 16 september 2019, deden 19.068 leden van het Opiniepanel mee. De resultaten zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, burgerlijke staat, stemgedrag en spreiding over het land.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.