Onder de zweren na een chemische peeling: huidtherapeuten willen strengere regels voor huidbehandelingen

Zweren, brandwonden, littekens: als een huidbehandeling niet goed wordt uitgevoerd, kan dat nare gevolgen hebben. Tegelijk mag iedereen deze behandelingen uitvoeren. Dat moet anders, vinden huidtherapeuten en dermatologen.

De Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten (NVH) wil dat in de wet wordt vastgelegd dat onder andere behandelingen met licht- en laserapparatuur, chemische peelings en microneedling alleen nog worden uitgevoerd door daarvoor opgeleide huidtherapeuten. De beroepsvereniging heeft nu een meldpunt opgericht waar mensen huidschade na een cosmetische behandeling kunnen melden.

'Hingen vellen aan mijn gezicht'

Het kan namelijk flink misgaan, als de persoon die de behandeling uitvoert daar niet voor gekwalificeerd is, ondervond ook Mignon Nusteling. Zij kreeg een chemische peeling, een behandeling waarmee de bovenste huidlaag wordt verwijderd, zonder dat de behandelaar dat van tevoren met haar had besproken.

"Toen ik vuurrood uit de stoel kwam, zei mijn behandelaar: je zult de komende week nog wel een aantal keer aan me denken. Nou, dat was een eufemisme, ik zat onder de zweren. En een paar dagen later hingen de vellen aan mijn gezicht."

Niet goed voorgelicht

Dat je gezicht vervelt na een chemische peeling, is gebruikelijk, las Mignon later, toen ze ging googelen.

"Dat had ik dus misschien kunnen weten, maar de behandelaar had me hierover ook moeten voorlichten, vind ik. Dan had ik de afweging kunnen maken of ik dit wel wilde." Haar behandelaar was geen huidtherapeut, maar een schoonheidsspecialist, ontdekte ze achteraf.

Kwakzalvers

"Huidtherapeut is een beschermd beroep. Je mag je alleen zo noemen als je de daarvoor bedoelde hbo-opleiding hebt afgerond. Maar die opleiding is niet verplicht als je huidbehandelingen wil uitvoeren. Je kunt jezelf bijvoorbeeld ook huidexpert of -specialist noemen", legt directeur Monique van Bekkum van de NVH uit.

Dat klinkt professioneel, maar dat hoeft het helemaal niet te zijn. "Binnen de cosmetische branche zijn best wat kwakzalvers actief die hier snel geld mee proberen te verdienen en op die manier veel schade veroorzaken", zegt Van Bekkum, die zelf jarenlang als huidtherapeut werkte.

Voldoen aan ideaalbeeld

En geld valt zeker te verdienen met huidbehandelingen. Onder andere door de beelden die voorbij komen op social media, is de druk om aan een bepaald schoonheidsideaal te voldoen hoog. Vooral voor jonge vrouwen. Een gladde, stralende huid en zo min mogelijk lichaamsbeharing passen bij dat (voor de meesten onhaalbare) ideaalbeeld.

Dat zien ook dermatoloog Claire van Eijsden en haar collega's van het Erasmus MC. Daar komen regelmatig mensen bij wie de behandeling is 'mislukt'. "Binnen de dermatologie merken we dat uiterlijk een steeds grotere rol speelt. We krijgen er vaker vragen over en van steeds jongere mensen." Het gaat dan om medische ingrepen als botox en fillers, maar ook om huidbehandelingen zoals lasertherapie en gezichtsbehandelingen.

Blijvende huidschade

Vooral bij licht- en laserbehandelingen gaat het regelmatig mis, waardoor er blijvende huidschade ontstaat, zegt Van Bekkum. Maar ook gezichtsbehandelingen zoals chemische peelings kunnen letsel veroorzaken als ze niet goed worden uitgevoerd.

"Wij horen van onze achterban, de huidtherapeuten, dat mensen bij ze aankloppen omdat ze schade hebben opgelopen bij een eerdere behandelaar. Ook ontvangen wij klachten van de mensen zelf", vertelt de NVH-directeur. Mensen melden zich bijvoorbeeld met (brand)wonden en littekens, maar ook met kleurverschillen in de huid, omdat het pigment is verdwenen.

Epilepsie

Je hebt kennis nodig van het menselijk lichaam en ziektebeelden, voordat je het juiste advies kunt geven over bijvoorbeeld een laserbehandeling.

Dermatoloog Van Eijsden: "Zo is het bijvoorbeeld belangrijk om uit te vragen of iemand last heeft van epilepsie. Als iemand aan epilepsie lijdt, kan het dat de flitslamp of laser in een apparaat een epileptische aanval uitlokt."

