De opkomst van ultra fast-fashionwinkels, zoals SHEIN, heeft een grote impact op textielsorteerbedrijven. Terwijl influencers de goedkope kleding massaal aanprijzen, zien zij een toenemende stroom van kledingstukken die amper te recyclen zijn.

Wie een blik op TikTok of Instagram werpt, zal de influencers die nieuwe aankopen van SHEIN laten zien, niet zijn ontgaan. Grote zakken met kleding worden voor de camera gehouden. De zeer goedkope kleding kopen van de Chinese webwinkel is populair. De app, waarmee je de kleding kan bestellen, is al door meer dan vijf miljoen Nederlanders gedownload.

'Je ziet dat de kwaliteit afneemt'

De impact van dit soort kleding op textielsorteerbedrijven is groot, ziet de Vereniging Herwinning Textiel. Zij zien het aandeel van slechte kwaliteit kleding, waaronder veel van SHEIN, toenemen. Een probleem, want deze kleding is vaak gemaakt van polyester. Een materiaal dat nog altijd niet te recyclen is en dus verbrand moet worden.

"Een steeds groter deel van de kleding die wij binnenkrijgen is niet meer geschikt voor hergebruik. Met name als je hier heel lang werkt, zie je gewoon dat de kwaliteit afneemt van de kleding die binnenkomt", zegt Vincent Wiersema. Hij is manager bij Boer Group, een van de 20 sorteerbedrijven van textiel.

350 categorieën kleding

Kleding die wij niet meer dragen en in zakken in de textielcontainer gooien, komt bij hem terecht. 100 werknemers sorteren de weggegooide kleding vervolgens in 350 verschillende categorieën, op basis van kwaliteit. Sommige kleren kunnen in zijn geheel een tweede leven krijgen, andere kleding van bijvoorbeeld katoen of linnen kan gerecycled worden.

Dan heb je nog kleding van zulke slechte kwaliteit, dat je er niks meer mee kan. Daar valt dus ultra fast-fashion, zoals de kleding van SHEIN, onder.

Enorme stijging

"Het gaat vaak om kleding die na een paar keer gebruiken al gaten heeft of kapot is. Dat is dan niet materiaal dat je nog kan verkopen als tweedehands kleding", zegt Lennert Vermaat van de Vereniging Herwinning Textiel.

Cijfers van de toename van gedumpte SHEIN-kleding hebben de mannen niet, maar Vincent Wiersema ziet bij zijn bedrijf met het blote oog dat het de afgelopen jaren enorm is gestegen. Naar eigen zeggen heeft SHEIN meer dan 45 miljoen gebruikers in de Europese Unie, bijna 10 procent van alle Europeanen.

Geen kleding meer naar Afrika

Naast het feit dat daardoor steeds meer kleding niet gerecycled kan worden, speelt ook mee dat SHEIN de markt 'overspoelt' met hun goedkope kleding. Zo'n 30 procent van de kleding die wij hier weggooien ging eerder naar Afrikaanse landen.

Nu ziet Vermaat dat in Afrika vaker de kleding van SHEIN gekocht wordt, waardoor ze onze tweedehands kleding niet meer hoeven. "De vraag is helemaal ingestort. Mensen kiezen dan toch liever voor goedkope nieuwe kleding dan tweedehands kleding", zegt hij.

Circulariteitsfonds

SHEIN heeft aangekondigd de komende vijf jaar 250 miljoen euro te investeren in de EU en het Verenigd Koninkrijk, met een focus op duurzaamheid en circulaire initiatieven. Ze willen met dat geld start-ups ondersteunen die werken aan innovatieve recycling in de fashion-industrie.

"Ik word boos van zo'n initiatief, want SHEIN is geen duurzaam bedrijf", zegt Europarlementariër Lara Wolters (PvdA). Volgens haar zoekt SHEIN naar een oplossing voor een probleem dat ze zelf veroorzaken. "Het is een bedrijf dat wegwerpkleding maakt en overconsumptie en overproductie aanwakkert. Dat wordt niet aangepakt met dit fonds."

Minder polyester

Het klinkt een beetje als een groot oliebedrijf dat dan zegt: 'Wij lanceren een fietsenplan voor onze werknemers en op die manier gaan wij wat doen aan CO2-uitstoot."

Volgens Vincent Wiersema zou het veel beter zijn als SHEIN minder kleding van polyester zou produceren. "Als ze bijvoorbeeld producten van 100% katoen maken, of van een ander materiaal dat recyclebaar is, zou dat een veel grotere impact hebben."

