Vanavond is het weer zover: het traditionele EenVandaag Verkiezingsdebat vanuit Den Haag. Maar in dit bijzondere verkiezingsjaar gaat het nét even anders dan normaal. We zetten het voor je op een rij.
Welke partijen doen er mee en waarom?
Aan het debat doen zes partijen mee: VVD, CDA, PVV, D66, GroenLinks en de PvdA. Dit zijn de partijen die het afgelopen jaar gemiddeld het grootst waren in de peilingen van EenVandaag en Ipsos.
In drie een-op-eendebatten staan de lijsttrekkers van de partijen tegenover elkaar: Jesse Klaver (GroenLinks) debatteert met Sigrid Kaag (D66), Wopke Hoekstra (CDA) met Lilianne Ploumen (PvdA) en Mark Rutte (VVD) staat tegenover Geert Wilders (PVV).
En de andere partijen dan?
Het debat duurt 45 minuten en dus is er geen ruimte voor alle partijen die meedoen aan de verkiezingen. Daarom is gekozen voor de zes partijen die waarschijnlijk het grootst worden in de Tweede Kamer.
De lijsttrekkers van partijen die lager peilen kwamen de afgelopen weken al langs in de studio van EenVandaag. Zo konden ze toch hun standpunten laten horen. Deze gesprekken kun je terugvinden in ons dossier over de Tweede Kamerverkiezingen.
Waar gaat het debat over?
Elke lijsttrekker neemt een onderwerp mee waar hij of zij graag over wil debatteren. Zo zal het onder andere gaan over onze economie na corona, verdeeldheid in de samenleving, immigratie en het klimaat.
Rondom de debatten vertelt Gijs Rademaker wat het EenVandaag Opiniepanel vindt van deze thema's, en hoe zij denken over de lijsttrekkers die meedoen aan het debat.
Peilingtrends
Op woensdag 17 maart gaat Nederland naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Op onze speciale pagina Peilingtrends zie je met behulp van overzichtelijke grafieken hoe politici en partijen ervoor staan in de aanloop daar naartoe. Wie is de meest en minst betrouwbare lijsttrekker? Op hoeveel zetels kunnen de partijen rekenen en wat betekent dat voor de coalitievorming?
Op 15 maart kan al gestemd worden, maar toch is er een debat. Waarom?
Normaal gesproken voeren partijen geen campagne meer op de verkiezingsdag zelf. Ook op 17 maart dit jaar doen ze dat niet. Maar, in verband met corona is een aantal stembureaus ook op 15 en 16 maart al open. Op die twee dagen wordt nog wél campagne gevoerd.
"We hebben er daarom bewust voor gekozen om het debat niet te vervroegen", vertelt hoofdredacteur van EenVandaag René van Brakel. "We zien het als onze journalistieke taak om helder te krijgen waar partijen voor staan, hoe ze over thema's en kwesties denken en om verslag te doen van hun campagne. Het debat op maandag 15 maart, en de publicatie van de laatste zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos op dinsdag 16 maart, vallen dus nog tijdens de campagne en zullen zo accuraat en actueel mogelijk zijn."
Is dat wel eerlijk?
Er wordt beweerd dat een debat houden als er al gestemd is of kan worden, het stemmen kan beïnvloeden. Toch is het 'niet haalbaar en niet wenselijk' om het debat niet op 15 maart te houden, zegt Van Brakel: "Dat is omdat die mogelijke beïnvloeding er heel breed kan zijn. Er zou dan ook geen verslag gedaan kunnen worden van thema's en ontwikkelingen waardoor iemand zijn voorkeur bepaalt, en ook zouden partijen en politici geen oproepen en advertenties kunnen plaatsen. Zelfs het bespreken van de thema's of je voorkeur met vrienden en familie kan al invloed hebben op je stemkeuze."
De deadline voor mensen die briefstemmen per post was al op 12 maart. Voor hen kan het debat dus sowieso niet meer bijdragen aan hun stemkeuze. "Helaas is dat een gevolg van hoe de verkiezingen dit jaar lopen. Voor iedereen, maar zeker ook voor briefstemmers, hebben we daarom al eerder ruim verslag gedaan van de campagne en de thema's die spelen." Voor mensen die het debat tóch willen afwachten is er nog wel een andere optie: tot en met woensdag 17 maart kan een briefstem ook bij een speciaal afgiftepunt worden afgegeven.
Waar is het debat te volgen?
Het EenVandaag Verkiezingsdebat, gepresenteerd door Pieter Jan Hagens, wordt vanavond (15 maart) uitgezonden op NPO1 om 18.15 uur. Ook op NPO Radio 1 is het debat te volgen: vanaf 18.00 uur beschouwen Suzanne Bosman, politiek commentator Joost Vullings en Joyce Boverhuis van het EenVandaag Opiniepanel alvast voor.
Direct na afloop van het debat kan je op de Instagram-pagina van EenVandaag terecht voor de nabeschouwing.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.