Kabinet-Rutte IV heeft 'hoge ambities' voor klimaat, wonen en stikstof, maar zijn ze realistisch? 'Budgetten vallen tegen'

Het nieuwe kabinet trekt miljarden uit voor voor de thema's stikstof, klimaat en wonen. Maar mensen uit het veld zijn sceptisch over de haalbaarheid van de plannen. Infrabaas Jan van Reinten: "We moeten bouwen, in plaats van praten."

Zijn alle miljarden genoeg om de problemen in deze hoofdpijndossiers op te lossen?

Minister voor Klimaat

Het Kabinet-Rutte IV trekt maar liefst 35 miljard euro uit voor het klimaat. En ook worden de ambities flink opgeschroefd: de uitstoot van broeikasgassen moet in 2030 met 60 procent verlaagd zijn ten opzichte van 1990. Een aparte minister voor Klimaat, Rob Jetten, krijgt dit loodzware dossier op zijn bord.

Dat het klimaat een aparte bewindspersoon krijgt, is een goede zaak, vindt CEO Martijn Hagens van energieleverancier Vattenfall. Hij prijst de ambities van het nieuwe kabinet. "Het klimaat heeft duidelijke prioriteit en het streven naar versnelling in de energietransitie is duidelijk aanwezig."

Personeelstekort

Volgens Hagens is haast hard nodig. "Tot nu toe ging het te langzaam. Willen we de ambities van het Klimaatakkoord van Parijs halen, dan zal er een behoorlijk tandje bij moeten."

Om de klimaatdoelen te halen moeten er volgens Vattenvall veel nieuwe wind- en zonneparken worden aangelegd, ook op zee. Groot probleem hierbij is het vinden van voldoende personeel. "We nemen jaarlijks duizenden technici aan om al deze projecten te realiseren en te onderhouden." De energiereus legt wat dat betreft de eigen ambities hoog de komende decennia. "In 2030 moeten we onze uitstoot met 77 procent hebben verminderd en in 2040 moeten we zelfs helemaal klimaatneutraal zijn."

'Budgetten vallen tegen'

Ook de plannen op het gebied van de woningmarkt zijn ambitieus. Zo moeten er jaarlijks 100.000 nieuwe woningen uit de grond worden gestampt. En ook hier trekt het nieuwe kabinet royaal de portemonnee: er wordt onder andere 7,5 miljard euro vrijgemaakt om nieuwe woningen goed bereikbaar te houden.

Hoogleraar Peter Boelhouwer was in eerste instantie enthousiast, toen hij de plannen las. "Ze ademen ambitie, er zit een duidelijke visie achter, zo lijkt het. Maar toen ik dieper in de financiële paragaaf dook, schrok ik toch een beetje. Het lijkt misschien veel geld, maar de budgetten vallen toch behoorlijk tegen."

Betaalbare woningen lastig

En dat heeft volgens de woningmarktexpert alles te maken met de enorme achterstanden. "Er komt bijvoorbeeld 3,7 miljard euro voor verstedelijkte gebieden. Dat lijkt een enorm bedrag, maar het gaat dan ook om enorme projecten. Zo heeft een stad als Utrecht al 7 miljard nodig."

Bijkomend probleem is dat het kabinet vooral op nieuwe betaalbare woningen mikt. Boelhouwer:" Dat is geheel terecht, twee derde moet bestaan uit dit soort woningen, maar projectontwikkelaars verdienen vooral geld in het hogere segment. Je ziet dat die fungeren als melkkoe om andere ambities te realiseren. Dus als je inzet op betaalbare woningen, zou je eerst wel eens tekorten kunnen krijgen."

'Meer nodig'

Ook het eigen ministerie kwam met hogere bedragen om de enorme woningnood aan te pakken. "Als je kijkt naar de berekeningen van het eigen departement, dan is er veel meer nodig. De woonalliantie had het over 5 miljard euro per jaar, dat halen we bij lange na niet. Dus ik vrees dat we het met dit geld niet gaan redden."

'Geen steek verder'

Ook om een ander hoofdpijndossier, het stikstofdossier, aan te pakken strooit de nieuwe ploeg van Rutte met miljarden. Maar liefst 25 miljard euro wordt er in een fonds gestort om de uitstoot in 2030 te halveren.

Herman Reinten bereidde in 10 jaar zijn bedrijf TWW in Oldenzaal uit tot een waar infra-imperium, maar loopt nu tegen de beperkingen van stikstofregels aan. "Dit speelt nu al ruim 2 jaar en het lijkt of we geen steek verder zijn gekomen. Er wordt gewoon veel te weinig gebouwd. Het gaat allemaal zo stroperig, dat is echt een probleem."

'Bouwen in plaats van praten'

Eerder sprak Reinten zelfs van 'een guillotine voor de BV Nederland' en demonstreerde hij op het malieveld met andere ondernemers tegen het stikstofbeleid. Volgens de infrabaas is er snel actie nodig. "We hebben echt meer snelheid nodig op dit onderwerp. Er moet een balans gevonden worden tussen natuur en economie. We moeten bouwen in plaats van praten."

Toch wil Reinten de nieuwe ploeg het voordeel van de twijfel geven. "Ik vind het positief dat er veel geld wordt uitgetrokken, daar spreekt ambitie uit. Met die extra middelen voor woningbouw en infrastructuur ben ik heel blij. Ik wil dus zeker positief blijven, maar er zit veel zand in de motor, dat moet eruit."