Europa neemt maatregelen

Intussen werkt de Europese Commissie aan maatregelen om de Chinese ultra fast-fashion aan te pakken. Het plan is om de douanevrijstelling voor pakketjes onder de 150 euro af te schaffen. Dit zou de instroom van goedkope Chinese goederen moeten beperken, die nu profiteren van lage verzendkosten dankzij Chinese subsidies. Deze maatregel is gericht op een eerlijkere concurrentiepositie voor Europese bedrijven.

Verder gelden er vanaf 2027 strengere eisen. Bedrijven die producten verkopen in de EU worden dan verplicht om duurzaamheid te waarborgen en uitbuiting in hun productieketen te voorkomen.

Met de dood van de door velen geliefde paus Franciscus kwam een einde aan een tijdperk. Wie volgt hem op en wat betekent die wisseling van de wacht voor de toekomst van de Katholieke Kerk? "De nieuwe paus mag zeker behoudender zijn."

Vandaag neemt de wereld afscheid van paus Franciscus. Met de uitvaart komt er niet alleen een einde aan zijn pontificaat van bijna 12 jaar, ook begint de zoektocht naar zijn opvolger.

'Kerk heeft diplomatieke paus nodig'

Franciscus heeft de Rooms-Katholieke Kerk veranderd. Hij brak met tradities en liet een laagdrempelige en menselijke kant van de kerk zien. Hij bleef bewust bij zijn eenvoudige levensstijl en pleitte voor meer rechtvaardigheid in de wereld. Voor het beschermen van aarde en klimaat. De vraag is nu of die koers wordt voortgezet.

Hoogleraar kerkgeschiedenis Paul van Geest verwacht inderdaad dat een nieuwe paus de naar buiten gerichte koers van Franciscus zal aanhouden: "De kerk kan niet om het charisma en om de richting heen, die hij is ingeslagen. We krijgen nu niet opeens een naar binnen gekeerde paus."

Grotere onrust in de wereld

Maar, vervolgt hij: "Gezien de veranderingen in de wereld, de grotere onrust, zou het goed zijn dat de nieuwe paus diplomatiek sterk is op politiek vlak. Een stuk diplomatieker dan Franciscus in ieder geval."

Niet iedereen blij met koers

Franciscus probeerde de kerk menselijker en toegankelijker te maken, maar dat leidde soms ook tot spanningen met conservatieve stromingen binnen de kerk.

Want niet iedereen binnen de Katholieke Kerk was blij met de koers van de overleden paus. Zijn open houding tegenover homoseksuelen en gescheiden gelovigen, en zijn plannen om het Vaticaan te hervormen, vielen in conservatieve kringen behoorlijk slecht.

'Nieuwe paus mag wat meer een theoloog zijn'

Veel jonge gelovigen staan achter vernieuwing, maar dat geldt niet voor iedereen: "De nieuwe paus mag van mij wel wat meer een theoloog worden, die de klassieke leer naar buiten brengt", zegt Nino Hoffmans, die samen met andere jonge katholieken naar de uitvaart kijkt. "Conservatiever? Nou, ik zou zeggen: zeker behoudender."

Medegelovige Chris van der Voort hoopt op een jonger iemand: "Een persoon die vol in het leven staat en kracht heeft om te strijden, want de nieuwe paus gaat geen makkelijke tijd tegemoet. Ik hoop dat het iemand is die op dezelfde lijn staat en het werk van Franciscus kan voortzetten. Liefde voor mensen, naastenliefde, dat is belangrijk in deze tijd."

'Sede Vacante'

Nu het Vaticaan officieel 'Sede Vacante' is, wat betekent dat de pauselijke zetel leeg is, bereiden de kardinalen zich voor op het conclaaf. De komende periode zullen zij achter gesloten deuren stemmen over wie de nieuwe leider van de Katholieke Kerk moet worden.

Wordt het iemand die de koers van Franciscus voortzet? Of kiest men voor een meer traditionele paus die de teugels weer strakker aantrekt? De gesprekken zijn in ieder geval al begonnen

'Er wordt al flink genetwerkt'

"Er zijn nu al veel van de 135 kardinalen in Rome, en de meesten blijven ook hangen om over de nieuwe Paus te praten", vertelt Paul van Geest.

"De vergaderingen zijn al begonnen, er wordt stevig genetwerkt. Zo'n conclaaf is best heel prozaïsch, er worden al veel verkennende gesprekken gevoerd en gekeken of men het eens kan worden over een kandidaat."

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."