We moeten op allerlei vlakken minderen, laten de oorlog in Oekraïne, inflatie en klimaatcrisis ons zien. En als er één groep steeds hoort dat het minder moet, zijn het wel de boeren. Boer Cornelis Mosselman probeert het, hoe lastig ook.
Sinds een jaar verbouwt Cornelis Mosselman uit Ooltgensplaat op Goeree-Overflakkee alleen nog maar biologische groente door middel van strokenteelt. De bodem werd alsmaar slechter en hij voelde zich steeds meer bezwaard over zijn eigen manier van boeren.
Koeien weggedaan
Hoe zijn werkwijze eruit zag? Mosselman was eerst ook melkveehouder, maar om zijn bedrijf te laten groeien schakelde hij volledig over op akkerbouw. "Op een bepaald moment heb ik een tweede bedrijf overgenomen en mijn koeien weggedaan."
"Ook heb ik een hele grote kiepwagen gekocht met grote, brede banden", zegt hij. "Dat was een stap met schaalvergroting. Het moest efficiënter, dus minder uren maken. Daar deden wij aan mee."
2 ton suikerbieten per jaar
Het besef dat hij het anders wilde doen werd aangewakkerd door zijn vrouw. "Op een gegeven moment leverde ik 200.000 kilo suiker per jaar aan de suikerfabriek. Tegelijkertijd was mijn vrouw bezig met gezond eten. Zij wilde geen geraffineerde suiker meer gebruiken en geen eten uit pakjes meer kopen. Nou, daar zat best wel een kloof tussen."
Niet alleen gewetensbezwaren speelden op, ook de bodem hield het niet langer vol. "De kwaliteit van de bodem nam voortdurend af. We reden de grond helemaal dicht met zware machines en vervolgens maakten we die met grote apparaten weer los."
Gif en geloof
"Ik kreeg ook vaak briefjes van 'dit moet je spuiten'", zegt Mosselman. "We gebruiken chemische middelen en kunstmest, waardoor uiteindelijk de gewassen vatbaarder worden voor bepaalde plagen en ziektes. Door dat te doen, houden we die cyclus voortdurend in stand."
Maar ook het geloof speelt een belangrijke rol in de keuze van Mosselman om het roer om te gooien. "Wat voor toekomst zit er in het bedrijf? Ik had inmiddels een paar kleine jongens op het erf lopen. Wat heb ik hen later te bieden? Mijn diepste drijfveer is om rentmeester van de aarde te zijn. Als christen heb ik de verantwoordelijkheid om met de kennis van nu zo goed mogelijk om te gaan met de aarde."
Insecten en wormen
Al die redenen bij elkaar zorgden ervoor dat Mosselman besloot het roer om te gooien. "Ik heb niet alleen besloten om een biologische boer te worden, maar vooral om het heel anders te gaan doen."
Hij teelt nu biologische groente door middel van strokenteelt: kleine stroken grond die door het jaar heen worden gebruikt voor wisselende gewassen. De boer ziet met eigen ogen dat de bodem verbetert.
Niet beloond door het systeem
Ondanks de sterke motivatie en de genoegdoening zegt Mosselman dat het bedrijfseconomisch niet eenvoudig is. "Afgelopen jaren heb ik het voornamelijk op eigen kosten en risico gedaan. Er zijn Europese subsidies die ik kan gebruiken, maar dat gaat mij absoluut niet helpen om al het geld dat in deze transitie zit terug te verdienen."
Volgens de boer wordt zijn aanpak nog niet beloond door het systeem. "Maar uiteindelijk hebben we er als maatschappij baat bij dat boeren ruimte krijgen om anders te gaan telen, want die producten gaan in jouw mond en jouw lijf. Daarom heb je ook het recht om te weten hoe het geproduceerd is."
Geen omgekeerde vlag
Toch denkt Mosselman dat er nog heel wat voor nodig is om de industrie, de politiek, de boeren en de consument om te laten schakelen. "Ik ben geen complotdenker, maar de wereld hangt wel gewoon van geld en belang aan elkaar. Er zijn echt partijen die helemaal geen belang hebben bij deze transitie."
Toch is het omgooien van zijn bedrijf voor Mosselman geen politieke keuze. "Met politiek ben ik niet zo wijs. Wat ik doe, wordt natuurlijk afgeschilderd als de linkse hoek, maar als boer houd je van plantjes en wil je goed omgaan met je eigen land. Terwijl iedereen er een mond vol van heeft, probeer ik het uiteindelijk in praktijk te brengen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.