Samenwonen met je volwassen kind steeds gewoner: 'beregezellig', maar 'dan ook helpen met huishouden'

Het is goedkoop en er wordt voor je gezorgd: Nederlandse jongeren wonen steeds langer bij hun ouders of verzorgers. Voor de ene ouder is het een droom, voor de andere een flinke uitdaging.

Dat Nederlandse twintigers langer in het ouderlijk huis blijven wonen, blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het aantal jongeren tussen de 20 en 30 dat bij de ouders of verzorgers woont, nam de afgelopen 10 jaar met 30 procent toe. In totaal gaat het om een toename van 194.000 jongeren.

Later volwassen

Er zijn verschillende redenen dat kinderen langer bij hun ouders blijven, vertelt onderzoeker Ruben van Gaalen van het CBS. "Zo zien we dat de 'mijlpalen' van twintigers verschuiven, vergeleken met 10 jaar geleden. Ze volgen langer onderwijs, krijgen minder snel een vaste baan, gaan later uit huis en krijgen op latere leeftijd kinderen. De periode die jonge mensen nodig hebben om volwassen te worden, wordt gemiddeld wat langer."

Bij de groep studenten neemt het aandeel dat op kamers gaat af. Dit kan het gevolg zijn van de afschaffing van de basisbeurs in 2015, zegt Van Gaalen. Mede daardoor is het duurder geworden om op kamers te gaan. Ook twintigers die niet studeren en een huis willen huren of kopen, komen er volgens de onderzoeker bekaaid vanaf. "De woningmarkt is voor starters slecht toegankelijk. Dit in combinatie met flexibele arbeidsrelaties, die veel voorkomen onder jongeren, maakt het voor twintigers moeilijker om een huis te kopen."

Kleinere generatiekloof

Een andere reden dat jongeren langer thuiswonen, is dat de generatiekloof tussen kinderen en hun ouders kleiner is geworden, vertelt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. "Tot de jaren 50, 60 wilden de meeste kinderen zo snel mogelijk het huis uit om los te komen van hun ouders. Ouders waren de baas, daar moest naar geluisterd worden."

Tegenwoordig hebben ouders over het algemeen een meer gelijkwaardige verhouding met hun kinderen, vertelt Pont. "Het idee dat ze zo snel mogelijk het huis uit moeten, hebben ze daardoor niet meer." Nederland heeft de gelukkigste kinderen ter wereld, volgens de ontwikkelingspsycholoog. "Wij hebben niet zo'n hiërarchische relatie met onze kinderen. Daardoor is thuis blijven wonen een goed alternatief voor bijvoorbeeld een studentenhuis."

Huishouden met volwassenen

Wel komt er volgens Pont een moment dat er duidelijke afspraken gemaakt moeten worden tussen ouders en kinderen. "De relatie moet helder zijn. Het is belangrijk om te bedenken dat je een huishouden vormt met volwassenen."

Zo hoeft een 23-jarig kind misschien niet meer te bellen als hij of zij ergens blijft slapen, maar dat betekent ook dat die volwassenheid op andere vlakken terug moeten komen, vindt Pont. Bijvoorbeeld in het huishouden.

'Beregezellig'

George (51) kan erover meepraten: zijn twee studerende zoons van 19 en 22 jaar ziet hij voorlopig nog niet vertrekken. En als alleenstaande vader vindt hij dat eigenlijk heel gezellig. "Het is fijn dat je niet alleen thuiskomt, met name in deze tijd. Ik hou wel van wat reuring om me heen."

De 53-jarige Michiel en zijn vrouw Judith vinden het 'beregezellig' dat hun twee volwassen kinderen van 20 en 23 nog bij hen wonen. "Je weet dat het tijdelijk is en dat ze ooit de deur uitgaan, maar voorlopig hoeft dat van ons nog niet."

Stukje vrijheid inleveren

Je moet als ouder wel een stukje vrijheid inleveren als je 24-jarige zoon nog bij je woont, merkt Thijs (64). Maar ook hij ziet de voordelen: "We hebben regelmatig discussies, bijvoorbeeld nu rond de verkiezingen hebben we het veel over de politiek. Dat vind ik leuk. Ik heb geen partner en vind het heel aardig om met mijn kind samen te wonen."

