Jongeren hebben het mentaal zwaarder tijdens de tweede lockdown: 1 op 3 heeft moeite om erover te praten

De coronacrisis sleept voort, 11 maanden hebben we nu achter de rug. De verlenging van de beperkende coronamaatregelen heeft z'n weerslag op jongeren. Tweederde (67 procent) voelt zich tijdens deze harde lockdown slechter dan eerder in de pandemie.

Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, onder jongeren van 16 tot en met 24 jaar. Uit eerdere peilingen kwam al naar voren dat veel jongeren het mentaal zwaar hebben tijdens de coronacrisis. Een gering sociaal leven, weinig kunnen ondernemen en zorgen over school, baan of huis, maken dat ze niet goed in hun vel zitten. Dat de huidige lockdown strenger is dan de eerste en er nog weinig zicht is op versoepelingen, komt daar nog eens bovenop.

Moeilijk om over gevoelens te praten

Een derde van de deelnemers (34 procent) vindt het moeilijk om met iemand te praten als ze zich rot voelen door de gevolgen van de coronacrisis. Ze willen anderen niet tot last zijn, vinden van zichzelf dat ze eigenlijk niet mogen klagen of hebben het gevoel dat anderen hen niet begrijpen.

"Ik vind het lastig om te praten over de sombere gevoelens die ik heb, omdat ik weet dat iedereen het lastig heeft en sommige mensen veel harder getroffen worden door de crisis", zegt een deelnemer. Een ander: "Volwassenen snappen niet hoe zwaar het is. Ze zeggen dat het wel meevalt of dat ik nog even moet volhouden."

Eenzaam, somber en doelloos

De meest voorkomende klachten onder jongeren zijn eenzaamheid (55 procent), stress (54 procent) en concentratieproblemen (54 procent). Maar ook somberheid (47 procent), slapeloosheid (41) en verminderde interesse voor dingen om hen heen (39 procent) worden vaak genoemd.

"Het hele vorige jaar, maar vooral de afgelopen maand, was moeilijk. Ik voel me deze lockdown vaak eenzaam. Ik zit in het eerste jaar van m'n studie, waar ik nog niemand ken en het is allemaal online", schrijft iemand. En een ander: "Ik mis het zien van mijn vrienden. Ik mis de vrijheid die we hadden. Elke dag is hetzelfde en de doelloosheid maakt het mentaal zwaar."

Eenpersoonsregel het lastigst

De grootste groep jongeren (63 procent) begrijpt dat het huidige pakket coronamaatregelen nodig is. Toch vinden ze het naleven daarvan niet altijd even makkelijk. Het meest worstelen ze met de beperking van één persoon buiten je eigen huishouden mogen zien per dag (42 procent) en niet naar school kunnen (38 procent).

Zeven op de tien (72 procent) vertellen dat ze wel eens met twee of meer personen binnen afspreken. De helft heeft dat een enkele keer gedaan (48 procent), een kwart wekelijks (24 procent). "Met mijn vriendengroep heb ik afgesproken om een 'bubbel' te vormen en daarmee in het weekend samen te zitten", vertelt iemand. "Anders houd ik dit echt niet vol."

Meepraten met de politiek

In het onderzoek opperen veel deelnemers dat het toestaan van een of meer knuffelcontacten een steuntje in de rug zou zijn. Op de vraag wat jongeren zou kunnen helpen om zich mentaal goed te voelen, kwam daarnaast nog een aantal andere suggesties.

Zo willen jongeren dat er bij het nemen van beslissingen vaker met hun generatie wordt gepraat. Zeven op de tien deelnemers (70 procent) vinden dat de politiek onvoldoende luistert naar jonge mensen bij de aanpak van de coronacrisis: "Terwijl wij straks opdraaien voor de rekening."

Meer aandacht voor studievertraging

Ze willen dat de politiek zich meer inzet voor de problemen die ook al voor de uitbraak van het virus speelden bij hun generatie, zoals oplopende studieschulden, een onzekere positie op de arbeidsmarkt, een onmogelijke woningmarkt en klimaatverandering.

Ook zouden veel deelnemers graag zien dat studenten meer financiële ruimte krijgen. Sommigen lopen vertraging op omdat vakken of stages niet door kunnen gaan. Daarnaast vertelt een aantal studenten in het onderzoek dat ze problemen hebben met studeren omdat ze niet lekker in hun vel zitten, dat ze hun bijbaan zijn kwijtgeraakt of dat ze zich zorgen maken over de kwaliteit van het online onderwijs. Eind deze maand komt het kabinet met een plan voor onderwijs na corona.

Gebrek aan perspectief

Daarnaast snakken jongeren naar perspectief. Ze hebben een uitzichtloos gevoel bij de huidige situatie en schrijven dat een stip op de horizon zou helpen om het beter vol te houden: "Vooruitzichten op het einde of in ieder geval op versoepelingen van de maatregelen."

Zo hopen ze dat het kabinet in de exitstrategie serieus wil kijken naar welke regels voor jongeren sneller versoepeld kunnen worden. Omdat deelnemers behoefte hebben aan een uitlaatklep en meer sociaal contact met leeftijdsgenoten, zouden ze vooral graag zien dat ze snel weer op een veilige manier kunnen sporten en naar school gaan.

"Ik zou zo graag op locatie studeren of weer naar een echt college gaan. En met m'n team trainen of naar de sportschool. Ik heb behoefte aan meer mensen en beweging, in plaats van de hele dag op m'n kamer zitten", aldus een deelnemer.