'Ik heb al meerdere keren gedacht: ga ik terug, ga ik vechten?' Voormalig prof-voetballer Levchenko geraakt door situatie Donetsk en Loehansk

Vol ongeloof keek oud-profvoetballer Evgeniy Levchenko gisteravond naar de speech van Poetin. Levchenko groeide op in Oekraïne. Wat hij nu hoort van familie en vrienden die er wonen, raakt hem. Hij denkt erover om terug te gaan, maar doet dat nu niet.

Voormalig profvoetballer Evgeniy Levchenko woonde tot z'n 18de in Oost-Oekraìne en heeft veel contact met vrienden en familie die in het oosten van Oekraïne wonen. "Ik heb al meerdere malen gedacht: ga ik terug? Ga ik vechten? Of blijf ik hier om het juiste beeld te schetsen. Het is nu ook heel belangrijk om mensen in Nederland, in Europa, van de juiste informatie te voorzien", vertelt hij.

Rustig in Kiev

President Vladimir Poetin maakte gisteravond bekend dat Rusland de pro-Russische regio's Donetsk en Loehansk in Oekraïne erkent. Hierdoor ziet Rusland deze twee regio's als aparte landen en niet meer als onderdeel van Oekraïne. Vlak na de bekendmaking trokken de eerste Russische troepen deze delen van Oekraïne in.

"Het is hier nog steeds erg rustig", zegt correspondent Joost Bosman vanuit Kiev. In Kiev is weinig veranderd, vertelt hij. "Mensen zijn vrij gelaten en zeggen hier dat ze het al jarenlang hadden zien aankomen. Mensen zijn haast verbaasd dat het nu pas is gebeurd."

Al 8 jaar oorlog

Wel zijn bijvoorbeeld satelliet-telefoons uitverkocht, zegt Bosman. Die kunnen gebruikt worden als er een cyberaanval komt. "Dus mensen bereiden zich wel voor en zetten hier en daar een koffertje klaar om weg te kunnen, maar het is hier dus eigenlijk erg rustig."

"Mensen leven daar al 8 jaar in oorlog en daar zijn mensen hier, 500 kilometer verderop, aan gewend. Ze zien het op het nieuws, krijgen te maken met gewonden uit die regio in hun ziekenhuizen."

Van Donetsk naar Rusland

Zo'n 500 kilometer verderop in Donetsk hoort voormalig profvoetballer Levchenko hoe zijn vrienden en familie eraan toe zijn. "Ik heb gebeld met vrienden en kennissen in Donetsk. Het leven gaat door. Vrouwen en kinderen vanuit Donetsk hebben het bevel gekregen om naar Rusland te gaan, maar die willen helemaal niet. Een klein groepje mensen heeft dat nu wel gedaan."

"Je wordt uit je huis gezet terwijl er niks aan de hand is, dat maakt het verhaal zo cru. Wij hadden niet verwacht dat dit allemaal zo snel zou gaan. Ik dacht dat het spierballentaal was", vertelt Levchenko.

Militaire dienstplicht

Naast dat vrouwen en kinderen mogen vertrekken naar Rusland, moeten mannen tussen de 18 en 50 jaar uit Donetsk zich melden voor militaire dienst, vertelt Levchenko. "Sommigen worden op straat aangehouden. Al die mannen moeten vechten voor de onafhankelijkheid van de regio Donetsk, aan de Russische kant van dit conflict."

"Gisteren sprak ik met iemand die aan de frontlinie zit. Die zegt dat er constant wordt geschoten tussen beide kanten. Vanuit de kant van Oekraïne wordt aangeraden niet te reageren op deze beschietingen."

'Stukje van mijn land valt weg'

Levchenko lag vannacht wakker van de situatie. "Omdat ik niet wist hoe ik de mensen daar kan helpen. Vloekend lag ik in bed gisteravond. Het deed mij pijn om te zien dat een stukje van mijn land wegvalt."

Hij keek vol ongeloof naar de toespraak van Poetin. "Op dit moment vind ik wel dat Europa en Amerika moeten laten zien dat het zo niet verder kan", zegt hij. "Als Rusland binnen Donetsk en Loehansk blijft zou ik dat nog steeds niet eerlijk vinden, maar hopelijk blijft het bij deze twee gebieden. Ik weet niet waar ik toe bereid ben op het moment dat de Russen verder Oekraïne intrekken."

40 procent

Ondertussen loopt de bevolking van Rusland niet over van enthousiasme over wat Poetin nu heeft gedaan, vertelt journalist van de Moscow Times Pjotr Sauer vanuit Moskou. "Ik zie dat de jonge Russen vrij geschokt zijn door de toespraken van Poetin. Een meerderheid van de jonge Russen ziet Oekraïne als een vriend."

Als je naar de peiling kijkt wil rond de 40 procent dat de Donbass weer bij Rusland komt, zegt Sauer. "En dat is veel minder dan we zagen bij de Krim in 2014, toen 95 procent van de Russen blij was met annexatie. Dus er is nu een hele andere situatie. De Russen hebben niet zo veel met de Donbass."