Luchtvaartsector helpt minister aan oneliners bij beantwoording Kamervragen Schiphol

De luchtvaartsector en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkten nauw samen bij de beantwoording van Kamervragen over de veiligheid van Schiphol. Dat blijkt uit documenten in het bezit van EenVandaag.

Niet alleen werd feitelijke informatie uitgewisseld, de luchtvaartsector mocht ook meedenken over redeneerlijnen en oneliners van de minister. Kamervragen werden verdeeld, er vond afstemming plaats over debatten en over Kamerbrieven werd overlegd. Uit de documenten, verkregen na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), wordt duidelijk dat het ministerie van I&W niet alleen met Schiphol (voor 70 procent staatsbezit) en Luchtverkeersleiding Nederland (zelfstandig bestuursorgaan) van gedachten wisselde, maar ook met luchtvaartmaatschappij KLM.

Discussie onvermijdelijk

Uit agenda's en verslagen van de bijeenkomsten, die de naam 'strategisch overleg opvolging aanbevelingen veiligheid Schiphol' dragen, blijkt dat er afstemming plaatsvond over elkaars reactie op de conclusies van de Onderzoeksraad van de Veiligheid van april 2017.

In het rapport 'Veiligheid vliegverkeer Schiphol' constateerde de Raad dat de luchthaven, met de maximaal toegestane 500.000 starts en landingen, tegen de grenzen loopt van wat er mogelijk is. Volgens de OvV moesten zowel de overheid als de sector meer oog hebben voor de veiligheid voordat een besluit wordt genomen over verdere groei. In april van dit jaar herhaalde de Raad zijn standpunt en riep op tot een 'fundamentele discussie' over de toekomst van Schiphol. Volgens de OvV is die vanwege de veiligheid 'onvermijdelijk'.

'Rapport goed positioneren'

Uit de documenten blijkt dat het ministerie ook concept-Kamerbrieven door de sector liet beoordelen. Zo wordt een passage in een Kamerbrief over maatregelen die tot 2020 kunnen worden genomen op verzoek van de sector aangepast. 'I&W laat 6 oktober in de ochtend weten wat er met deze passage gebeurt', luidt de afspraak in het strategisch overleg van 5 oktober 2017.

Ook in bijeenkomsten begin dit jaar wordt er van gedachten gewisseld over de opbouw en 'gelaagdheid' van een Kamerbrief. Over een rapport dat op verzoek van minister Van Nieuwenhuizen door het Nationaal Lucht- een Ruimtevaartlaboratorium (NLR) werd opgesteld om de mogelijkheden van groei op Schiphol te onderzoeken wordt afgesproken dat het 'belangrijk is dit rapport goed te positioneren'.

Oneliners voor de minister

Uit de Wob-documenten blijkt verder dat ook de voorbereidingen van debatten met de sector werden besproken. Zo mogen de sectorpartijen in aanloop naar debatten meedenken over redeneerlijnen van de minister. Ook bij de beantwoording van Kamervragen worden Schiphol, LVNL en KLM nauw betrokken. Een door de sector ingehuurde 'corporate affairs strateeg' stuurt op 30 november 2017 namens al deze partijen 'input voor Kamervragen'.

Ook stuurt ze een document met 'oneliners voor de minister'. Veel van de door EenVandaag opgevraagde documenten weigert het ministerie vrij te geven, omdat er sprake zou zijn van 'intern beraad' en 'persoonlijke beleidsopvattingen' van ambtenaren.

Stuurt ministerie Schiphol of andersom?

Oppositiepartijen zien een patroon in de nauwe banden tussen het ministerie en de luchtvaartbranche. "De sector die de minister aan oneliners helpt; duidelijker kan de verstrengeling niet worden", zegt Kamerlid Lammert van Raan van de Partij voor de Dieren. "De minister faalt op deze manier volledig in haar missie om vertrouwen te herwinnen."

D66-Kamerlid Jan Paternotte reageerde op Twitter:

Suzanne Kröger van GroenLinks vraagt zich af wie de baas is. "Van alles wordt strategisch afgestemd in achterkamertjes. Maar stuurt het ministerie nu Schiphol of andersom? Daar lijkt het steeds meer op: het ministerie als uitvoeringsorganisatie die de groei van de luchtvaart helpt mogelijk te maken."

Sector mag naast de minister plaatsnemen

Ook SP-Kamerlid Cem Lacin is kritisch: "We hebben vaker vragen gesteld over belangenverstrengeling in de luchtvaartsector. Nu blijkt dat de sector zelfs meedenkt over antwoorden op onze Kamervragen, mogen ze wat mij betreft ook naast de minister plaatsnemen tijdens debatten. Dat is wel zo transparant. De minister moet er voor de mensen zijn, niet om de groeiplannen van de sector door te drukken."