Rellen Rotterdam 'zorgwekkend, maar we waren al op de verkeerde weg'

Het worden coronarellen genoemd, maar volgens agressie-expert Caroline Koetsenruijter kun je het geweld niet zomaar ophangen aan tegenstanders van het coronabeleid. "Mensen die daar moeite mee hebben, denken: zo bereik je het doel niet."

Ze zegt het niet voor het eerst: we hebben door de jaren heen geweld in onze samenleving veel te lang gebagatelliseerd. En daar zijn de rellen gisteravond in Rotterdam alweer een uiting van. De coronamaatregelen worden daarbij vooral als excuus gebruikt om maar los te gaan. "We hebben als Nederland twee keer zoveel agressie-incidenten als het Europees gemiddelde."

Te lang gedoogd

Over één ding is ze duidelijk: kritiek en emotie rond het coronabeleid mag, maar agressie nooit. "En deze buitencategorie al helemaal niet", zegt ze, doelend op de rellen in Rotterdam waar zelfs geschoten werd.

"Ik vind het dus zeer zorgwekkend, maar we waren al op verkeerde weg", legt ze uit. "We zijn hier achteloos mee omgegaan en hebben het veel te lang gedoogd."

Race to the bottom

Ze kijkt dan ook met grote zorg naar de oplopende corona-cijfers, naar het effect dat agressie heeft op zorgpersoneel als de druk oploopt. "Zeker met code zwart op komst."

"Want ook door agressie vertrekken mensen uit de zorg", legt ze uit. "Datzelfde zie je ook bij de politie, bij leerkrachten. We zijn als gemeenschap veronachtzamend omgegaan met belangrijke mensen. Het is een race to the bottom geweest."

Reputatieschade

Dat mensen puur aan het rellen zijn geslagen in Rotterdam uit boosheid en frustratie over het coronabeleid, gelooft ze dan ook niet. "Boosheid is één ding, maar overgaan tot rellen en molesteren is iets heel anders."

"Mensen die moeite hebben met het coronabeleid denken hiervan: zo bereik je het doel niet", legt ze uit. "Dan krijg je alleen maar reputatieschade. Daarmee verlies je verbinding met redelijke midden."

'Agressie woekert overal'

"Agressors komen in Nederland overal voor", duidt ze. "Hoogopgeleiden claimen, eisen en dreigen ook. "Ik vind daarom dat we moeten uitkijken met agressie toedichten aan groepen waar wat mis aan is. Het is overal gaan woekeren."

Er lopen ook types tussen waar je het nooit van verwacht zou hebben", benadrukt ze. "Kansarme jongeren voorhouden dat het in lijn verwachting is dat zij zich zo manifesteren, dat moeten we niet doen. Dat is onzin, maar wel onze neiging."

Waterkanon

Stevig ingrijpen is wat haar betreft op korte termijn nodig om dit soort rellen de kop in te druk. "Een lik op stuk bedrijf, snelrecht. En heus niet heel zwaar straffen, maar altijd reageren met een negatieve consequentie, zodat je het uit je hoofd laat.

"Zo'n groep jongemannen bij elkaar werkt toxisch. Je moet ze isoleren, uit elkaar drijven, desnoods met een waterkanon. De stresshormonen zijn soms zo hoog dat dit het enige is dat werkt."

Normversterken

Een wondermiddel om de kurk weer op de fles te krijgen, heeft ze niet. "Maar het filmpje van Aboutaleb vond ik het meest betekenisvol", zegt ze, waarmee ze doelt op een filmpje waarin de Rotterdamse burgemeester een moreel appél doet aan relschoppers. "Dat is een normversterkende boodschap, waarmee we eigenlijk ook willen dat het sociale netwerk ook aangeeft dat het lelijk gedrag is. Ouders, partners en vrienden", somt ze op.

"Voor normversterken ga je tijd nodig hebben. Maar ik denk dat we het wel terug gaan vinden", besluit ze optimistisch. "Als de samenleving dit afkeurt en aangeeft dat dit niet kan."