Voor Nederland hoeven de gasplannen van de Europese Commissie geen probleem te zijn, stelt gasexpert

'Save gas for a safe winter', zo presenteerde de Europese Commissie vandaag de nieuwe plannen rondom gasgebruik. Landen moeten 15 procent minder gas gaan gebruiken. Doen ze dat niet, dan is Europa bereid te dwingen. "Voor Nederland wordt het makkelijk."

Ondertussen is een van de belangrijkste gasleidingen vanuit Rusland naar Europa, de Nord Stream 1, al sinds vorige week maandag dicht voor onderhoud. Morgen moet blijken of deze leiding weer opengaat.

Vraag al afgenomen

"Voor Nederland wordt dat makkelijk", stelt directeur gastechnologie René Peters van TNO over de Europese gasmaatregelen. Hij ziet dat in Nederland sowieso al minstens 20 procent minder gas gebruikt wordt sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne.

Hij ziet ook dat mensen en bedrijven minder gas zijn gaan gebruiken om geld te besparen. "Door de hoge prijzen is de vraag al afgenomen."

'Bizarre maatregel'

Ondanks het feit dat het gasverbruik al flink is afgenomen, is de Europese maatregel flink schrikken voor het bedrijfsleven, zegt Hans Grünfeld. Hij is directeur van de Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW) voor de zakelijke grootgebruiker.

Grünfeld spreekt van een 'bizarre maatregel' dat Europa landen wil dwingen als zij hun gasgebruik niet zelf verminderen. Want dat kunnen bedrijven niet zomaar, zegt hij. "Je kan een bedrijf niet zomaar opleggen 'even' 15 procent minder gas te gebruiken."

Houding Den Haag valt tegen

Hij vraagt zich af of dit wel de juiste stap is. "Je kan er vanuit gaan dat enorme prijsstijgingen sowieso al leiden tot een daling in het gasgebruik. Dat neemt nog verder af als de prijzen blijven stijgen."

Grünfeld vindt dat de Europese Commissie ruimte moet maken zodat landen hun bedrijven met geld kunnen steunen als ze minder gas moeten gebruiken. "Dat mis ik nu in de voorstellen." Wel vindt hij het positief dat er in ieder geval plannen komen uit Brussel. De houding vanuit Den Haag vindt hij namelijk onverschillig.

Crisisniveau 3

Minister Jetten van Klimaat en Energie en staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw hebben laten weten pas in het allerlaatste scenario naar Groningen te kijken, als de gaslevering voor huishoudens en ziekenhuizen onzeker wordt. Pas in crisisniveau 3 wordt er naar Groningen gekeken.

Belangrijk om te weten is dat Nederland ook op dat niveau komt als andere landen in crisisniveau 3 komen. "Als in Duitsland bedrijven worden afgesloten en er problemen zijn voor de gaslevering van ziekenhuizen en huishoudens, kijkt Duitsland ook naar Nederland en Groningen." Dat geldt ook voor andere Europese landen.

Gas als chantagemiddel

Ondertussen wordt morgen bekend of de Russische president Poetin weer gas gaat leveren via Nord Stream 1, de gasleiding vanuit Rusland naar Europa. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen sprak vandaag al over chantage door de Russen, die gas volgens haar gebruiken als oorlogsmiddel.

"De Russen schieten zichzelf daarmee in de voet", benadrukt gasexpert Peters. "Poetin kan het gas niet zomaar ergens anders kwijt, want er liggen niet overal leidingen. Rusland krijgt hiermee op de langere termijn grote financiële problemen."