Minister Harbers wil Schiphol volgend jaar laten krimpen naar 460.000 vluchten. Tegelijkertijd verhoogt hij de geluidsnormen, tot woede van wethouders en omwonenden. De gemeente Aalsmeer denkt erover na om naar de rechter te stappen.
In Aalsmeer denken ze met angst en beven terug aan het jaar 2019. In dat laatste jaar voordat de coronapandemie de luchtvaart hard raakte, startten en landden er 95.000 vliegtuigen op de Aalsmeerbaan. "Dat jaar staat voor ons te boek als een rampjaar", zegt Jan Boomhouwer, die al 40 jaar op 1600 meter van die baan woont. "Het was echt niet te harden."
Boos en bezorgd
Het besluit van het kabinet vorig jaar zomer om Schiphol na tientallen jaren van groei te laten krimpen werd dan ook voorzichtig positief ontvangen. Maar inmiddels heeft dat optimisme plaats gemaakt voor boosheid en bezorgdheid.
De aanleiding daarvoor is een aankondiging door minister Mark Harbers van Infrastructuur. Eind vorige maand liet hij weten de geluidsnormen rond Schiphol te gaan aanpassen. Er zijn 35 van deze normen, rondom de luchthaven, die aangeven hoeveel geluid daar gemaakt mag worden. Op 25 van die punten gaan die normen omlaag, maar op 10 punten gaan ze juist omhoog.
'Niet serieus genomen'
Een daarvan is bij Aalsmeer. "Ik moest bijna huilen toen ik het hoorde", zegt wethouder Dick Kuin van de gemeente Aalsmeer. "Dit gaat niet alleen mij aan, maar ook de inwoners. Wij willen hier op een normale manier blijven wonen. Ik heb het idee dat de minister de inwoners van Aalsmeer niet serieus neemt."
De aangekondigde aanpassing van de geluidsnormen kwam als een verrassing. Harbers had vorig jaar namelijk nog laten uitrekenen hoeveel vluchten er binnen de bestaande normen passen. Dat aantal kwam rond de 460.000 uit.
Krimp in twee stappen
Het kabinet wilde Schiphol vanaf eind dit jaar laten krimpen naar 440.000 starts en landingen per jaar. Omdat dit een inbreuk vormt op het vrije verkeer is daar een procedure bij de Europese Commissie voor nodig. Die kost meer tijd dan gedacht en dat leidt tot een jaar vertraging.
Daarom laat minister Harbers de luchthaven nu in twee stappen krimpen. Zo wordt er vanaf het eind van dit jaar gestopt met het gedogen van te veel geluidsoverlast rond Schiphol. Dat gebeurde jarenlang, maar onder druk van een rechtszaak van omwonenden kan dat niet meer. Dat leidt tot een krimp naar 460.000 vluchten, waarvoor géén toestemming van Brussel nodig is.
400.000 of nog minder vluchten
Maar eind vorig jaar trok Schiphol opeens aan de bel: volgens hun berekeningen pasten er maar 400.000, of zelfs nog minder vluchten.
Zo'n grote krimp is in de ogen van Harbers geen optie. Dat zou de 'netwerkfunctie' van Schiphol en daarmee ook KLM in gevaar brengen. En dus besloot hij de geluidsnormen aan te passen. Waar zowel Kuin als Boomhouwer zich over verbaast: hoe kunnen de normen nou omhoog gaan, terwijl het aantal vluchten daalt?
Achterhaald
Volgens het ministerie van Infrastructuur komt dat doordat de normen, die dateren uit 2010, achterhaald zijn. Zo zijn sindsdien start- en landingsprocedures aangepast, onder meer met het oog op de veiligheid en om te zorgen voor minder overlast.
Dat heeft gevolgen gehad voor het gebruik van de start- en landingsbanen, en dus ook voor hoe het geluid over de omgeving 'verdeeld' wordt. De oude normen pasten simpelweg niet meer.
Uitlegvideo: Wat nieuwe regels in de lucht voor jou gaan betekenen
Harbers: 'Er zal minder geluidshinder zijn'
Met de aanpassingen gaat de omgeving er op vooruit, houdt minister Harbers tegenover EenVandaag vol. "In de praktijk passen we nu de normen alleen aan, aan hoe er de afgelopen jaren is gevlogen. Waarbij bijvoorbeeld de start- en landingsbanen die voor de minste overlast zorgen het eerst worden ingezet."
"En daar overheen gaat het aantal vluchten ook nog naar beneden. Dat bepaalt wat mensen in de omgeving gaan merken en dat zal minder geluidshinder zijn."
Ook protest uit Uithoorn
Niet alleen Aalsmeer, maar ook uit buurgemeente Uithoorn klinkt protest tegen het verhogen van de geluidsnormen. De gemeente wijst erop dat in de jaren voor de coronapandemie het aantal vluchten over Uithoorn fors toenam. Het ophogen van de normen is 'niet uit te leggen en geeft blijk van weinig erkenning van de ernstige overlast die veel van onze inwoners van Schiphol hebben', zegt een woordvoerder.
Alle bestuurders van omliggende gemeenten samen, verzameld in de Bestuurlijke Raad Schiphol (BRS), werken nog aan een gezamenlijke reactie op Harbers' plan. Daarnaast heeft de Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS), waarin onder meer omwonenden vertegenwoordigd zijn, nog adviesrecht.
Waterbedmethode
Toch wordt de uitleg van Harbers in de omgeving niet geloofd: in totaal kan de geluidsoverlast dan wel afnemen, lokaal wordt er ruimte gemaakt voor juist méér lawaai. "Dit is de afdeling mooie woorden", zegt omwonende Jan Boomhouwer. "Maar nu de minister voor de eerste keer de daad bij het woord moet voegen, dan zie je het bekende vluchtgedrag. Afspraken worden niet nagekomen."
"Hij gaat door met de waterbedmethode. Hier ietsje minder, daar ietsje meer. Met andere woorden: bewoners moeten het maar oplossen, ik wil blijven vliegen. Dit is Schiphollen in het kwadraat, ik vind het tegen het besodemieteren aanliggen."
Gang naar de rechter
Ook voor wethouder Kuin is de maat vol. "Dit Is volkomen onacceptabel. Ik hoop dat de gemeenteraad mij binnenkort vraagt: gaat u eens onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om tot een rechtsgang tegen de luchthaven of de minister te komen."
"Het moet wel slagingskans hebben, maar dat neemt niet weg dat je het mag proberen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.