Je pakketje valt tegen en blijkt uit China te komen: dit kun je doen als je de dupe bent van 'dropshipping'

Zogeheten 'dropshippers' verleiden jou om snel te bestellen, maar nemen zodra er klachten komen snel de benen. "Je kunt het consumenten niet kwalijk nemen dat ze opgelicht worden."

EenVandaag krijgt veel vragen van mensen die slachtoffer zijn van malafide dropshippers. In een opwelling bestellen zij online een product, om er later achter te komen dat de levertijd onverwacht lang is, het product uit China moet komen en de kwaliteit slecht is. Retourneren is vaak onmogelijk. Wat zijn dropshippers, hoe herken je ze en wat kun je doen als je bent opgelicht?

Niet verzonden door verkoper

Als je een product bestelt bij een Nederlandse webshop, betekent dat niet automatisch dat het product ook door die verkoper wordt verstuurd. "Sommige verkopers hebben geen eigen voorraad, maar laten producten rechtstreeks van een leverancier komen", legt e-commerce-deskundige en oprichter van keurmerk WebwinkelKeur, Marcel Landeweerd uit.

Je noemt dit 'dropshipping'. "Het is niet verboden en vaak merk je er helemaal niks van, maar steeds vaker komt je product rechtstreeks uit China. Veel mensen voelen zich gedupeerd als ze wekenlang op een pakketje hebben moeten wachten, er een relatief hoge prijs voor hebben betaald en teleurgesteld zijn door de kwaliteit. Bovendien is retourneren vrijwel onmogelijk. In de volksmond staat het daarom gelijk aan oplichting."

Logistiek niks nieuws

Dropshipping is niet nieuw, vertelt Landeweerd. "Als logistiek model bestaat het al enorm lang en wordt het door allerlei type bedrijven gebruikt. Voor startende ondernemers is het fijn om geen voorraad te hoeven hebben, want die moet worden voorgefinancierd. Ook voor grotere webshops is het fijn om niet alle producten op voorraad te hoeven hebben, want niet alles wordt even vaak besteld."

"En er zijn grote spelers die zelf de verkoop regelen, maar de logistiek aan een groothandel overlaten", gaat hij verder. "Denk aan mediawinkels; die hebben zelf niet zomaar 28 wasmachines staan. Van deze vorm van dropshipping als logistiek model merkt de consument eigenlijk niets, dus daar heeft ook niemand problemen mee", benadrukt Landeweerd.

Doorverkopen voor hogere prijs

Maar de laatste jaren is ook een andere vorm van dropshipping populair geworden, ziet Landeweerd: "Er zijn steeds meer dropshippers die producten verkopen van buiten de Europese Unie, vaak uit China." Die producten zijn van zo'n slechte kwaliteit dat ze in Europese webshops niet verkocht zouden mogen worden.

"Vaak zijn het producten die consumenten ook zelf voor een tientje op een platform als AliExpress hadden kunnen bestellen. De dropshippers kopen ze goedkoop in en verkopen ze vervolgens door voor een hogere prijs."

Dit wordt veelal gedaan door jonge ondernemers, door Chinese partijen die in allerlei landen webshops oprichten en door criminele netwerken in Nederland die van dropshipping proberen te profiteren. "Zij openen talloze webshops en zodra er klachten komen, doeken ze die weer op. Ze kunnen elke maand weer wat nieuws hebben en als ze, laten we zeggen, een ton per webshop verdienen, gaat het uiteindelijk om grote bedragen."

Waarschuwingen en boetes

'Dropshipproblematiek' komt regelmatig voor, ziet winkelwaakhond Autoriteit Consument & Markt (ACM). "Het toezicht op dropshippers is niet anders dan het toezicht op 'reguliere' webwinkels, want dropshippers moeten zich ook gewoon aan de wettelijke regels voor webshops houden", laat een woordvoerder weten.

"Wel spelen er specifieke problemen rondom dropshipping, zoals onduidelijkheid over de levertijd, retourneren en de klantenservice. De ACM heeft eerder diverse waarschuwingen uitgebracht en boetes opgelegd voor dropshippers die veel klachten veroorzaakten. Zo hebben we onlangs een webshop uit de lucht laten halen."

'Grenst aan oplichting'

"Het type dropshipping dat we nu steeds vaker zien, grenst aan oplichting wanneer de partijen zich niet houden aan wettelijke plichten om consumenten te informeren", zegt Landweerd. "Zo zijn webshops in Nederland verplicht om retourneren mogelijk te maken en aan te geven wat de kosten daarvoor zijn, maar sommige dropshippers houden zich daar niet aan."

Ook vermelden de webshops meestal niet uit welk land de aangeboden producten komen. Volgens de toezichthouder zijn ze daartoe ook niet verplicht. Wat wel verplicht is: "Duidelijk vermelden als producten rechtstreeks uit China, of een ander land, naar de klant worden gestuurd. Dat is namelijk relevant voor de levertijd én voor het terugsturen. De ACM eist dat webshops die zich als Nederlandse webshop voordoen, ook een retouradres in Nederland moeten bieden."

Impulsief koopgedrag door korting

Landeweerd denkt ook dat het zou helpen als ACM al aan de voorkant in de gaten houdt welke dropshippers actief zijn. "Vooral op sociale media, daar sturen dropshippers via advertenties aan op impulsief koopgedrag. Ze passen er technieken toe zoals kortingsdeals en aflopende tellers om mensen snel te laten bestellen. Zouden mensen langer de tijd hebben, dan gaan ze googelen en komen slechte reviews tegen, of dezelfde producten, maar dan goedkoper."

De woordvoerder van ACM wijst erop dat dropshipping op zichzelf niet verboden is. "Wij waarschuwen wel voor dropshippers die veel klachten veroorzaken. En met de komst van de Digital Services Act zijn platformen die dropshippers toelaten er ook voor verantwoordelijk dat die verkopers zich aan de regels houden."

Geld terugeisen

Als je een product hebt ontvangen dat niet voldoet aan 'de redelijke verwachtingen die een consument mag hebben', kun je de verkoper daarop aanspreken op grond van de koopovereenkomst die jullie hebben gesloten, laat de woordvoerder van ACM verder weten. "Het gaat bijvoorbeeld om producten die niet overeenkomen met de omschrijving of met de afbeelding die getoond wordt."

"De verkoper is dan verplicht een passende oplossing te bieden. Dat kan levering van het juiste product zijn, reparatie of vervanging, of een consument kan zijn geld terugeisen", zegt de woordvoerder. Landeweerd voegt daaraan toe dat er partijen zijn die hierbij kunnen helpen, zoals nietbezorgd.nl.

Aangifte doen

"Je krijgt er je geld niet mee terug, maar voor het systeem is het ook goed om aangifte bij de politie te doen", zegt Landeweerd tot slot. "Veel mensen voelen zich dom als ze zijn opgelicht en treden er daarom niet mee naar buiten."

"Maar door aangifte te doen of melding te maken, komt de webshop ten minste in de politie-statistieken terecht. En dan is de kans groter dat het aanpakken van malafide dropshippers prioriteit krijgt."