Risico's bij aandoeningen

Maar ook bij een gezichtsbehandeling, zoals een chemische peeling, is het belangrijk dat je de gezondheidsrisico's kunt inschatten. "Als je zo'n peeling doet bij iemand die vaak last heeft van een koortslip, kan het zijn dat je het virus over het hele gezicht verspreidt. Daarmee ontstaat dan een ernstige huidaandoening."

Ze gaat verder: "Om dat te voorkomen, moet zo iemand van tevoren bepaalde tabletten slikken om zich te beschermen tijdens de behandeling. Als je dit niet uitvraagt en herkent, dan zitten daar dus risico's aan. Dat geldt ook voor andere aandoeningen, bijvoorbeeld: is dat plekje op de huid huidkanker of gaat het om bloedvaatjes?"

Weinig klachten bij inspectie

Tot nu toe komen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) van het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS), dat hierover gaat, weinig klachten binnen over huidschade na een huidbehandeling. De noodzaak om wet- en regelgeving aan te passen, is er voor het ministerie dan ook niet op dit moment.

NVH-directeur Van Bekkum: "Het ministerie van VWS bracht in 2020 een rapport uit waarin ze concludeerde dat de behandelingen waar wij het over hebben niet risicovol zijn, omdat er te weinig meldingen binnenkomen bij de IGJ. Als dat de aanleiding is om het wel of niet te regelen in de Wet BIG, die patiënten beschermt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van zorgverleners, terwijl wij merken dat er in de praktijk zaken misgaan, dan vinden we dat daar wat moet gebeuren."

'Drempel mogelijk te hoog'

In een reactie zegt een woordvoerder van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd dat ze jaarlijks 'enkele meldingen met betrekking tot schade na licht- en laserbehandelingen' binnenkrijgen.

"Ons toezicht doen wij op basis van meldingen en op basis van risico's. We merken dat er soms sprake is van schaamte bij cliënten als zij schade ondervinden na een cosmetische handeling. Dit kan de drempel om zich bij de IGJ te melden hoger maken. Daarnaast vermoeden we dat niet iedereen weet dat je bij de inspectie kan melden over misstanden, zoals schade na een laserbehandeling, met betrekking tot cosmetische zorg", zegt de woordvoerder.

Onder druk gezet

De stap naar de IGJ lijkt voor velen te groot, concludeert Van Bekkum. Daar zijn verschillende redenen voor, zegt ze. "Ten eerste is er veel schaamte. Mensen hebben vaak iets laten behandelen waar ze zich al voor schaamden." Dat houdt potentiële melders tegen.

"Maar we zien ook dat cliënten onder druk worden gezet door hun behandelaars. Dus dat ze geen melding mogen maken. Dat zijn louche praktijken. Dat mag in Nederland gewoon echt niet gebeuren", benadrukt Van Bekkum.

Regels in het buitenland strenger

Dermatoloog Van Eijsden denkt, net als Van Bekkum, dat er sprake is van onderregistratie van klachten bij de IGJ. "Dat kan bij de cliënt liggen, die een klacht heeft, maar deze niet meldt. En het kan liggen bij de dermatoloog die geen melding maakt als zij of hij van een cliënt hoort dat die problemen heeft. Daar zouden wij eigenlijk actiever achteraan moeten gaan als beroepsgroep", vindt ze.

Wat Van Eijsden betreft zou het een goede zaak zijn als er strenger toezicht gehouden wordt op wie huidbehandelingen uitvoert. "Hoe beter je reguleert, hoe minder complicaties. Dat zien we ook in het buitenland, bijvoorbeeld in Denemarken, waar de regelgeving voor bijvoorbeeld het gebruik van laserapparatuur strenger is", vertelt ze.

Meldpunt voor huidschade

Om de klachten beter in kaart te brengen, heeft beroepsvereniging NVH het meldpunt voor huidschade bij cosmetische zorg opgericht. Met de meldingen die binnenkomen wil de NVH opnieuw naar het ministerie in de hoop dat er dan toch iets verandert op het gebied van wet- en regelgeving.

Waar je in de tussentijd als consument op kunt letten, als je een huidbehandeling wilt laten doen? Van Bekkum: "Kijk goed wie jou gaat behandelen. Bij wie heb je de intake? Krijg je goede uitleg? Word je voorgelicht over de risico's van een behandeling? Bij een huidtherapeut kun je kijken of iemand geregistreerd is in het kwaliteitsregister en aangesloten bij de beroepsvereniging."