Oekraïense Anastasiya (14) kwam door de oorlog bij pleeggezin in België terecht: 'Inmiddels kan ik ze familie noemen'

Hoe creëer je een onbezorgde jeugd voor kinderen uit de omgeving van Boetsja in Oekraïne? De Belgische overheidsorganisatie 'Agentschap Opgroeien' bracht 1 jaar geleden 55 minderjarigen onder bij Vlaamse pleeggezinnen. Anastasiya is een van hen.

Ruim een jaar geleden verliet de toen 13-jarige Anastasiya huis en haard. Ze stapte op de bus in het Oekraïense Boetsja, op weg naar het voor haar onbekende België. Vlak daarvoor hadden de Russen de stad verlaten. Daarbij werden honderden burgers vermoord door het Russische leger en op straat achtergelaten.

'Had mijn vader nog nooit verdrietig gezien'

"Dat was een moeilijk moment", vertelt Anastasiya geëmotioneerd over het moment van vertrek. "Want ik wist niet wanneer ik mijn ouders weer zou zien. Ik ging naar België zonder mijn familie. Mama huilde en papa was ook verdrietig. Het was de eerste keer dat ik zag dat hij verdrietig was. Maar hij snapte dat het moest gebeuren."

Toen ze in België aankwam, werd ze ondergebracht in het gezin van de Russische Anna en haar Belgische man Stijn. Dat ze bij een Russische vrouw terecht kwam, was wel even een schok. "Ik wilde weer naar huis. Maar daarna sprak ik met Anna en zij zei: 'Ik leef al bijna 18 jaar in België, dus je moet niet bang zijn.' Daarna was het normaal."

Met wiskunde trauma verwerken

In het begin was Anastasiya volgens Anna heel bleek en in zichzelf gekeerd. "Haar manier om stress te verwerken, was met wiskunde. Ze zat constant op zo'n online platform om wiskunde-opgaven te maken. Oplossen, oplossen, oplossen. Echt uren aan een stuk." Daarna bloeide ze op. "Ze was heel nieuwsgierig naar het leven, had liefde voor nieuwe dingen. Ze was heel open, heel actief. Eigenlijk heel gemakkelijk."

In België gaat Anastasiya naar school en daar heeft ze veel vrienden gemaakt. Ook rijdt ze graag paard en ze danst graag. "Dansen: dat ben ik. Wanneer ik dans, voel ik me echt goed, voel ik me op mijn plaats. Dan voel ik me blij. Dan voel ik dat ik voeten heb, dat ik handen heb, dat ik iets kan doen. Als ik niet kan dansen, dan ga ik dood."

Internationale reddingsmissie

Van de 55 kinderen die vorig jaar naar België werden gehaald, is het grootste deel weer teruggekeerd naar Oekraïne of met familie herenigd in een ander Europees land. Niels Heselmans van Agentschap Opgroeien kijkt met trots terug op de reddingsoperatie.

"Op deze schaal was het - in de moderne tijd - de allereerste internationale reddingsmissie van kinderen uit een oorlogsgebied ooit. En ik denk dat als je kijkt naar het welzijn van kinderen, dat dit gewoon ongelooflijk belangrijk was", vertelt hij.

'Keus die geen ouder wil maken'

Dat ouders in Oekraïne de keus moesten maken om hun kinderen naar een veilig land te sturen, duizenden kilometers verderop, moest volgens Heselmans ontzettend zwaar zijn geweest: "Dat is een keus die geen ouder wil maken. Tegelijk voelen we hier wel dat kinderen tot rust kunnen komen."

"Wat we heel belangrijk vinden, is dat zij contact blijven houden met het thuisfront. We zien dat die kinderen altijd heel veel videobelmomentjes hebben met hun ouders, dat is ook iets wat we echt wel stimuleren vanuit de pleeggezinnen."

Zo'n normaal mogelijke jeugd

Alle kinderen zijn volgens Heselmans in België naar school gegaan. "Ze hebben hobby's gekregen, hebben kunnen aarden in een heel gewoon gezin", vult hij aan. "En dat zorgeloze is gewoon ongelooflijk belangrijk. Het blijft wel relatief natuurlijk, want hun mama of papa blijven natuurlijk wel in Oekraïne en in die conflictsituatie zitten."

"Dus natuurlijk maken ze zich zorgen, maar we proberen die zorgen zo klein mogelijk te houden zodat ze een zo'n normaal mogelijke jeugd, of een stukje van hun jeugd, hier konden doorbrengen."

Bijna elke maand feest

Ondanks haar nieuwe thuis, mist Anastasiya Oekraïne. "Het eten, onze traditie en de feestjes. Dat is ook echt belangrijk voor mij. In Oekraïne is het bijna elke maand feest. Dan zijn we allemaal samen en zingen we en dansen we."

Ze is dan ook van plan - als het veilig genoeg is - om na de zomer weer terug te gaan. "Dan kan ik verder studeren, reizen en goed werk vinden. En misschien ook dansen. Dat is ook een goede carrière, waarmee ik tegelijkertijd kan reizen. Eigenlijk best een goed idee."

Elkaar opzoeken

Anastasiya en Anna gaan elkaar wel missen. "Ja echt, daar ben ik 100 procent zeker van", zegt de 14-jarige Oekraïense. Pleegmoeder Anna is zeker van plan om haar op te zoeken in Oekraïne: "Ik wil zien waar Anastasya vandaan komt. En we hebben goed contact met haar moeder en oma."

Anastasiya voelt inmiddels als familie: "Ik zou dat zo noemen ja. Ja, dat is het wel."