Restauranthouder Erik betaalt zelfs huur voor personeel uit Spanje om open te kunnen blijven: 'Het is erger dan tijdens corona'

Het tekort aan personeel in de horeca loopt deze zomer de spuigaten uit. Ondernemers doen er alles aan om personeel te werven, zoals ook Erik Derksen. Hij vloog zelfs koks uit Spanje en Oekraïne in. "Niet rendabel, maar de zaak sluiten is nog duurder."

Erik is blij dat hij na alle coronamaanden weer volledig open mag met zijn restaurants, maar deze zomer loopt hij tegen een misschien nog wel veel groter probleem aan. Het gigantische personeelstekort maakt het hem bijna onmogelijk.

Een ongekende situatie

Werkelijk alles heeft hij eraan gedaan om zijn vier zaken open te houden, maar toch moest hij één restaurant recent tijdelijk sluiten. Er zijn eenvoudigweg geen obers en koks te vinden, zegt Erik en dat valt hem zwaar. "Nu mogen de gasten eindelijk weer komen, maar kan ik ze niet bedienen, omdat ik de roosters niet rondkrijg.

"Dat levert levert misschien wel meer chagrijn op dan tijdens de coronaperiode." De markt voor koks was altijd al krap, maar wat hij deze maanden mee maakt is echt ongekend. "Al 35 jaar ben ik ondernemer, maar zo erg heb ik het nog nooit meegemaakt. Voor corona lukte het altijd wel met het nodige kunst en vliegwerk, maar dat is nu echt onmogelijk."

Concurrentie van GGD en flitsbezorgers

Erik merkt dat na corona het werk in de horeca een beetje uit de gratie is geraakt. Hij moet het vaak afleggen tegen werkgevers als de GGD en flitsbezorgers, waar jongeren meer kunnen verdienen. "Dat is een beetje de mentaliteit van deze generatie, zo lijkt het. Ze willen werken wanneer het hen uitkomt en het liefst zich niet te veel vastleggen."

"8 uur werken achter elkaar, daar hebben ze niet altijd zin in. Dan gaan ze liever bij de GGD werken waar ze alleen maar goedemiddag hoeven te zeggen en de goede rij moeten aanwijzen waar gevaccineerden naar toe moeten gaan."

Zzp'er worden aantrekkelijk

Ook ziet Erik dat steeds meer horecapersoneel niet meer in vaste dienst wil werken, maar als zzp'er. Femke is er daar een voorbeeld van: ze werkte 7 jaar in vaste dienst bij Erik, maar besloot er als zzp'er door te gaan. "De laatste 2 jaar tijdens corona merkte ik dat het wel fijn was om in de avonden en weekenden ook thuis te zijn", vertelt ze.

"Daarnaast was het een goede tijd om voor mezelf te beginnen. Er is heel veel werk voor zzp-koks op dit moment. Ook kan ik een hogere prijs vragen." Soms wringt daar wel eens de schoen, zegt Erik. "Het vaste personeel ziet dat zzp'ers met meer geld naar huis gaan, terwijl ze precies het zelfde werk doen. Dat zet weleens wat kwaad bloed. Ik zou hen ook allemaal dolgraag in vaste dienst nemen, maar dat willen ze zelf niet."

Buitenlandse koks

Een paar weken geleden werd voor Erik de nood zo hoog, dat hij besloot om koks uit het buitenland te halen. Volgens hem een noodoplossing waar veel haken en ogen aan zitten. "Ik heb onlangs 6 mensen uit andere landen hierheen gehaald, vier uit Spanje en twee uit Oekraïne. Zelfs een deel van de huur neem ik voor mijn rekening. De winstgevendheid is bijna nihil op deze manier, maar dicht blijven is nog duurder."

Wat de ondernemer vooral steekt is dat de politiek niks doet om de krapte op de arbeidsmarkt aan te pakken. De overheid werkt ondernemers vaak zelfs tegen, vindt Erik. "Ik heb bijvoorbeeld een hele goede kracht die ook als verpleegkundige werkzaam is. Dolgraag zou ik haar inhuren, maar als zij meer uren gaat werken verliest ze allerlei toeslagen. Onder aan de streep is ze dan slechter af. Echt onbegrijpelijk."

'Hier moet het kabinet echt iets aan doen'

Voormalig topambtenaar Hans Borstlap, van de gelijknamige commissie-Borstlap die eerder onderzoek deed naar de arbeidsmarkt in opdracht van het kabinet, vindt dat Erik een belangrijk punt heeft. "Dit heb ik ook 2,5 jaar geleden in mijn advies al naar voren gebracht. Hier moet het kabinet echt iets aan doen."

"We moeten juist van harte aanmoedigen dat mensen harder gaan werken. In de zorg en het onderwijs kan dat heel veel problemen oplossen. Dan moet je natuurlijk niet deze mensen gaan afstraffen en korten op toeslagen als ze meer uren gaan maken."

'Zaak sluiten is echt pijnlijk'

Borstlap zegt dat de problemen op de arbeidsmarkt al ruim 10 jaar spelen, maar dat de politiek niet in staat is om een doorbraak te forceren op dit onderwerp. "We weten al heel lang dat de arbeidsmarkt niet goed werkt en dat er bijvoorbeeld een wanverhouding is tussen vast en flex. Toch doet het kabinet veel te weinig. Het lijkt soms alsof er pas iets gebeurt in Den Haag als het echt niet anders kan. Als ze een pistool tegen de borst gedrukt krijgen. Doodzonde."

Tot die tijd is het voor Erik en zijn vier restaurants hard aanpoten en hopen dat er snel betere tijden aanbreken. "Bij ondernemerschap horen ups and downs. Je moet creatief zijn, maar dit zijn echt wel hele barre tijden. Het sluiten van je zaak omdat je simpelweg geen personeel kunt vinden is echt pijnlijk en het laatste wat je wilt. Dat hoop ik in de toekomst nooit meer te hoeven doen, maar ik vrees het ergste."