Hoewel de vaders dus alledrie enthousiast zijn, vinden ze het tegelijkertijd niet altijd even makkelijk om met volwassen kinderen in één huis te wonen. Want, er moet gekookt, gewassen en schoongemaakt worden. Iets waar kinderen, ook als ze volwassen zijn, niet altijd om staan te springen.

'Huissocialisten'

Michiel noemt zijn kinderen voor de grap weleens 'huissocialisten'. "Ze betalen hier geen kostgeld, maar als ik ze vraag om bijvoorbeeld de vaatwasser leeg te ruimen, krijg ik regelmatig commentaar. Ze vinden het heel normaal dat de was wordt gedaan en er altijd iets lekkers in huis is. Gelukkig kunnen we erom lachen."

Thijs herkent dit. "Als ouder houd je de neiging om te zorgen voor je kind. Soms denk ik, 'dat moet ik minder doen, dat moet ik hem zelf laten doen'." Hij stoort zich er soms aan dat het proces van vroeger, waarin je als kind meelift op het huishouden, door blijft gaan als kinderen ouder worden.

Goed communiceren

George dwingt zijn zoons soms om het huishouden te doen. Het komt regelmatig voor dat hij voor zijn werk als piloot in het buitenland is. "Als ik thuis ben, neem ik de zorgtaken op me, maar als ik er niet ben, moeten ze het met z'n tweeën kunnen."

Communicatie is heel belangrijk, denkt hij. Er is geen onderwerp waar hij niet over praat. "Ik ben geïnteresseerd in hen, en zij tot op een zekere hoogte in mij. De dynamiek is goed en dat scheelt enorm."

In je eentje avondeten en een tikkie

Natuurlijk zijn er ook dingen waar George tegenaan loopt. "Als ze bijvoorbeeld niet aan tafel zitten tijdens het avondeten, of als ze wéér een tikkie sturen voor de boodschappen." Maar hij heeft zich voorgenomen zich er niet aan te storen, tenzij het uit de klauwen loopt.

Als ouder met thuiswonende volwassen kinderen, moet je jezelf wat vaker op de tweede plek zetten, zegt hij. "Wat vaker dan misschien wenselijk is. Je moet elkaar wat gunnen. We moeten alles delen met z'n drieën en dat doen we ook. Als de jongens dingen doen die ik niet leuk vind, verbied ik het ze niet, maar ik vertel het ze wel. Het zijn grote gasten die je de ruimte moet geven."

Ruimte belangrijk

Ook in het gezin van Michiel en Judith is ruimte een belangrijke voorwaarde voor succes. Ze zijn recentelijk groter gaan wonen. "Hoe vaak het wel niet voorkwam dat de badkamer bezet was. En dan niet voor even, maar heel erg lang. Beneden aan het aanrecht je tanden poetsen doe je niet zo snel."

Hij prijst zichzelf gelukkig dat het mogelijk was om groter te gaan wonen: "Onze zoon vindt het leuk om aan zijn auto te sleutelen en onze dochter zit graag met vriendinnen in de tuin. Nu hebben we allemaal de ruimte en privacy die we nodig hebben."

Geluidsstudio aan huis

Ruimte is inderdaad een groot voordeel, ziet ook Thijs. "We hoeven geen last van elkaar te hebben. Het enige wat we écht delen is een keuken. Het komt weleens voor dat we elkaar pas bij het avondeten zien. Dan staan we niet tegelijk op en zijn we met andere dingen bezig."

Dat Thijs ruim woont, is ook wel een beetje de reden dat zijn zoon nog thuis woont. Hij studeert aan het conservatorium en drumt veel. "We hebben besloten om een geluidsstudio thuis te bouwen, zodat hij daar kan drummen zonder dat ik er last van heb."

Niet erg

In de meeste gevallen kan het volgens ontwikkelingspsycholoog Steven Pont geen kwaad dat jongeren langer bij hun ouders blijven wonen. "Het is niet zo dat je bij iemand van 56 merkt dat hij of zij lang bij de ouders heeft gewoond. Het repareert zich allemaal wel."

Toch is het een gezonde ontwikkeling dat je als jongvolwassene op een gegeven moment meer eigen verantwoordelijkheid krijgt en neemt. Iets wat door langer bij je ouders te wonen kan ondersneeuwen.