Partij voor de Dieren na een jaar verdubbeld in de peiling: het succes verklaard

Een jaar geleden stond de Partij voor de Dieren nog op 5 zetels, bij de verkiezingen haalden ze er 6 en inmiddels staat de partij van Esther Ouwehand op 10 zetels in de peiling. Waar komen die kiezers vandaan en wat is de aantrekkingskracht van de partij?

Om die vragen te beantwoorden, keek het EenVandaag Opiniepanel naar gegevens uit de zetelpeiling en de onderzoeken onder het Opiniepanel.

Niet-stemmers

Het blijkt dat de partij van Esther Ouwehand inhoudelijk vooral concurreert met linkse partijen, maar dat de partij ook een heel andere groep kiezers aantrekt: mensen die bij de verkiezingen niet hebben gestemd. Een groep ter waarde van ruim twee zetels geeft aan dat ze nu wel naar de stembus zouden gaan om hun stem aan de Partij voor de Dieren te geven.

Ook mensen die bij de verkiezingen nog op D66 stemden, en in mindere mate GroenLinks-, SP- en VVD-stemmers, maken nu de overstap naar de PvdD.

Klimaat en milieu

Ruim duizend Partij voor de Dieren-stemmers onder het Opiniepanel geven aan waarom ze nu voor die partij kiezen. Het blijkt dat niet de dieren, maar de standpunten over het klimaat en het milieu de meest genoemde reden is om voor de Partij voor de Dieren te kiezen. Acht op de tien kiezers noemen dat een belangrijke motivatie voor hun stemkeuze.

Meerdere mensen die bij de verkiezingen in maart nog op GroenLinks stemden, zouden nu voor de PvdD gaan omdat ze - zowel door vergaande samenwerking met de PvdA als door de bereidwilligheid tot kabinetsdeelname met de VVD en het CDA - het gevoel hebben dat GroenLinks bereid is om concessies te doen op klimaatstandpunten.

Teleurgesteld in D66

Meer nog dan van GroenLinks, wint de PvdD om die reden de afgelopen maanden kiezers van D66. Veel van hen geven aan teleurgesteld te zijn in D66 en Sigrid Kaag: "Ik wilde eigenlijk PvdD stemmen maar koos D66 voor een pro-klimaatstem in het kabinet. Nu heb ik spijt", schrijft een kiezer.

Iemand anders zegt: "Het is me inmiddels onduidelijk waar D66 voor staat, bij de PvdD weet ik dat wel."

Dierenwelzijn belangrijk

Niet geheel verrassend worden ook de standpunten ten aanzien van dierenwelzijn door een meerderheid genoemd als reden om op de partij te stemmen. Veel stemmers zeggen dat het ze aantrekt dat de PvdD de rechten van dieren vooropstelt, omdat er 'meer dieren dan mensen' in Nederland zijn.

Maar de keuze voor dierenwelzijn komt ook voort uit scepsis: "Ze zijn in Den Haag vooral bezig met mensen, met elkaar namelijk. Dan kies ik maar voor dieren", verzucht een deelnemer.

Protestpartij

Deze deelnemer is niet de enige waarbij het gevoel van afzetten tegen de huidige politiek een rol speelt bij de keuze voor de PvdD. Bij ongeveer een op de vijf kiezers is dat belangrijk bij hun keuze. Velen van hen hebben weinig vertrouwen in de politiek en het kabinet.

Het coronabeleid van het kabinet speelt daar een belangrijke rol in. De Partij voor de Dieren uit zich daar regelmatig kritisch over. Zo nam partijleider Esther Ouwehand het op voor restaurant Waku Waku, dat de deuren moest sluiten omdat het weigerde te controleren op het coronatoegangsbewijs en zo symbool werd van het protest tegen die coronapas.

Kritisch op coronabeleid

Uit de Opiniepanel-onderzoeken blijkt dat PvdD-stemmers bovengemiddeld kritisch zijn over sommige coronamaatregelen, zoals de invoering van het coronatoegangsbewijs. Voor ruim een op de tien PvdD-stemmers zijn de coronastandpunten dan ook een belangrijke reden om op de PvdD te stemmen.

De partij trekt op die manier een flink aantal mensen aan dat bij de verkiezingen niet heeft gestemd: "Ik ben kritisch op het coronabeleid maar ben niet rechts en wil echt niet op partijen als Forum voor Democratie of de PVV stemmen", zegt een panellid. "Dan blijft niet stemmen of deze partij over."

Ouwehand is 'daadkrachtig'

Overigens zijn niet alle PvdD-stemmers blij met de houding van de partij als het gaat om coronamaatregelen. Meerdere kiezers zijn het niet eens met de opstelling van Ouwehand in de situatie met Waku Waku en ook zeggen meerdere PvdD-stemmers dat 'wappies' uit de partij moeten worden gezet.

Ten slotte wordt ook partijleider Esther Ouwehand regelmatig door PvdD-kiezers genoemd op de vraag waarom ze voor die partij kiezen. Stemmers beschrijven haar als 'daadkrachtig' en 'duidelijk'.

Maar liefst 96 procent heeft vertrouwen in Ouwehand als partijleider: "Ze maakt zichzelf niet belangrijker dan de zaak waar ze voor staat en is daarom een goede vertegenwoordiger van de partij."