'Wij denken dat we in het begin van een recessie zitten', zegt ING-econoom over energiecrisis

Een kwart van de bedrijven die veel energie gebruiken zit in de rode cijfers, blijkt uit onderzoek van MKB Nederland. Sommige bedrijven stoppen, of stoppen deels. "Wij denken dat we in het begin van een recessie zitten", zegt ING-econoom Marieke Blom.

Vorige week stopte Aldel, de aluminiumfabriek in Delfzijl. Ook kunstmestfabriek Yara in Zeeland zette onlangs twee van de drie fabrieken stil vanwege de hoge gasprijs. Hoofdeconoom van de ING Marieke Blom legt uit hoe dit nu de voortekenen van een recessie zijn.

Hoe erg is het dat zulke grote fabrieken deels of helemaal stil komen te liggen?

"Dit is heel pijnlijk voor zo'n bedrijf en de werknemers. Dit zijn producenten die zo'n hoge prijs niet meer kunnen doorberekenen. Dan is er simpelweg geen vraag meer naar zo'n product en dan stopt het dus."

"Het economisch effect van het stoppen van deze bedrijven, wordt bepaald door waar het bedrijf in de keten zit. Zo'n bedrijf als kunstmestfabriek Yara zit voor in zo'n keten. Andere bedrijven zijn dus afhankelijk van het product van Yara. Dus dan is het de vraag: hebben we een substituut hiervoor, kunnen we het vervangen? In veel gevallen kunnen we die grondstoffen nog gewoon importeren."

Het kabinet wil de koopkracht van Nederlandse huishoudens overeind houden. Zou de overheid onze industrie ook niet meer moeten beschermen?

Blom vindt het niet gek dat het meer over de koopkracht van de mensen gaat, dan over de financiële situatie van bedrijven. "Het is natuurlijk voor de bedrijven en werknemers heel vervelend dat dit zo schoksgewijs gaat, maar het gaat om een relatief klein deel van de economie en het gaat om een tak die zich zal moeten aanpassen aan de wereld." Een bedrijf moet zich dan dus aanpassen aan de hoge prijzen en mogelijk het bedrijfsplan wijzigen.

"We zien met z'n allen aankomen dat we naar duurzame energie moeten. Die is wat duurder dan fossiele energie. De vraag is: is het verstandig om de bedrijven financieel te steunen nu ze het zwaar hebben of moet je die bedrijven helpen bij een transitie? Uiteindelijk moet je je ook afvragen: wat kost die steun, als je dat gaat geven, de belastingbetaler en wat krijgt die belastingbetaler er nou voor terug?"

Van fabriek, tuinder tot bakker. Bedrijven schroeven de productie flink terug. Zijn dit niet overduidelijk voortekenen van een recessie?

"Ja, wij denken dat we in het begin van een recessie zitten. Er gebeurt heel veel tegelijkertijd, waarbij wel echt gezegd moet worden dat het vooral een koopkrachtklap is."

"Tot nu toe gaven we ook nog flink veel geld uit dit jaar, maar we zien nu dat consumenten in augustus al iets minder besteden dan in juli. Dus we maken ons wel zorgen over de economische ontwikkelingen."

Toch heeft de Europese Centrale Bank vorige week de rente flink verhoogd, juist om de economie af te remmen. Waar is dat dan goed voor? Zou je kunnen zeggen dat we die recessie gewoon nodig hebben om de economie weer gezond te maken?

"Zo'n renteverhoging is inderdaad een pijnlijk medicijn. Er is zoveel vraag naar te weinig spullen. Door de rente te verhogen, voorkom je dat er nog meer vraag ontstaat en dat de prijs van spullen zo hoog blijft.

Nogmaals, het is geen fijn middel, maar anders hebben we nog langer last van die inflatie, met alle onzekerheid die daarbij komt kijken."